O‘zbekiston pespublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti

Kishilarning bilimi rahbar kasbiy vakolatining ko‘rsatkichidir. 
Rahbarlar nutqida ko‘pincha "inson", "shaxs", "individuallik" kabi 
so‘zlar tez-tez uchrab turadi. 
Inson ijtimoiy munosabatlar tizimiga qo‘shilganda va mustaqil faoliyat 
uchun arzigulik ijtimoiy sifatga ega bo‘lganda shaxs bo‘lib qaror topadi. O‘z 
ehtiyojini qondirishga intilib shaxs turli mehnat va ijtimoiy faoliyat sohasiga 
kirib boradi. Bunda shaxsning ehtiyoji rang-barangdir. Ularni quyidagicha 
tasniflash mumkin: 

biologik ehtiyoj: oziq-ovqat, havo, kiyim-kechak, harakat 
va h. k.larga bo‘lgan talab; 

ijtimoiy 
ehtiyoj: 
ijtimoiy 
faollik, 
shaxsning 
jami- 
yatda o‘z o‘rnini izlashi va h.k; 

ma’naviy ehtiyoj: tashqi dunyoni idrok etish, axborotlar 
(ilmiy, ahloqiy, mafkuraviy va b.) olish. 
Maslou bo‘yicha ehtiyojlar darajasi quyidagicha: fiziologik, xavfsizlik va 
muhofaza, tegishlilik va sevgi, o‘z-o‘zini qadrlash, o‘z-o‘zini faollashtirish 
(o‘z-o‘zini anglash). 
Individuallik nima? Bu — hulq-atvorning o‘ziga xosligini va muayyan 

---

126 
faoliyat turiga muvofiklikni belgilovchi shaxsning xususiyati. Bu shaxsning 
bioijtimoiy o‘ziga xosligi, uning takrorlanmasligi. 
Ayni shu turli individual xususiyat (jo‘shqinlik)ga ega shaxslar bilan 
rahbarning ishlashiga to‘g‘ri keladi. Jo‘shqinlik turini bilish unga 
muayyan shaxsga u yoki bu faoliyat talabi bilan to‘g‘ri yondashishga, 
muomalaning ayni bo‘lgan shakl va usullarini tanlash, jamoani uyushtirishga 
imkon be-radi. 
Jo‘shqinlikni quyidagi turlari bir-biridan farq qiladi: sangvinnik, 
flegmatik, xolerik, melanxolik. 
Sangvinik: odamlar bilan tezda chiqishib ketadi va ular bilan faol 
aloqaga kirishadi; bir taqliddagi ishlarni yotirmaydi va bir tur faoliyatni 
boshqa tur faoliyatga oson almashtiradi; serzavq, o‘z hissiyotlarini oson 
boshqaradi va yangi sharoitga tezda moslashadi. Baland ovozda, tez va dona-
dona qilib gapiradi, nutqiga ifodaviy xatti-harakat va imo-ishoralarni qo‘shib 
yuboradi. O‘z aqliy qobiliyatiga nisbatan mulozamatlarga farqsiz emas.