O. T. Husanov konstitutsiyaviy
-§. «Fuqarolik» tushunchasi. Yagona fuqarolik
Yüklə 10,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- «...fuqarolik m asalasiga oid qonunchilikni takom illashtirish orqali inson huquqlarini ta’m inlash borasida navbatdagi muhim qadam
|
2-§. «Fuqarolik» tushunchasi. Yagona fuqarolik
Shaxsning huquqiy holatini aniqlashda fuqarolik muhim omil ekanligi e’tirof etilgan qoida. Har qanday mamlakatda, jumladan, 0 ‘zbekistonda yashovchi aholining asosiy qismi 0 ‘zbekiston fuqarolaridan iborat bo‘lib, aholining ma’lum qismi O lzbekiston fuqarosi bo‘lmasligi mumkin. Ular 0 ‘zbekistonda turli sabablar 98 bilan yashayotgan, ishlayotgan, o‘qiyotgan, safarga kelgan, xorijiy mamlakatlar fuqarolari yoki fuqaroligi bo‘lmagan shaxslar bo‘lishi mumkin. Shaxs ma’lum davlatga mansub bo‘lsagina u fuqaro hisoblanadi. Bu tegishli hujjatlar orqali rasmiylashtiriladi. Fuqarolik - Konstitutsiyaviy institut. Uning asoslari Konstitutsiyada belgilangan. Konstitutsiyaning VI bobi «Fuqarolik» deb nomlangan. 0 ‘zbekiston Respublikasining butun hududida yagona fuqarolik o‘rnatiladi. 0 ‘zbekiston Respublikasining fuqaroligi, unga qanday asoslarda ega bo‘lganlikdan qat’iy nazar, hamma uchun tengdir. Q oraqalpog‘iston Respublikasining fuqarosi, ayni vaqtda, 0 ‘zbekiston Respublikasining fuqarosi hisoblanadi» (Konstitutsiyaning 21-moddasi). Shu moddada fuqarolikka ega bo‘lish va uni yo‘qotish asoslari hamda tartibi qonun bilan belgilanadi, deb ko‘rsatilgan. Fuqarolik masalasi 2020-yilgacha 1992-yil 2-iyuldagi qonun bilan tartibga solingan. Bu qonun eskirib qolgani uchun 0 ‘zbekiston Prezidentining 2020-yil 24-yanvardagi Oliy Majlisga Murojaatnomasida «...fuqarolik m asalasiga oid qonunchilikni takom illashtirish orqali inson huquqlarini ta’m inlash borasida navbatdagi muhim qadam qo‘yish zarurligini hayotning o4zi taqozo etm oqda»1, deb qayd qildi va 2020-yil 13-martda «O‘zbekiston Respublikasining Fuqaroligi to‘g ‘risida»gi Qonun qabul qilindi. Qonunning 4-moddasida fuqarolikning huquqiy tushunchasi berilgan bo‘lib, unga asosan, 0 ‘zbekiston Respublikasining fuqaroligi shaxs bilan davlatning doimiy siyosiy- huquqiy aloqasini belgilaydi, bu aloqalar ularning o‘zaro huquqlari va burchlarida ifodalanadi. Demak, fuqarolik s h a x s n in g d avlatg a huquqiy m an su b lig i va u n in g n atijasid a fuqaro - shaxs bilan davlat o‘rtasida ma’lum munosabat, o‘zaro huquq va burchlar vujudga keladi. 0 ‘zbekistonda yakka fuqarolik o‘rnatilgan, yakka fuqarolikning siyosiy ahamiyati ham katta. Fuqarolik shaxs bilan davlat o‘rtasida siyosiy munosabatlarni vujudga keltiradi. Fuqarolik natijasida shaxs ma’lum huquq va erkinliklarga ega bo‘libgina qolmay, m a’lum burchlarga ham ega bo‘ladi. Natijada, shaxsning davlat oldidagi mas’uliyati oshadi. M a ’lum m am lak atlard a yashovchi ham m a kishilar, albatta, fuqaro deb qaralm asligi kerak, m am lakatda yashovchilar aholi bo‘lishi mumkin. Aholi tarkibiga fuqaroligi bo‘lm agan sh ax slar ham da chet el fuqarolari ham kiradi. U larn in g huquqiy holatida sezilarli tafovutlar mavjud. S h ax sn in g m a’lum davlatda y ash ash in in g o‘zigina uni fuqaro deb hisoblashga asos bo‘lmaydi, sh ax s fuqaro bo‘lishi uchun sh ax s bilan davlat o‘rtasida alohida m unosabatlar mavjud bo‘lishi kerak. Fuqarolik davlat bilan sh ax s m u n osabatlarining alohida ta rtib d a am alga oshishini ta ’minlaydi. U mumiy asosda davlat qonun yo‘li bilan kim shu davlatning fuqarosi hisoblanishini, fuqarolikka ega Yüklə 10,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|