549
və tərəflərində insanların fərdi töhfəsinin artırılması,
eyni zamanda fərdi
məsuliyyətinin gücləndirilməsi baxımından da vacibdir.
2. Şəxsiyyət və onun tipologiyası
Fərd və fərdiyyət anlayışlarından fərqli olaraq
şəxsiyyət insanın
sosial keyfiyyətləri ilə daha çox bağlıdır
. Bu anlayış
əsas diqqəti
insanları bir- birindən ayıran özünəməxsus tərəflərə deyil, onları
birləşdirən ümumi cəhətlərə yetirir.
Qeyd olunan səpki çox mühüm
əhəmiyyətə malikdir. Belə ki, bunsuz insanın ictimai fəaliyyətə və ictimai
münasibətlər növlərinə cəlb olunmasının səviyyəsi və xarakterini düzgün
müəyyən etmək qeyri- mümkündür.
Bəzən fəlsəfi ədəbiyyatda şəxsiyyət anlayışı
normativ mənada
işlənilir. Yəni yalnız müəyyən tələbləri ödəyən insan şəxsiyyət hesab olu-
nur. Bu cür yanaşmanı doğru hesab etmək olmaz. Çünki həmin mövqedən
çıxış etdikdə şəxsiyyətin müəyyənləşdirilməsi subyektiv amillərə
əsaslanır. Belə olduqda istənilən adamı asanlıqla şəxsiyyətlər sırasına dax-
il etmək, habelə ondan kənarlaşdırmaq mümkündür.
Şəxsiyyət anlayışı çoxtərəfli məzmuna malikdir. Buna görə də onu
müəyyən edərkən insanın həyat fəaliyyəti
bütöv bir tam kimi təhlil
edilməlidir. Şəxsiyyətin müxtəlif səpkiləri təbiət,
psixologiya və ictimai
elmlər tərəfindən öyrənilir. Lakin xüsusi elmlər şəxsiyyəti öz predmetləri
baxımından nəzərdən keçirirlər. Yalnız fəlsəfə ona bütöv, çoxsəviyyəli və
çoxkeyfiyyətli mövcudat kimi yanaşır.
Dostları ilə paylaş: