Dərs vəsaiti kimi tövsiyyə edilmişdir. B a k I 1 6
Yüklə 3,8 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Uorren Makkalok Uolter Pitss Uorren Makkalok (ingiliscə Warren Sturgis McCulloch) 16 noyabr 1898-ci ildə ABŞ-ın Nyu-Cersi şatatındakı Oranj şəfərində anadan olmuşdur. 24 sentyabr 1969-cu ildə ABŞ-ın Massaçusets ştatındakı Kembric şəhərində dünyasını dəyişmişdir. Amerika neyropsixoloqu, neyrofizioloqu, neyron şəbəkələrində süni intellektin yaradıcılarından biri və kibernetikanın . İNTELLEKTUAL SİSTEMLƏR VƏ TEXNOLOGİYALAR ---------------------------------92------------------------------------ “ata”larından biridir. Oxuduğu zaman fəlsəfə və pzixologiya elminə yiyələnmişdir. 1927-ci ildə isə tibb elmləri üzrə doktorluq dissertasiyası müdafiə etmişdir. Müxtəlif yerlərdə neyrofizioligiya sahəsində çalışmışdır. Gənc tədqiqatçı Uolter Pitss (ingiliscə Walter Pitts) ilə neyrotexnologiyanın əsasını qoymuşdur. Onun verdiyi nəzəri əsaslara görə psixologiya dili maşın intellektinə yönəldilmişdir. Araşdırdığı məsələləri həll etmək üçün insan beyninin riyazi modelini tədqiq etmişdir. Makkalokun və Pittsin əsas xidməti ondan ibarətdir ki, onların elektron “neyron”dan istifadə etməklə qurduqları şəbəkə nəzəri olaraq istənilən mürəkkəbliyə malik rəqəmli və məntiqi əməliyyatları yerinə yetirə bilirdi. Makkalok uzun illər boyu süni intellekt ilə maraqlanırdı və bu sahədə dünyanın görkəmli alimləri ilə ümumi “dil” tapa bilmişdi. Makkalok “A logical calculus of the ideas immanent in nervous activy” (Sinir fəaliyyətinin immanentliyinin məntiqi hesablanması ideyası) məqaləsini 1943-cü ildə çap etdirir. Bir müddət sonra Nobert Viner ilə arasında yaranmış “soyuqluq” nəticəsində bu sahədən müəyyən qədər uzaqlaşır. Ümumiyyətlə bu gün dünya elmində Norbert Viner, Arturo Rozenblat və C.Biqelou ilə yanaşı Makkalokun adını da hallandırmaq düzgün hesab oluna bilər. Neyron birləşməsindən istifadə etməklə Makkalok və Pitts göstərdilər ki, istənilən hesablamanı məntiqi birləşmələrin (“VƏ”, VƏ YA”, “İNKAR” və s.) köməyilə yerinə yetirmək olar. Çox maraqlıdır ki, Uolter Pitts elm sahəsində evi olmayan, içki düngünü olan yeganə alimdir. . İNTELLEKTUAL SİSTEMLƏR VƏ TEXNOLOGİYALAR ---------------------------------93------------------------------------ Klod Evlud Şennon 1916-cı ildə anadan olmuşdur. 2001-ci ildə dünyasını dəyişmişdir. Klod uşaq yaşlarından riyaziyyata böyük maraq göstərmişdir. 1932-ci ildə Miciqan universitetinin “Elektronika və riyaziyyat” fakultəsinə daxil olur. Universitetdə oxuduğu zaman laboratoriyaların birinə laborant kimi işə götürülür və həmin gündən V.Buşun analoq hesablama maşınına texniki qulluq göstərməklə yanaşı hesablama maşınında altıncı dərəcəyədək differensial tənliklərin həll edilməsi ilə məşğul olur. V.Buş ona genetika ilə məşğul olmağı məsləhət bilir (Geneteka problemi Karneqi institutunun elmi-tədqiqat mövzularına daxil idi). Bununla yanaşı o, “Sistemlərin maniyilərlə əlaqəsi və təhriflər yaranan zaman onların buraxma qabiliyyətinin araşdırılması” məsələsi ilə də paralel məşğul olur. 1940-cı ildə “Nəzəri genetikada cəbr” mözusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə edir. 1940-cı ildə elmi təcrübə keçmək üçün Prinston şəhərinə gəlir və təcrübə zamanı (ezamiyyət-stajirovka) Qerman Veylya (Hermamn Weyl: 1885-1955) ilə tanış olur və onun rəhbərliyi altında “İnformasiya nəzəriyyəsi” problemlərini araşdırır. ABŞ İkinci Dünya Müharibəsinə qoşulan zaman o, Bellin laboratoriyasında düşmən təyyarələrinin uçuz zamanı yerinin müəyyənləşdirilməsi üçün radio texniki qurğu hazırlayır. 1948-ci ildə onun məşhur “Əlaqənin riyazi nəzəriyyəsi” adlı məqaləsi çap edilir. Məqalə sonralar informatikanın inkişafında böyük rol oynayır. Sonrakı illərdə A.Tyurinq ilə tanış olan alim . İNTELLEKTUAL SİSTEMLƏR VƏ TEXNOLOGİYALAR ---------------------------------94------------------------------------ kriptologiyadan istifadə etməklıə informasiyanın ötürülməsi problemi üzərində elmi araşdırmalar aparır. 1937-ci ildə K.Şennon rele-kontakt sxemlərindən istifadə etməklə Bul funksiyalarının araşdırılması məsələsini də öyrənir. Alim elmi işlər ilə yanaşı kompüter şahmat oyunlarına da böyük diqqət yetirir. O bu sahədə bir neçə tutarlı məqalələri sayılan jurnallarda çap etdirir. Yüklə 3,8 Mb. Dostları ilə paylaş:
|