“
PEDAGOGS
”
international research journal ISSN:
2181-4027
_SJIF:
4.995
www.pedagoglar.uz
Volume-27, Issue-1, February - 2023
104
Rezerford tomonidan rag’batlantirilgan 1932
-yilda Cockroft va Walton
protonlarni tezlashtirish va ularni litiy bilan to’qnashtirish uchun 400 kV generatorda
n
foydalanishdi, bu esa atomning to’liq inson tomonidan boshqariladigan birinchi
bo’linishiga olib keldi.
1-rasm. Cockroft va Walton, boshqa mashhur fizik bilan: Ernest Rezerford (o'rtada)
Cockroft - Walton generatori va keyinchalik Van de Graaff generatori kabi
doimiy kuchlanishlardan foydalangan holda zarrachalarning tezlashishini ta’minlay
oladigan qurilmalar maksimal kuchlanish bilan cheklangan edi. Ushbu cheklovni
bartaraf etish uchun shved fizigi Ising rezonans tezlashuvi tamoyilini taklif qildi, bunda
bir xil kuchlanish RF generatoriga ulangan bir qator drift naychalari orqali qayta-qayta
qo’llaniladi. Bu zarracha tezlatgichlarining haqiqiy “tug’ilishi” deb hisoblangan va
aslida chiziqli kollayderlarning hozirgi avlodi hali ham xuddi shu printsipga
tayanmoqda. Rolf Winderoe 1928-yilda Germaniyada 50 keV kaliy ionlarini hosil
qilish uchun bunday tezlatgichni birinchi bo’lib qurgan.
Chiziqli tezlatgichning bir salbiy tomoni shundaki, tezlik oshgani sayin drift
trubkasi uzunligi ham ortib boradi, natij
ada qurilma o’lchamlari ancha katta va yuqori
energiya talab qilishi uchun qurishni qiyinlashtiradi.
Dostları ilə paylaş: 
