17
Valyuta
siyosatining maqsadi, vazifalari va asosiy shakllari valyuta
siyosatining maqsadi zaruriy iqtisodiy erkinlik, ijtimoiy xavfsizlik hamda iqtisodiy
rivoj va o’ sishni ta’minlovchi bozor iqtisodiyotini yaratishdan iborat bo’ lgan
o’tkazilayotgan iqtisodiy islohotlarning muhim qismi hisoblanadi.
Aksariyat
rivojlangan, industrial mamlakatlarda Markaziy bank pul-kredit
siyosatini yurituvchi asosiy organ sanaladi.
Markaziy bankning pul-kredit va valyuta siyosati birlamchi hisoblanadi.
Demak, Markaziy bankning valyuta siyosati pul-kredit
siyosatining asosiy klassik
instrumentlaridan biri bo’ lib, mamlakatdagi valyuta munosabatlarini tartibga
soluvchi va amalga oshiruvchi tadbirlarning majmuyidir. valyuta siyosati o’ zi ham
maqsad va vazifalaridan kelib chiqqan holda quyidagi shakllarda namoyon bo’
ladi.
10-rasm. valyuta siyosatining tarkibi
Chizmadan ko’
rinib turibdiki, valyuta siyosati maqsad va vazifalaridan
kelib chiqqan holda quyidagi shakllarda namoyon bo’ ladi:
–
diskont siyosati;– deviz siyosati.
18
Diskont (foiz stavkasi) siyosati
– Markaziy bank hisob stavkasini o’
zgartirish yo’ li bilan milliy valyuta kursiga ta’sir etish maqsadida amalga
oshiradigan valyuta siyosati shaklidir.
Deviz siyosati
Markaziy bank tomonidan xorijiy valyuta (deviz)
ning oldi-
sotdisi orqali milliy valyuta kursiga ta’sir o’ tkazish metodidir.
Markaziy bank milliy valyuta kursini oshirish uchun chet el valyutasini
ayirboshlaydi
va aksincha, milliy valyuta kursini tushirish maqsadida chet el
valyutasini sotib oladi. Deviz siyosatining milliy valyuta kursiga ta’sir
etishining
quyidagi instrumentlari mavjud.
Dostları ilə paylaş: