Шүбһә доғуран суаллар

Sual 97: İslam dinində şadlığa münasibət necədir? 
Cavab: Ayə və rəvayətlərə əsasən insan səadəti üçün faydalı 
olan şadlıq zəruridir. İslam orta həddi gözləyən dindir. Bu 
baxımdan ifrat və təfrit şadlıq da məqbul sayılmır. 
İslamda insan təbiətinə münasib olmayan heç bir ayin yoxdur. 
Bütün ilahi göstərişlər insanın fitri ehtiyaclarına uyğun şəkildə 
tənzimlənmişdir. Şadlıq insanın mühüm fitri ehtiyaclarındandır. 
Varlıq aləmindəki gözəlliklər, təravətli bahar, lətafətli sübh, ürək 
oxşayan şəlalələr, ailə və övlad məhəbbəti insanın qəlbini sevinclə 
doldurur. 
Həqiqi şadlığın bə`zi amillərini sadalayaq: iman, taledən 
razılıq, günahdan pəhriz, çətinliklərlə mübarizə, xoş qoxu, idman, 
həyat həvəsi, fiziki iş, əyləncə, Qur`an qiraəti, Allahın zikri, 
sədəqə və s. Qur`ani kərimdə behişt ne`mətlərinin sadalanması, 
İslamın şadlığa müsbət münasibətinin təsdiqidir. Mə`sumlardan 
(ə) nəql olunmuş rəvayətlərdə bu münasibət bir daha öz əksini 
tapır. İslam Peyğəmbəri (s) buyurur: “Mö`min şux və 
fərəhlidir.”
170
Həzrət Əli (ə) buyurur: “Şadlıq anları 
qənimətdir.”
171
İmam Sadiq (ə) buyurur: “Zarafat təbi olmayan 
mö`min yoxdur.”
172
Amma hər şeyin həddi olduğu kimi, şadlığın da həddi var. 
Şadlıq insanın imanına, tövhid ruhuna, ilahi düşüncəsinə zidd 
olmamalıdır. İfrat şadlıq nəinki bəyənilmir, hətta məzəmmət 
olunur. Həzrət Əli (ə) şadlığın əsas səbəblərindən olan zarafat 
haqqında buyurur: “Çox zarafat edən şəxs vüqarını və ağırlığını 
itirir.”
173
İmam Sadiq (ə) buyurur: “Çox zarafat etmək insanı 
abırdan salır.
174
Şadlıq, gülüş, təbəssüm səmimi olmalı, eləcə də, başqalarının 
şəxsiyyətini alçaltmamalıdır. Həzrət Peyğəmbər (s) buyurur: 
“Allah cənazəyə, ölümə gülən kəsi qiyamət günü hamının gözü 
qabağında alçaldar.” 
Bir çox müsəlman alimləri həqiqi şadlığın insanın daxili 
aləminə aid olduğunu bildirirlər. Onların nəzərincə dünyəvi şadlıq 
dünya kimi müvəqqətidir və onun ardınca qəm-qüssə gəlir. 
170
“Tühəful-üqul”, s. 49. 
171
“Ğürərül-hikəm”, h. 2023. 
172
“Üsule-kafi”, c. 2, s. 663. 
173
“Ğürərül-hikəm”, s. 222. 
174
“Kafi”, c. 2, s. 666 

---

78 
Əksinə, həqiqi mə`nəvi şadlığa çatmaq üçün qəmdən keçmək 
lazım gəlir.