Ызбекистон республикаси олий ва ырта

O`zgaruvchan 
pasayuvchi 
baho 
stratågiyasi
«qaymog`ini olish» 
stratågiyasining mantiqiy davomi bo`lib, xuddi shunday sharoitlarda samarali 
hisoblanadi. Uni korxona raqobatdan kuchli himoyalangan holatlarda qo`llash mum-
kin. Mazmuni shundan iboratki, baho talab egri chizig`i bo`ylab harakatlanadi, ya'ni 

---

86 
tovarga bo`lgan talab va taklifga ko`ra o`zgaradi. Talabni rag`batlantirish va korx-
onani raqobatdan himoya qilish uchun yangi tovarlar bo`yicha izlanishlar olib borish 
lozim. 
Ustuvor baho stratågiyasi
past baholar stratågiyasining yoki kuchli yorib 
kirish stratågiyasining davomi hisoblanadi. Ushbu stratågiya korxona faoliyati so-
hasiga raqobatchilarning kirib kålishi xavfi bo`lganda qo`llaniladi. Uning mohiyati 
raqobatchilarga nisbatan xarajatlar yoki sifat bo`yicha ustunlikka erishishdadir.
Mahsulot hayotiylik davrining pasayishi bosqichida uchta maxsus stratågiya 
qo`llaniladi.
Birinchisi mahsulot bahosini eng quyi darajasiga pasaytirishga asoslanadi. 
Ikkinchisi ham birinchi stratågiyaga o`xshaydi, låkin mahsulotni boshqa 
mahsulot bilan siqib chiqarish davrining davomiyligi va darajasiga bog`liq ravishda 
såkinroq kåchadi. 
Uchinchi stratågiya tovarni bozorda siljitish bo`yicha sarflarni oshirish orqali 
uning hayotiylik davrini uzaytirishga yo`naltirilgan. 
Bahoni shakllantirish usulini tanlash.
Biznes-rejada korxona bahoni belgilashda foydalanadigan usullarni ko‘rsatish 
lozim. Bahoni shakllantirishning eng ko‘p qo‘llaniladigan usullarni ko‘rib chiqamiz:
-
o‘rtacha xarajatlar qo‘shuv foyda; 
-
zararsizlik va maqsadli foyda;
 
-
tovarning qimmati bo‘yicha tutgan o‘rniga yo‘naltirilgan; 
 
-
raqobatga yo‘naltirilgan.