I bo’lim. Konserva korxonalari jihozlari

Volchok MP-2-220
. Volchok (56-rasm) cho’yan staninadan 1 iborat bo’lib, 
unga yuklash bo’yni 2 o’rnatilgan. Go’sht bo’laklari yuklash bo’ynidan 1-1,5 
kg
o’lchamda solinadi. Bo’yin tegida volchok tsilindri joylashgan va unda go’sht berib 
turuvchi Po’lat shnek 3 aylanadi. SHnek go’shtni olib kesish mexanizmiga 
yetkazib beradi. SHnek qadamining o’zgaruvchanligi tufayli uning oxirida go’shtga 
ma’lum bosim hosil qilinadi. Kesish mexanizmi 9 qabul qilish setkasi katta 
eliPssimon uchta teshikka ega. Teshiklar chekkasi o’tkir bo’lib, ular go’shtni 
dastlab bo’lib olish uchun xizmat qiladi. Keyin ikki tomonli krest shaklidagi Pichoq 
va teshiklari 16-25 
mm
-li birinchi setka o’rnatilgan, ikkinchi krest shaklidagi 
Pichoq va teshiklari diametrlari 2-3 
mm
-li so’nggi setka. 
Kesish mexanizmining barcha komPlekti tsilindrning oxirida yig’ilgan va 
joylashtirilgan va gayka 10 yordamida mahkam tortilgan. Rezbasining tortilishi juda 
qattiq bo’lishi kerak emas, aks holda kesish mexanizmining qizib ketishi ro’y beradi.
Stanina ichida shnek ostida quvvati 20 
kVt
–li elektrodvigatel 4 o’rnatilgan, mufta 5 

---

159 
orqali oraliq val va unga o’rnatilgan shesternya 6 bilan tutashtirilgan, harakat go’sht 
beruvchi shnekning vali 8-ga shesternya 7 orqali o’tkaziladi. 
56-rasm. MP-2-220 volchogi: 
1-stanina; 
2-
yuklash bo’yini; 
3-
go’sht uzatish shneki; 
4-
elektro-dvigatel; 
5-tutashtirish muftasi; 
6-
shesternya; 7-etakchi shesternya; 
8-
shnek vali; 
9-
kesish 
mexanizmi; 
10-
tortish gaykasi; 11- siqish mexanizmi. 
Ish tugagandan keyin gayka 10 burab chiqariladi va go’sht uzatish shneki va 
kesish mexanizmi unda qolgan Presslangan go’shtlar bilan birgalikda mexanizm 11 
yordamida itarib chiqariladi. Mexanizm 11 tishli reyka va shturval g’ildiragidan 
iborat. Mashina detallari go’sht qoldiqlaridan tozalanadi, yuviladi, keyin esa 
mexanizm iste’mol yog’i bilan moylab yig’iladi. Mashinani yuksiz uzoq vaqt 
ishlatish tavsiya etilmaydi, chungi buning oqibatida Pichoq va setkalar ishdan 
chiqadi. Volchok bir tekisda, tinch zarbalarsiz ishlashi kerak. Pichoqlarni noto’g’ri 
yig’ish va gaykani 10 haddan tashqari qattiq tortish natijasidagi go’sht qizib ketishi 
4-6
o
S-dan oshmasligi kerak. Go’sht volchokning yuklash bo’yniga yuklanadi, u 
bilan birgalikda suyak, metall qismlar va begona Predmetlar tushmasligi kerak.
Mashina qulay shaklga ega. MP-2-220 volchogining unumdorligi teshiklari 
diametri 3 
mm
, tashqi dimetri 220 
mm
-li reshyotka ishlatilganda 5 
t/s
-ni tashkil 
etadi.
Volchok unumdorligi go’sht uzatish shnekining qobiliyati va go’sht kesish 
mexanizmining unumdorligi orqali aniqlanadi. 
Q = 60 
α
(
)
ρ
π
nt
d
D
2
2
4
−
kg/soat, 
(6-5) 
bunda 
α
- shnekning go’sht berish yoki shnekdan foydalanish koeffitsien-ti. U 
shnek uzunligi, shnek va volchok tsilindri devori orasidagi zazor va h.k.; amalda 
α
= 

---

160 
0,25-0,35 qabul qilinadi; 
D –
shnekning tashqi diametri, 
m;
d -
shnek valining 
diametri, 
m; P –
shnekning aylanish tezligi; t
–
shnekning qadami kattaligi, 
m; 
ρ
- 
mahsulot zichligi, 
kg/m
3
 
(go’sht uchun 1100 
kg/m
3
).
Volchokning unumdorligi uning go’sht kesish kobiliyati bo’yicha quyidagi 
formula yordamida hisoblanadi : 
F
K
K
K
D
n
Q
n
n
)
....
(
4
60
2
2
1
1
2
ϕ
ϕ
ϕ
π
α
+
+
+
=
kg/soat,
(6-6) 
bunda 
α
- kesish mexanizmidan foydalanish koeffitsienti (odatda
α
= 0,7- 0,8 
qabul qilinadi);
P –
shnekning aylanish tezligi;
ϕ
1,
ϕ
2
,….
ϕ
n
- reshyotka (setka) 
yuzasidan foydalanish koeffitsienti (jami teshiklar yuzasining reshyotkaning umumiy 
yuzasiga nisbati bilan aniqlanadi).
Bu koeffitsient quyidagi formula orqali toPiladi 
,
2
2
D
nd
=
ϕ
(6-7) 
bunda 
P -
reshetka (setka) dagi teshiklar moni; 
d –
teshik diametri, 
mm;
D -
reshetka (setka) diametri, 
mm;
K
1
, 
K
2
,….K 
P 
- Pichoqning tig’lari soni; 
F –
mahsulotning 
kesishdan keyingi yuzasi, 
m
2
/kg.
Amalda F-ning qiymatini so’nggi reshyotka teshiklari diametri 2-3 
mm 
bo’lganda 
1,2—0,8 
m
2
/kg-
ga teng deb qabul qilish mumkin
,
teshiklar diametri 16-25 
mm 
bo’lganda 
esa 0,9-0,07 
m
2
/kg – ga teng. 
Volchokdagi quvvat go’shtni maydalash, go’sht uzatish mexanizmi ishi va 
go’shtning volchok ehtiyot qismlari bilan ishqalanishini yengishga sarflangan 
qo’vvatlar yig’indisidan iborat. Amalda quvvat quyidagi formula orqali qoniqarli 
aniqlik bilan hisoblab toPiladi.
N =
η
1000
qQ
kVt
, (6-8) 
bunda
q
– elektr energiyasining mahsulot birligiga sarfi. Teshiklar diametri 
2-3 
mm 
bo’lganda 
 
q = 3,5-4,5 
kVt •s/t 
va diametr 16-25 
mm 
bo’lganda 
q 
= 1,5-2,0 
kVt 
• 
s/t
; Q – volchok unumdorligi, 
kg/ch;
η
- volchok yuritish mexanizmi FIK.
η
= (0,85-0,9). 
Volchok hisoblanganda yog’ni maydalashda quyidagi formulalardan 
foydalaniladi.
Volchok unumdorligi 
Q = 
α
D
2
t n 
ρ
 kg/soat,
bunda 
α
- koeffitsient (12); 
D -
diametr vitka shneka, 
m;
t
- shnek o’ramining 
qadami, 
m;
P –
shnekning aylanish tezligi, 
min; 
ρ
- xom ashyo zichligi, 
kg/m
3
. 
Volchok elektrodvigatelining kerakli quvvati

---

161 
N =
η
75
16
,
0
QL
 
bunda L
–
volchok shnekining uzunligi, 
m; 
Q – volchok unumdorligi,
kg/ch; 
η
- 
shnekning keltirish mexanizmi FIK. 
Misol
. YOg’ xom ashyosini maydalash uchun volchok unumdorligi va 
elektrodvigateli vati toPilsin, agar shnek aylanasi diametri 120 
mm
, qadami 60
 mm
, 
shnek aylanish tezligi 160 
ayl/min,
shnekning uzunligi 95% 
mm
, xom ashyo 
zichligi 1080 
kg/m
z
, FIK 
 
η
= 0,6 –ga teng bo’lsa.
Volchokning unumdorligi 
Q = 12• 0,12
2
• 0,06 • 160 • 1080 = 1800 
kg/soat. 
Elektrodvigatelning quvvati
N =
1
,
6
6
,
0
75
95
,
0
1800
16
,
0
=
⋅
⋅
⋅
 o.k.
yo
ki
4,5
kVt
CHet elda «Saksoniya» (GDR), «Aleksander Verke», «Kremer va Grebe» 
(FRG), «Boss» (AQSH), «Aglas» (Daniya), «KomPleks» (VHR) firmalarining 
mashinasozlik zavodlarida katta miqdorda turli konstruktsiyaga ega volchoklar 
ishlab chiqariladi. Ularda xom ashyo yuklash moslamasi, turli burchak ostida 
o’rnatilgan bir yoki bir necha shnek, sovutish qobig’li, turli kesish 
mexanizmlari mavjud bo’lib, unumdorligi 10-15 
t/s
, elktrodvigatel quvvati 40-
50
 kVt 
–ni tashkil etadi.