264
Kuzatishning asosiy xususiyatlari:
– Mohiyatan bola haqida ma’lumot to‘plash
va baholash aniq
maqsadga yo‘naltirilgan bo‘lishi kerak.
– Ma’lumot1arni to‘plash va tahlil etish muntazam amalga oshirilishi,
doimiy xarakterga ega bo‘lishi lozim;
– Kuzatish jarayonida to‘plangan ma’lumot1ar hujjatlashtirilishi va
tahlil qilinishi zarur.
– Bola haqidagi bilimlarning asosini turli vaziyatlardagi kuzatish
natijalari tashkil etilishi bolaning haqiqiy
imkoniyatlarini bilish va
tushunish, uning rivojlanish doirasini hamda uning ilgarilab borish
yoki aksincha qiyinlashtiruvchi omillarni aniqlash imkonini beradi.
– Bola haqida ma'lumot to‘plashda har tomonlama yondashuv, uning
ayrim xislatlariga (ijobiy va salbiy bo‘lishidan qat’iy nazar) sun’iy
ravishda alohida urg‘u berishga yo‘l qo‘yınaslik lozim.
– Bolaga xos xususiyatlar tahlilini uning eng yaxshi,
kuchli
jihatlaridan boshlamoq maqsadga muvofiqdir, chunki aynan shunday
yondashuv bolani tushunishda va pedagog faoliyatida o‘ziga xos
tayanch sifatida xizmat qiladi.
– Kuzatish mezonlari (bola haqida ma’1umot to‘plash yo‘nalishlari) 5-
7 yoshli bolaning ruhiy-jismoniy rivojlanishiga
oid bilimlarga
asoslanishi zarur.
Guruhdagi bolalar sog‘lig‘ining holati haqida tarbiyachi daftarga
qayd etib boradi. Pedagog bolalar bilan yakkama- yakka
shug‘ullanishi uchun maxsus daftarga bola rivojlanishining ayrim
sohalarida alohida e’tibor qilish lozim bo‘1gan
bolalar haqida
ma’1umot qayd etib boradi. Pedagog daftardagi ma’1umotlardan
pedagogik maqsadlarni qo‘yish va bolaning rivojlanishiga xizmat
qiladigan faoliyat tarzlarini rejalashtirishda foydalanishi mumkin.
Pedagog bolalar bilan ularning qiziqishlari bo‘yicha intervyu
va suhbatlar o‘tkazib turadi. Bolalar kattalar bilan o‘z fikrlari, g‘oya
va ishlari bo‘yicha gaplashishni xohlaydilar, bunday hollarda pedagog
bolalarga samimiyat va hurmat bilan munosabatda bo‘lishi o‘zini
qiziqtirgan mavzu bo‘yicha bolalar so‘zlarini tinglashi, ochiq savollar
berishi, suhbatga undashi lozim.
Bunday tadqiqotning maqsadi
bolalarning xususiyatlari va ehtiyojlari haqida ko‘proq bilishdan
iborat.
Agar bola qisqa muddatli guruhlarda qatnashayotgan bo‘1sa
pedagog tomonidan “Portfolio” hujjatini tutadi. Bu bolaning qisqa
265
muddatli guruhga kelganidan tortib, yakunlagunga qadar yutuqlari va
ishlarining individual to‘p1amidir. Portfoliodan rivojlanishning o‘z-
o‘ziga baho
berish vositasidan foydalanish, unga bolaning o‘z fikr-
mulohazalarini aks ettirishga harakat qilib, so‘zlar va sonlarni
yozishga urinishlarini, nutq namunalarini ham kiritish mumkin.
Bundan tashqari ota-onalarning ruxsati
bilan bola faoliyatini aks
ettiradigan fotosuratlarni, og‘zaki nutqlari yozib olingan audio-
disklarni tanlab olish mumkin. Bolalarga tegishli bo‘1gan
portfolio
ota-nalarga ko‘rsatilishi lozim.
Dostları ilə paylaş: