“O„zbekistonda yer-suv munosabatlari tarixi (qadimgi davrdan hozirgi kungacha)” fanining ishchi o„quv dastur

partiya 
manfaatlarini 
amalga 
oshirish 
uchun 
markazning 
paxtachilikni yanada rivojlantirish borasida qabul qilgan qarorlari.
Sovet hokimiyatining dastlabki yillarida irrigatsiya ishlari.
Dastlabki meliorativ shirkatlar. Sovet hokimiyatining quloqlashtirish 
siyosati va uning oqibatlari. Qishloq xo‗jaligini ilmiy jihatdan
sotsialistik xo‗jalikka aylantirish bora-sidagi tadbirlar. Bosh paxta
qo‗mitasi. Toshkentda qishloq xo‗jaligi va melio-ratsiya 
fakultetlarini tuzilishi. Suv xo‗jaligi va qishloq xo‗jaligi vazir-ligi. 
O‗lkada ―kolxoz‖-jamoa ho‗jaliklari, ―sovxoz‖larning ya‘ni 
sho‗roning sovet xo‗jaliklari
tashkil etilishi. Paxta monopoliyasining yuzaga kelishi. Mamlakatda
butunittifoq paxtachilik ilmiy tekshirish institutining tuzilishi,
uning O‗rta Osiyo filiali. Qishloq xo‗jaligi uchun kadrlar
tayyorlash siyosati va uning oqibatlari.
Markaziy Farg‗ona, Mirzacho‗l, Qarshi Surxon-SHerobod
cho‗llarining o‗zlashtirilishi. Suv taqsimoti yaxshilash borasida
amaliyot joriy etilgan katta sug‗orma dexqonchilik maydonlari
meliorativ holati yomonlashib, sho‗rlanib ketishi. Irrigatsiya va
melioratsiya ishlarini tashkil etish, ekologik muammo-larning 
paydo bo‗lishi. Orol fojeasi.
XX asr 80 yillarida O‗zbekistonning qishloq xo‗jaligidagi ahvol.
Erni o‗g‗itlash, kimyoviy moddalar sepilishi va uning aholi
salomatligiga ta‘siri. ―Paxta ishi‖ qatag‗onlari va uning tub mazmun-
mohiyati. 1989 yilning ikkinchi yarmidan O‗zbekistonda qishloq
xo‗jaligini yaxshilash borasidagi tadbirlar.

2 
12 

12-mavzu. Mustaqillik yillarida er va suv munosabatlari.
Mustaqillik yillari O‗zbekistonda agrar islohotlarning boshlanishi. 
Agrar islohotlarning huquqiy asoslarini yaratilishi. Agrar sohada
amalga oshirilgan islohotlarning bosqichlari. Respublika qishloq
xo‗jaligida bozor munosabatlarini shakllantirishning o‗ziga xos 
yo‗li. Aholining oqilona ish bilan ta‘minlash siyosatini amalga
oshirilishi. YAngi iqtisodiy munosabatlarni boshlanishi
respublikada shaxsiy yordamchi xo‗jaliklarni mustahkamlash
siyosati.
Ularning shaxsiy tomorqalarni kengaytirish, yangi sug‗oriladigan 
erlarni shaxsiy xo‗jaliklar va bog‗-dala hovli uchastkalarga ajratib
4 

---

10 
berish yo‗li bilan aholini
amalda er bilan ta‘minlashdan iborat ekanligi. Davlat
tasurrufidan chiqarib, mulkchilikning nodavlat shakliga o‗tkazish
jarayonida tashkil etilgan uyushmalar.
Ta‘minot sharkatlari. Xizmat shirkatlari. Ishlab chiqarish
shirkatlari. Qayta ishlash shirkatlari. Saqlash shirkatlari. Sotish
shirkatlari. Dehqon xo‗jaliklarining tashkil etilishi, ularning
qishloqda mulkdorlar tabaqasining samarali shakli sifatidagi o‗rni.
Dehqon va fermer xo‗jaliklariga er uchastkalariga egalik qilish
va foydalanish uchun berilishi. Fermer
xo‗jaliklarini agrar islohotlarning asosiy yo‗nalish sifatida 
shakllantirilishi va faoliyati, ularning xususiy mulk egasi sifatida 
shakllanishi.
Qishloqda bozor infratuzilmasining shakllantirilishi: yutuqlar va 
muammolar. Qishloqda uy-joy qurish masalalari. Qishloq
xo‗jaligida mahsulot ishlab chiqarish va etkazib berishda fan va
texnikaning ilg‗or yutuqlaridan keng foydalanish, agrar sohada
ishlab chiqarishni mexanizatsiyalashtirishni yaxshi-lash, fermer 
xo‗jaliklariga texnika xizmati ko‗rsatish tizimini yo‗lga qo‗yish, 
mashina-traktor parklari ishini yaxshilash, fermer xo‗jaliklariga
xizmat ko‗rsatuvchi mashina-traktor parklari tomonidan
mexanizatsiya ishlarini bajarishni takomillashtirish yo‗lidagi chora-
tadbirlar.