Toshkent Moliya instituti
R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva
eslatib o’tamiz: Kontrakt bu ikki yoki undan ko’p shaxlar orasida qandaydir huquq
yoki majburiyatlarining tuzilganligi, o’zgarganligi
yoki tugaganligini aniqlab
beruvchi hujjatdir. Unda qandaydir xodisaning ro’y berishiga olib keluvchi shart-
sharoitlar majmusi aniqlab beriladi.
Aqlli kontrakt
esa, real dunyoda yoki raqamli
olamda qandaydir xodisaning ro’y berishiga olib
keluvchi shart-sharoitlar
majmusini aniqlab beradigan elektron hujjat - algoritmdir. Aqlli kontraktlarning
amalga oshirilishi uchun insoniy faktorni umuman chetga
chiqarib tashlaydigan
markazlashmagan muhit kerak bo’ladi. Agarda aqlli kontraktda biror-bir narsaning
bahosini uzatish yoki ishlatish yoki ko’rsatish zarur bo’lsa, u holda qiymat uzatish
vositasi - kriptovalyutani ishlatish lozim bo’ladi. Masalan, agarda bitkoin
blokcheynida
aqlli kontraktni ishlatsak, u quyidagi ko’rinishga ega bo’ladi:
Aqlli kontrakt orqali blokcheynda istalgan turdagi ma’lumotlarni yoki ma’lumotlar
majmuasini yoki ma’lumotlar to’plamini saqlay olamiz. Masalan:
Toshkent Moliya instituti
R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva
Blokcheyn texnologiyalaridan foydalanishga yana
bir misol sifatida domen
ismlarining taqsimlangan domenli tizimini ko’rsatishimiz mumkin:
Blokchen texnologiyasidan jahon miqyosida foydalanish bo’yicha yana bir qancha
real misollarni quyidagi tasvir orqali tasavvur qilishingiz mumkin:
Toshkent Moliya instituti
R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva
Blokchen texnologiyasining notarial idoralar ishida ishlatilishiga yaqqol misol esa
quyida infogramma ko’rinishida keltirilgan:
Taqsimlangan reestr vositasida buxgalteriya ishini yuritish bo’yicha
real mavjud
bo’lgan platformalarga misol sifatida
Dostları ilə paylaş: 
