O. T. Husanov konstitutsiyaviy
-§. O'zini o‘zi boshqarish organlarining davlat organlari
Yüklə 10,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
5-§. O'zini o‘zi boshqarish organlarining davlat organlari
bilan o‘zaro munosabati 0 ‘zini o‘zi boshqarish organlari davlat hokimiyati organlari tizimiga kirmaydi, shunday ekan ularning aloqasi, munosabati hamkorlikka asoslanadi. «Mahalliy davlat hokimiyati to‘g ‘risida»gi Qonunning 4-moddasi shu masalani tartibga solgan bo‘lib, viloyat, tum an va shahar xalq deputatlari Kengashi va tegishli hokimlar, o‘zini o‘zi boshqarishni rivojlantirishga ko‘maklashadilar, ularning faoliyatini yo'naltirib turadilar, deb munosabat asosi mustahkamlangan. Fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari bilan mahalliy davlat organlari munosabati fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari qonun bilan belgilangan vazifalarini bajarish sharoitida vujudga keladi. Fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari bilan mahalliy hokimiyat organlarining munosabatini, eng avvalo, o‘zini o‘zi boshqarish organlarini tashkil qilishda mahalliy hokimiyat organlarining ishtirok etishida ko'rishimiz mumkin. Shaharlardagi, shaharchalardagi, qishloqlardagi va ovullardagi mahallalarni tuzish, birlashtirish, bolish va tugatish, shuningdek, ularning chegaralarini belgilash va o‘zgartirish, ularga nom berish hamda ularning nomini o‘zgartirish fuqarolar o‘zini o‘zi boshqarish organlarining iltimosnomalari asosida mahalliy davlat hokimiyati organlari tomonidan 0 ‘zbekiston Respublikasi Vazirlar M ahkam asi belgilagan tartibda amalga oshiriladi (Qonunning 6-moddasi, 3-bandi). Fuqarolar yig‘ini fuqarolar yig‘inining raisi (oqsoqoli), kengashi tomonidan, zaruratga ko‘ra, lekin har chorakda kamida bir m arta chaqiriladi. Xalq deputatlari tegishli kengashi yoki hokim ning tashabbusi bilan ham fuqarolar yig‘ini chaqirilishi mumkin. Bu yerda ham o‘zini o‘zi boshqarish organi bilan mahalliy davlat hokimiyati organi o‘rtasida m a’lum munosabat mavjudligini ko‘ramiz. F uqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari faoliyat ko‘rsatadigan mahalla - xalq bilan davlat o‘rtasidagi «ko‘prik» hisoblanadi. Shuni amalda ta ’minlash uchun ko‘plab tadbirlar amalga oshirilmoqda. Bular orasida 341 0 ‘zbekiston Prezidentining 2020-yil 18-fevraldagi «Jamiyatda ijtimoiy-ma’naviy muhitni so g ‘lomlashtirish, mahalla institutini yanada qo‘llab-quvvatlash hamda oila va xotin-qizlar bilan ishlash tizimini yangi darajaga olib chiqish chora- tadbirlari to‘g ‘risida» farmoni alohida ahamiyatga ega. Bu farmon aslo o‘zini o‘zi boshqarish organlarini davlat tomonidan boshqarishni ko‘zda tutmaydi. Farmonning nomidan ham m a’lumki u mahalla institutini yanada qo‘llab quvvatlashni, shu asosda uni ta ’sirli, foydali boshqaruv instituti darajasiga olib chiqishni maqsad qilib qo‘yadi. Hozirgi paytda fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari, oldiga qo‘yilgan vazifalarni to‘la bajara olmayotgani ayon bo‘lib qoldi. Sababi keyingi paytda, nomarkazlashtirish, fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlarining rolini oshirish shiori ostida ularga ko‘plab, ahamiyatsiz, ularga xos bo‘lmagan vazifalarni yuklash yo‘lidan borildi. Ular shunday bekorchi, mayda-chuyda vazifalar ta ’sirida o‘ralashib qolib, asosiy masalalardan chetda qoldi. Bundan tashqari mahalliy ijro organlari har qanday tadbirlarga ularni jalb qilish hollari ham, o‘zini o‘zi boshqarish organlari faoliyatiga salbiy ta ’sir qildi. Shunday salbiy holatlarga barham berishni va o‘zini o‘zi boshqarishni yanada rivojlantirishni ko‘zda tutgan Prezident farmoni, fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlarini boshqa davlat organlari bilan munosabatini yanada takomillashtirdi. Endi fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari davlat organlari ko‘rsatm alarinigina bajaradigan, ularning yordamchi organlari em as davlat organlari oldiga talab qo‘yadigan, ularning talabi ko‘rib chiqilishi majburiy organga aylandi. Bu fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari bilan davlat organlarining munosabatida demokratik jihatlarni, sheriklikni mustahkam lash, kengayganini ko‘rsatadi. Farmon asosida viloyatlar, tum anlar va shaharlarda hokim o‘rinbosari maqomidagi - mahalla va oilani qo‘llab-quvvatlash bo‘lim boshlig‘i lavozimini tashkil etilishi ham fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlarini davlat organlari bilan munosabatida yangi mazmundagi hamkorlik vujudga kelishini ko‘rsatadi. Farmonda mahalla institutining ichki ishlar organini, boshqa davlat idoralari va jamoat tashkilotlari bilan uzluksiz, tizimli hamkorlikni yo‘lga qo‘yish ko‘zda tutildi. Farmon bilan tashkil qilingan Mahalla va oilani qo‘llab-quvvatlash vazirligi, oilani qo‘llab-quvvatlash va qonuniy manfaatlarini himoya qilishda o‘zini o‘zi boshqarish organlari bilan hamkorlik o‘rnatadigan vakolatli davlat boshqaruvi organi deb belgilandi. Fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlarining va davlat organlari bilan munosabatini kengaytirish va mutanosib tashkil qilishda 0 ‘zbekiston Prezidentining «Konstitutsiya va qonun ustivorligini ta ’minlash, bu borada 342 jamoatchilik nazoratini kuchaytirish hamda jamiyatda huquqiy madaniyatni yuksaltirish bo‘yicha qo'shimcha chora-tadbirlar to‘g ‘risida» gi 2019-yil 14-dekabrdagi farmoni ham muxim rol o‘ynaydi. Unda belgilangan qoidalar fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari bilan davlat organlari m u n o sab atlarin i kengaytiriladi va hamkorlikdan o‘zaro manfaat vujudga kelishini ta ’minlaydi. Yüklə 10,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|