Toshkent davlat sharqshunoslik instituti xorijiy mamlakatlar iqtisodiyoti va mamlakatshunoslik fakulteti


Metall mineral xom ashyo resurslari



Yüklə 0,53 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə5/29
tarix20.11.2023
ölçüsü0,53 Mb.
#163191
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   29
Ozbekistonda kimyo sanoati rivojlanishi

Metall mineral xom ashyo resurslari 

Nometall qazilma boyliklar. 
Metall mineral xom ashyo resurslari, minerallar xom ashyo tarkibiga kirib, 
sanoatning “noni”, mamlakat iqtisodiy qudratini yuksaltirishning asosiy 
omillaridan biri hisoblanadi. Ma’lumki, xom ashyoga minerallardan tashqari 
qishloq xo`jaligida, sanoatda qayta ishlash uchun yetishtiriladigan materiallar ham 
kiradi.
Metallning o`zi ham asl metallar, rangli, nodir yoki kam uchraydigan va 
qora metallarga bo`linadi.
Asl metallar

Oltin va kumush ana shunday metallar jumlasiga kiradi. 
O`zbekistonda 30 dan ortiq tarkibida oltin va kumush mavjud bo`lgan ruda konlari 
aniqlangan. 
 
 Rangli va nodir metallar
.
Rangli va nodir metallar, ular jumlasiga mis, 
qalay, qo`rg`oshin, volfram, litiy, alyuminiy xom ashyosi, alunitlar, kaolinlar, 
stronsiy va uranni kiritish mumkin. O`zbekistonda bu mineral xom ashyolarning 
yirik zahiralari mavjud. 


11 
O`zbekistonda mis chiqaruvchi asosiy korxona olmaliq tog`-metallurgiya 
kombinatidir. Mis konlari mis-porfir formatsiyasiga mansub bo`lib, O`rta 
Tyanshan, ayniqsa Qurama tog`lari uchun xosdir. Olmaliqda uning Qalmoqqir, 
Saricheka, Dalniy, Qizota konlari bor. 
Volfram molibden, qalay, vismut, simob va surmaning Janubiy Tyanshan va 
O`rta Tyanshan tog` tizilmalariga kiradigan Qoratepa, Langar, Qo`ytosh, Ingichka, 
Yashton, Sargardon va boshqa konlari bor. 20 ta molebdenli formatsiya va ularning 
turlari aniqlangan.
Qora metallar
asosan temir, titan, marganes va xromdan iborat bo`lib, 
ularning bir necha yuz konlari mavjud. Turli genetik tipdagi temir konlari va ruda 
to`plamlari, magnit anomaliyalari bor. Ular Tepabuloq titan-magnetik koni, 
Surenota, Shabrez, Mingbuloq va boshqa konlardir. Marganesning cho`kindi 
konlari Zarafshon, Zirabuloq, Qoratepa, Lolabuloq va boshqa tog`larda, 
respublikaning shimoliy va shimoli-sharqiy qismida, gidrotermal to`plamlari 
Chotqol tog`larida joylashgan. Xrom konlari ofiolit mintaqalari bilan bog`liq 
bo`lib, Qizilqum Farg`ona ofiolit belbog`ida, Tomditog` va Sulton-Uvays 
rayonlarida ko`proq uchraydi. 

Yüklə 0,53 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   29




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin