“O„zbekistonda yer-suv munosabatlari tarixi (qadimgi davrdan hozirgi kungacha)” fanining ishchi o„quv dastur

 
Jami: 
30 
 
 
( I kurs – I semester) 
 
№ 
Seminar mavzulari 
Soati 
1 
O„zbekistonda dehqonchilik madaniyatining shakllanishi. 
Qadimgi odamlar yashagan davrda O‗rta Osiyoning tabiiy
shart – sharoiti, ularning tarqalgan hududlari hamda
manzilgohlari. Tirikchiligi va hayotiy manbalari.
Terimchilik qiladigan erlari va o‗zlashtiruvchilik xo‗jaligi.
Tosh qurollar yasash. Tabiiy olovdan foydalanish. Ijtimoiy 
ya‘ni to‗dadagi munosabatlar. Atrof muhit haqida dastlabki
tasavvurlar, muomala, til, etiqodiy va g‗oyaviy 
tushunchalarni yuzaga kelishida inson bilan tabiatning 
bevosita bog‗liqligi.
Dehqonchilik madaniyatining shakllanishida daryolar va
ularning irmoqlarining tutgan o‗rni. Amudaryo va uning
deltasi. Tarixiy manbalarda Zarafshon. O‗rta Osiyoda neolit
davri ziroatchilik makonlari. Xorazmdagi Suvyorgan kanali 
va uning atrofidagi manzilgohlar.
Urug‗chilik jamoasi – matriarxatning vujudga kelishi bilan
O‗rta Osiyoda hamda er va suvdan foydalanishda yangicha
4 

---

11 
yondashuv, qurolsozlik takomili (tosh paykonli sanchqi, 
nayzali garpun, suyak teshgichlar va h.k.). Ilk ishlab 
chiqaruvchilik
xo‗jaliklar: ovchilik va xonaki chorvachilik,
hunarmandchilik va dehqonchilikni yuzaga kelishida
ayollarning buyuk kashfiyotchilik hissasi. Eneolit davri
motiga dehqonchiligi, sun‘iy sug‗orish tarmoqlari, tosh 
o‗roqlardan foydalanish.
Bronza davrida O‗zbekistonda irrigatsiyaning shakllanishi.
Sun‘iy sug‗orishning tog‗oldi vohalar va daryolar etaklaridagi
erlarni o‗zlashtirishda ahamiyati. Loyqa va qayr dehqonchiligi. 
Daryo va uning tarmoqlari etaklarida suv toshqinlaridan atrofga
tortilgan ilk sug‗orish ariqchalari sug‗orma dehqonchilikning 
paydo bo‗lishi.
2