Dərslik Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin

14
ON SOZ
Oxuculara təqdim olunan bu dərslikdə statistika elminin ən mühüm 
sahələrindən biri olan sosial-iqtisadi statistikanın əsasları nəzərdən 
keçirilir. İqtisadiyyatın inkişaf sürətinin, onun hansı sahələrdə daha 
yüksək olmasının, resurslardan nə dərəcədə səmərəli istifadə edilməsinin 
səbəbləri, qiymətlərin və məşğulluğun səviyyəsi, xarici ticarət əlaqələri 
və s. çox mühüm məsələlər sosial-iqtisadi statistika tərəfindən öyrənilir. 
Hökumət orqanları, elmi-tədqiqat müəssisələri, müxtəlif mərkəzlər, ali 
məktəblər bu məlumatlardan analitik və metodoloji işlərdə geniş istifadə 
edirlər.Bunlarla yanaşı, statistikanın bu sahəsi həm də ictimaiyyəti ölkədə 
iqtisadiyyatın və sosial proseslərin inkişafı haqqında rəqəm məlumatları 
ilə təmin edir, reallıqları açıb göstərir.
Göründüyü kimi, sosial-iqtisadi statistika ölkədə baş verən sosial- 
iqtisadi hadisə və proseslər haqqında əsas məlumat mənbələrindən biridir. 
Bunlar təbii olaraq tələbələrin sosial-iqtisadi statistikanı dərindən öyrən­
mələrini və deməli, ölkədə gedən sosial-iqtisadi proseslər haqqında mü­
kəmməl biliklərə yiyələnməyə cəhd göstərmələrini zəruri edir. Buna nail 
olunması isə aşağıdakı məsələlərin hərtərəfli öyrənilməsi əsasında müm­
kün ola bilər:
-sosial-iqtisadi statistikanın predmeti, metodu və vəzifələri, onun 
iqtisadi nəzəriyyə və digər iqtisad elmləri ilə qarşılıqlı əlaqəsi;
-öyrənilən hadisə və proseslərin eyniləşdirilməsi, statistika göstəricilə­
rinin, birinci növbədə ümumiləşdirici göstəricilərin hesablanması üçün il­
kin məlumatların toplanması və işlənməsi metodologiyasının hazırlan­
ması;
-sosial-iqtisadi statistikada istifadə olunan göstərici və təsnifləşdirmə- 
lərin məzmunu, tətbiq edildiyi sahələr və onların arasındakı qarşılıqlı 
əlaqələr;
- ilkin məlumatların əsas mənbələri və sosial-iqtisadi statistikanın 
göstəriciləri əsasında aparılan təhlilin istiqamətləri.
Dərslikdə ayrı-ayrı mövzular şərh olunarkən oxucuların artıq statistika 
elminin başqa bir çox mühüm sahəsi -