I bo’lim. Konserva korxonalari jihozlari

ayl/min.
Disk val bilan 
birgalikda sharnirli o’rnatmada ko’tarilishi va tushishi mumkin.
Ishlamay turgan holatda bo’shatish vali 40
o
-ga ko’tarilgan va 
elektrodvigatel o’chirilgan bo’ladi. Qiymani bo’shatish uchun diskli 
bo’shatuvchi vali aylanib turgan tog’oraga tushiriladi, kontakt ulanadi, 
elektrodvigatel o’chadi va disk aylana boshlaydi. U tog’oradan qiymani oladi 
va lotok 21-ga qarab suradi. Bunda disk uzluksiz ravishda qiymadan statsionar 
o’rnatilgan qirg’ich 20 yordamida tozalanadi. Lekin bo’shatish diski 
tog’oraning qiymadan to’liq tozalanishini ta’minlamaydi, shuning uchun kutter 
to’xtatiladi va uning tog’orasi qo’lda tozalanadi. 
YUqorida keltirilgan kutter davriy ishlaydigan mashina bo’lib, uning 
unumdorligi quyidagi formula yordamida hisoblab toPiladi: 

---

164 
ρ
α
V
t
Q
60
=
kg/soat (6-9) 
bunda
α
- tog’orani yuklash koeffitsienti (foydalanish);
α
= 0,6;
t-
kutterlash bir tsiklining davomiyligi (yuklash, kutterlash, tushirish), 
min; V 
–
kutter tog’orasi sig’imi, 
l; 
ρ
-
qiymanig zichligi, 
kg/l, 
ρ
 
= 1 
kg/l
qabul qilish 
mumkin.
 
Davriy ishlovchi kutter elektrodvigatelining quvvati quyidagi formula 
yordamida hisoblanishi mumkin: 
N 
=
общ
a
AFzn
η
η
1000
60
⋅
kVt, 

(6-10) 
bunda
A –
Pichoq bilan qiyma qatlamini 1 aylanishda kesish uchun 
sarflanadigan energiyaning birlik charfi, D
j/m
2
; 
(Pichoq tig’larining aylana tezligi 
30 
m/sek 
gacha bo’lganda qiymaga suv qo’shmasdan 
A 
= 2,7-3,1 
kdj/m
2
;
qiymaga suv qo’shganda 
A = 
2,0 - 2,4 
kDj/m
2
)
; 
F –
kutter tog’orasida qiyma 
qatlamining kesilish yuzasi. Quyidagi formula yordamida hisoblab toPiladi 
F=
r
V
π
2
m
2
(6-11) 
bunda
V-
qiyma yuklash hajmi, 
m
3
;
R-
aylanish o’qidan qiyma qatlami 
og’irlik markazigacha bo’lgan masofa , 
m;
z-
kutter Pichoqlari soni; 
P-
valning 
aylanish chastotasi, 
ayl/min;
η
a
– quvvat zaxirasi koeffitsienti; 
 
η
um
– energiyaning 
barcha yo’qotishlarini hisobga oluvchi yuritmaning umumiy FIK, obatda
η
um
= 
0,7-0,8 qabul qilinadi. 
Misol.
FKCH-120 rusumli kutter unumdorligi va elektrodvigateli quvvati 
toPilsin, agar kutterlashning bir tsikli 6 
min
, tog’ora sig’imi 120 
l
, Pichoqlar soni 
6-ta, Pichoqli valning aylanish tezligi 2000 
ayl/min
, kutterlash suv qo’shish usulida 
amalga oshiriladi (A=2,2 
kDj/m
2
), aylanish radiusi (kutter tog’orasida qiyma 
qatlamining o’qdan og’irlik markazigacha) R=45% 
mm
, quvvat zaxirasi 
koeffiuienti
η
a=1,2 va yuritma FIK 0,75. Kutterning unumdorligi quyidagiga teng
120
6
60
6
,
0
=
Q
= 720
 kg/soat
Kutter tog’orasidagi qiyma qatlamining yuzasi quyidagi ifodaga teng: 
F=
025
,
0
45
,
0
14
,
3
2
6
,
0
120
,
0
=
⋅
⋅
⋅
m
2
Kutter elektrodvigatelining quvvati quyidagi ifoda orqali toPiladi: 
N 
=
6
,
17
75
,
0
1000
60
2
,
1
2000
6
025
,
0
2200
=
⋅
⋅
⋅
⋅
⋅
⋅
kVt,
Yirik quvvatli kolbasa tsexlarida tog’orasining hajmi 270 
l
-ga teng kutterlar 
ishlatiladi. Bunday FKD kutterlar elektrodvigatelining quvvati 29 
kVt
, 
tog’orasining aylanish tezligi 12 va Pichoqlar o’rnatilgan valning aylanish tezligi 
970
ayl/min
, o’roqsimon Pichoqlar soni 9-tani tashkil etadi. FKD kutterining 

---

165 
konstruktsiyasi yuqorida keltirilganga o’xshash, faqat yuritmasi alohida 
fundamentga o’rnatilgan.
CHet el kutterlari tog’orasining sig’imi 600 
l
, xom ashyo yuklashni 
mexanizatsiyalash uchun turli moslamalar, kutterlash jarayonini nazorat va rostlash 
uchun turli Priborlar bilan ta’minlangan. Ushbu kutterlar Pichoq o’rnatilgan 
vallarni harakatlantirish uchun ikki tomonlama elektrodvigatellar bilan 
ta’minlangan, qiymaning harorati elektrik distantsion Priborlar yordamida nazorat 
qilinadi, maxsus hisoblash mexanizmi tog’oraning aylanish tezligini ro’yxatga 
oladi va berilgan kutterlar rejimiga binoan to’xtatadi.
Ammo, bu kutterlar davriy rejimda ishlaydi va qiyma tayyorlash jarayonini 
to’liq oqimli rejimga o’tkazish imkonini bermaydi.