Translation forum – 2022 форум переводоведов– 2022 tarjimashunoslar forumi

TRANSLATION FORUM – 2022 
ФОРУМ ПЕРЕВОДОВЕДОВ– 2022
 
TARJIMASHUNOSLAR FORUMI
– 2022
 
 
VOLUME 2 | SPECIAL ISSUE 28 
ISSN 2181-1784 
SJIF 2022: 5.947 | ASI Factor = 1.7
 
114 
w
www.oriens.uz
December 
2022
 
ettirib, Hofiz Sheroziyga yetkazdilar, Hofiz esa uni yuksak cho‘qqiga olib 
chiqdi. Sa’diy g‘azallari 4 devondan iborat bo‘lib, ular «Tayyibot» («Latif 
g‘azallar»). «Badoe’» («Yangi g‘azallar»), «Xavotim» («Xotima 
g‘azallar») va «G‘azaliyoti qadim») («Eski g‘azallar»)dan iborat. 
«Guliston»ga ergashib ko‘plab asarlar yozilgan, lekin ulardan faqat 3 
tasi: Abdurahmon Jomiyning «Bahoriston»i, Majiddin Xofiyping 
«Xoriston»i, Habib Qooniyning «Parishon»i shuhrat qozongan. 
«Guliston» XVII asrning birinchi yarmidayoq Yevropa tillariga 
tarjima qilinib, tarqala boshlagan. U ilk bor frantsuz diplomati Andre Ris 
tomonidan frantsuz tiliga o‘girilib, 1634 yili Parijda nashr etilgan. Bu 
tarjima juda erkin bajarilgan va mukammal bo‘lmasa-da, ko‘pchiliknnng 
e’tiborini tortadi. 1635 yili asar frantsuzchadan nemis tiliga tarjima 
qilingan. Shundan keyin boshqa g‘arb tillari, shuningdek, rus tiliga ham 
o‘girilgan. Rus tilida «Guliston» (1957. 1959) va «Bo‘ston» (1963) 
asarlarining mukammal tarjimalari bosilib chiqqan. 
«Sa’diy yolg‘iz Eron emas, balki Osiyoning, Afriqoning hamma 
yerida hurmatli bir faylasufdir. Uning tarzi bayonining tarovatini va 
ifodasining qimmatini Ovrupo ilmu adab ahli ham ko‘pdan beri tan 
olganlar», — deb yozadi mashhur major olimi Xerman Vamberi. Buyuk 
nemis shoiri va mutafakkiri I. V. Hyote Sa’diyni «juda mahsuldor va 
fayzlp», «hayot tajribasi bilan boyigan juda yaxshi shoir» deb hisoblagan. 
Mashhur frantsuz faylasufi va adibi Volter «Guliston»dan xabardor 
bo‘lgan va ba’zi she’rlarida undan foydalangan. Taniqli frantsuz 
masalchisi Lafonten ham «Guliston»dagi hikoyat va naqllardan o‘z 
masallarida istifoda etgan. Ulug‘ rus shoiri A. S. Pushkin: «Sa’diy va 
Hofiz asarlarining pinhoniy asroriga yetgunimcha she’rlarimda 
quvonchbaxsh jihatlar va hayotdo‘stlik kam uchrardi», — degan edi. 
Sa’diy asarlari qadimdan o‘zbek xalqi orasida ham mashhur. 
«Bo‘ston» va «Guliston» asarlari madrasalarda asosiy darsliklar sifatida 
o‘qitilib kelgan. Mumtoz shoirlarimiz bu ulug‘ so‘z sanatkoridan 
o‘rganganlar, ta’sirlanganlar. Alisher Navoiyning «Mahbub ul-qulub», 
Xojaning «Gulzor», Abdulla Avloniyning «Turkiy «Guliston» yoxud 
axloq» asarlari bevosita Sa’diy «Guliston»i ta’sirida yaratilgan. «Devoni 
Foniy»da Sa’diy g‘azaliga 22 ga tatabbu’, uning tavrida 4 ta g‘azal mavjud.

---