Anatomiya 2014. indd



Yüklə 3,69 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə189/431
tarix14.12.2023
ölçüsü3,69 Mb.
#178072
1   ...   185   186   187   188   189   190   191   192   ...   431
anatomiya fiziologiya va patologiya

peretonitga
olib keladi.
O‘tkir gastrit, tez-tez qaytalanib, oxirigacha davolanmasa 
surun kali gastritga aylanadi. Yana, u «B» vitamin komleksi yetish-
masligidan kelib chiqadi. Kasallikda shilliq parda gipertrofiya-
ga uchraydi va gipersekretsiya kuzatiladi. Ba’zan, gipertrofiya – 
atrofiya bilan almashinadi, osh qozon burmalari kamayib, shilliq 
parda yupqalashib, sekretsiyasi kamayadi.
Yara kasalligi
, ko‘p uchraydigan kasallik bo‘lib, gastrit, alle-
giya, ay rim dori-darmonlar, spirtli ichimliklar, ovqatlanishning 
buzilishi dan ke lib chiqishi mumkin. Neyrogen faktor – stress, 
katta ahamiyat ga ega. Yara lar yakka, dumaloq yoki oval shaklida 


220
uchraydi (114-rasm). Ba’zan bir nechta 
yara ham bo‘lishi mumkun, diametri 1–6 
sm. Yaralar ko‘pincha, oshqozonning ki-
chik egriligida, plorik qismida, 12 bar-
moqli ichakning bosh lanish qismida joy-
lashadi. Yara kasalligi, ko‘ pincha, osh-
qozon sekre tsiyasini oshi shi bilan bosh-
lanadi – osh qozon shirasida xlorid kis-
lota ko‘payib ketadi.
U, yara ichiga kirib, nerv oxirlarini 
ta’sirlab, og‘riq keltirib chiqaradi. Bundan tashqari xlorid kislo-
ta qon tomirlarni yemirib, qon oqishiga ham olib keladi va be-
morlarda anemiya paydo bo‘lishiga sabab bo‘ladi. Yara chetla-
ri bo‘ylab chandiq lanish, regeneratsiya jarayoni ro‘y beradi va 
bunday yara qadoqlash gan – kallez yara deyiladi. Og‘ir hollar-
da yara oshqozon pardalarini teshib, ichidagi massa qorin bosh-
lig‘iga tushadi va peretonit rivoj lanadi. Ba’zan, yara atrofdagi 
a’zolarga kirib o‘sadi, bunday yara penetirlanuv chi yara deyiladi. 
Yara kasalligi surunkali kasallik bo‘lib, og‘ir hollarda, rakka ham 
aylanishi mumkin.
Ingichka ichak
Ingichka ichak
(intestinum tenue)
 
hazm nayining eng uzun 
qismi. U oshqozonning chiqish qismidan boshlanib o‘ng yon-
bosh chuqurchasida tugab, ko‘richakka o‘tadi. Ingichka ichakning 
uzun ligi tirik odamda 2,2 m dan 4,4 m gacha, murdada esa 5–6 m, 
ko‘ndalang o‘lchami boshlanish joyida 4,7 sm bo‘lsa, oxirida 2,5–
2,7 sm bo‘ladi. Ingichka ichakda so‘lak va oshqozon shirasi ta’si-
rida maydalangan ovqat bo‘tqasi ichak shirasi, oshqozon osti bezi 
shirasi va o‘t ta’sirida parchalanadi. Bu yerda parchalangan oziqa 
moddalar qon va limfa tomirlariga so‘riladi. Ingichka ichakda uch 
qism: o‘n ikki barmoq ichak, och ichak va yonbosh ichak tafovut 
qilinadi. Och va yonbosh ichakda ichaktutqichi bo‘lgani uchun in-
gichka ichakning tutqichli qismi deyiladi.

Yüklə 3,69 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   185   186   187   188   189   190   191   192   ...   431




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin