O'zbekistonda sement sanqati

 
 
 
Qayta ta’mirash xususiyatlari 
Pechlar 
 soni 
Klinker ishlb chiqarishning 
yillik o'sishi (ming tonna) 
Hamma pechlarda Bitta agregatda 
1 
2 
3 
4 
Uzunligi 108 metrgacha bo'lgan 
va issiqlik almashtiruvchi qurilmalarsiz 
pechlarda, asosan, bug'lanish zonasi 
diametrini 
kengaytirish 
yo'li 
bilan 
profilni o'zgartirish. 
90 
2000 
22 
Shaxta pechlarida dam berish 
asbo-bining qayishqoqligini oshirish. 
22 
600 
27 
Qisqa pechlar diametrini 3,6 
metrgacha 
kengaytirish, 
shlam 
konscntratorlari o'rnatish. 
30 
1500 
50 
Uzunligi 127 va 118 metrli 
pechlar 
diametrini 
3,6 
metrgacha 
kengaytirish. 
 
30 
 
 
 
 
 
 
1500 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
50 
Uzunligi 
150 
metr 
bo'lgan 
pechlar 
diametrini 
4 
metrgacha 
kengaytirish. 
7 
500 
70 
Ishlab 
chiqarish 
jarayonini 
quruq usulda olib boriladigan qisqa 
pechlar diametrini 3,6 metrga qadar 
kengaytirish, 
siklonli 
issiqlik 
almashtirgichlar o'rnatish. 
6 
600 
100 
Ishlab chiqarish jarayoni quruq 
usulda olib boriladigan 3x50 metr 
o'lchamli 
pechlarni 
3,6x118 
metr 
o'lchamli pechlar bilan almashtirish. 
- 
190 
95 
 
Hozirgi vaqtda 5x185 metr o'lchamli yirik pechlarni modernizatsiya 
qilishning eng samarali usullari izlanyapti. 
Quvasoy sement kombinatida eski, ish unumi past aylanuvchi pechlarni 
unumi yuqori pechlar bilan almashtirilishi natijasida unumdorlik oshadi. 
Shuningdek, texnologik jarayonlarni takomillashtirish hamda yangilarini joriy etish 
asosida ham sement ishlab chqarish ko`paymoqda. Chunonchi, 5x185 metr 
o`lchamdagi pechlar bilan zamonaviy texnologik liniyalar ishga tushirish,
texnologik asbob-uskinalari, og`irligini 3,6x3x3,6x150 metr o`lchamli pechga
nisbatan (bir soatdagi unumdorlikning 1 tonnasi hisobida) 15% ga, qurilish 
kubaturasini 30% ga, kapital mablag`larni 12% ga, mehnat sarfini 2,5 % ga, 
kuydirish tannarxini 15% ga kamaytirish imkonini beradi. 

---

8 
To`rtta texnologik liniyasi bo`lgan 5x185 metr o`lchamli pechlar bilan 
jihozlangan sement zavodlari yiliga 2,4 million tonna mahsulot ishlab chqarish 
quvvatiga ega. Ikkita shunday texnologik liniyali zavodlarning ishlab chqarish 
quvvati esa 1,2 million tonna sementni tashkil qiladi. 
Hozir mamlakatimizda barcha sementning 50 % ga yaqini ho`l usulda ishlab 
chqarilmoqda. Lekin yangi texnologiya negizida qayta vujudga kelgan va ancha
tejamli hisoblangan “quruq” usulining istiqboli porloq. 
Navoiyda ishga tushrilgan sement zavodining 7x6,4x95 metr o`lchamli 
aylanuvchi pechga ega bo`lgan uchta texnologik liniyasi bo`lib, har biri soatiga 
125 tonna klinker yetkazib beryapti. Zavodning yillik semet ishlab chqarish 
loyihaviy quvvati 1990-yili 3400 tonnaga yetkazildi. Ikkinchi bosqichda 
belgilanishiga ko`ra, alohida texnologik jarayonlar istiqboli hal etilishiini hisobga 
olib, zavodlarning yillik quvvati 4,6 million tonna bo`lishi ko`zda tutilgan. 
Loyihada keltirishicha, 3-4 liniyani qurish va barcha texnologik jarayonlarda katta 
quvvatga ega bo`lgan asosiy hamda yordamchi asbob-uskunalar ishlatish, 
xomashyo aralashmasi tayyorlash, uni maydalash va quritish, klinkerni kuydirish 
hamda sovitish, sementni kukunlash va tayyor mahsulotni ortish operasiyalarini 
o`z ichiga olgan ishlab chiqarish jarayonlarini optimallashni ta`minlovchi 
avtomatlashtirilgan boshqarish tizimini tatbiq etish mo'ljallangan. Bundan tashqari, 
changli gazni va havoni tozalash, ish jarayonida chang chiqaruvchi barcha asosiy 
hamda yordamchi texnologik jarayonlar aspiratsiyasining samarali chizmalarini 
ishlatish ko'zda tutilgan. 
Respublikada ishlab chiqarilayotgan sementning sifat tarkibi yanada 
yaxshilanib, sement xillari ham ko'payadi. Sementning tez qotadigan, o'ta 
mustahkam, kengayuvchi, plastifikatsiyalanuvchi, gidrofob, manzarali (oq va har 
xil rangli) va boshqa qimmatli energiya tejovchi texnologiya bo'yicha maxsus 
xillarini ishlab chiqarish hajmi ancha ortadi.