Jo‘rayev 0 ‘zbekiston tarixi (Milliy istiqlol davri) uchinchi kitob «sharq» nashriy ot-matb aa aksiyadorlik kompaniyasi bosh tahririyati toshkent 2011

okzligimizni anglash va toptalgan milliy g‘ururimizni tiklq^hga
qaratilgan intilish kuchayib borgani, Vatanimiz mustaqilligini
qo‘lga kiritish qanday sharoitda kechgani haqida yaxlit, yagona
va xolis ko'z bilan qarab baho beradigan jiddiy tahlil-tadqiqot
3

---

hozirgacha amalda yo‘qligini afsus bilan aytishga to‘g‘ri
keladi» 
- dedi.
Mustaqillik davrining xalq, millat va mamlakat taqdiridagi 
buyuk voqelik, noyob qadriyat ekanligi xususidagi fikrlarini 
davom ettirib Prezident 
I. 
Karimov 
«O‘zbekiston mana shunday
tahlikali va murakkab vaziyatda qanday maqsadlarni ko‘zda
tutib, qanday amaliy chora-tadbirlarni amalga oshirganini, bu
harakatlarning ilmiy-tarixiy, mantiqiy va qonuniy zamini va
omillari, kerak bo‘lsa, istiqlol o‘zbek xalqiga tuhfa tariqasida
berilmagani - bularning barchasi haqida har taraflama chuqur
yoritib va isbotlab beradigan izlanish va tahlil bugungi kunda
ham o‘zining dolzarbligi va ahamiyatini yo‘qotmaganini qayd
etishimiz zarur», degan talablarni qat’iy qilib qo‘ydi.
Darhaqiqat, tarix xotirasi inson taraqqiyotiga kuchli ta’sir 
o ‘tkazadi, milliy g‘oyaning shakllanishida muhim omil bo‘lib xizmat 
qiladi. Milliy ong, milliy tafakkur xalq tarixi, uning rivojlanish 
bosqichlarini nechogii o ‘rganish, undan saboq chiqarish bilan 
bog‘liq. Ulug‘ allomalar aytganidek, tarix insonni istiqbolga da’vat 
etadi, ulkan yaratuvchilikni rag‘batlantiradi. Zotan, uning ulug‘ 
murabbiylik, tarbiyachilik, yo‘naltiruvchilik qudrati ham xuddi ana 
shunda.
Shu ma’noda mamlakatimiz rahbarining 0 ‘zbekiston Res- 
publikasi Prezidcnti huzuridagi Davlat va jamiyat qurilishi Akade- 
miyasi qoshida « 0 ‘zbckistonning yangi tarixi» Markazini tashkil 
qilish to‘g ‘risida chiqargan Farmoyishi katta tarixiy va siyosiy 
ahamiyatga ega. Unga javoban 2000-yili «Turkiston chor Rossiyasi 
mustamlakachiligi davrida», « 0 ‘zbekiston sovet mustamlakachiligi 
davrida» va «Mustaqil 0 ‘zbekiston tarixi» kitoblari nashr etil- 
gan edi. 2003-yili esa Nukusda «Qoraqalpog‘iston» nashriyotida 
«Qoraqalpog‘istonning yangi tarixi» chop etildi. Oradan yillar 
o‘tdi. 0 ‘zbekistonning mustaqil taraqqiyoti davrida ko‘pdan ko‘p 
tarixiy voqealar yuz berdi. Mualliflar keyingi yillar voqealari rivoji 
va mustaqillik davri yaxlit tarixiga ehtiyojning kattaligini nazarda 
tutib, kitobning to‘ldirilgan, qayta ishlangan ikkinchi nashrini 
tayyorlashdi. Jumladan, unda quyidagilarga e’tibor berildi:
kitob yangitdan to‘la tahrir qilindi;
birinchi bob, oltinchi paragrafga 0 ‘zbekiston Respublikasi 
Konstitutsiyasi yangi tahrirda qabul qilinganligiga doir alohida qism 
qo'shildi;
4

---

- sakkizinchi bobga « 0 ‘zbekiston - Rossiya munosabatlari», 
« 0 ‘zbekistonning SHHTdagi faoliyati», «Toshkent - Sharq dar- 
vozasi» deb nomlangan uchta yangi paragraf qo‘shildi;
- barcha paragraflar 2008-yilgacha bo‘lgan voqealar bilan 
to‘ldirildi;
- kirish va xulosa qismi yangi tahrirda berilmoqda.
Kitobda 0 ‘zbekistonning davlat mustaqilligiga erishishi, yangi 
jamiyatga o‘tish davrida siyosiy islohotlaming amalga oshirilishi, 0 ‘z- 
bekistonda huquqiy demokratik davlat qurilishi, fuqarolik jamiyati- 
ning shakllantirilishi, iqtisodiy islohotlami chuqurlashtirishga doir 
tadbirlar, mamlakatda ijtimoiy-siyosiy barqarorlikni ta’minlash 
omillari, m a’naviy-ruhiy poklanish va milliy qadriyatlaming tik- 
lanishi hamda 0 ‘zbekistonning jahon hamjamiyatidan munosib o ‘rin 
olishi kabi masalalar mumkin qadar o‘z ifodasini topgan.
Xullas, «Mustaqil 0 ‘zbekiston tarixi» kitobi ana shu tarixiy 
jarayonlami to‘laroq qamrab olish, uni jamlash, m a’lum bir tartibga 
solish, qolaversa, ana shu jarayonlami iloji boricha ko‘proq o‘rganish 
orzu-istagida vujudga keldi. Darhaqiqat, mustaqillik davrida o‘tgan 
kunlarimiz alohida o ‘rganishni, tadqiq etishni, ilmiy va nazariy 
xulosalar chiqarishni taqozo etmoqda. Buning o‘ziga xos asoslari 
bor: