1-Ma’ruza Mavzu: Multimedia tushunchasi. Multimedianing xususiyatlari Reja

IPv6 datagramma sarlavhasining tuzilishi. 
90-yillar oxiridan boshlab Internetni jadal rivojlanish jarayoni boshlandi. Bu 
sharoitlarda abonentlar va turli qurilmalarni adresli muhitni qo‘llashi Internetni 
tarqalishini chegaralaydi. 
Internet tarmog‘i rivojlanishi uchun adresli muhitga ulanishni oshirish 
zarur. Bu esa IP protokolini yangi IPv6 turini ishlab chiqilishiga olib keldi. Biroq 
yangi turni ishlab chiqishda adreslar muammosidan tashqari 4-turning bir qator 
kamchiliklari hisobga olindi. 
Sarlavha tuzilishi asosida olingan mukammallashgan IPv6 protokolning 
asosiy xususiyatlari quyidagilar hisoblanadi; 
- ulanishli IP adreslar sonini oshirishni va ularning konfiguratsiya jarayonini 
soddalashtirishni ta’minlaydigan adres maydonining yangi o‘lchamini kiritish; 
- xizmat ko‘rsatishning kafolatli sifatini ta’minlovchi mexanizmlarni ishlab 
chiqish; 
- axborotni himoyalash va audentifikatsiya vositalarini qo‘llash imkoniyati. 
3.5-rasmdan ko‘rinib turibdiki, IPv6 sarlavhasining uzunligi 40 baytga teng, 
bu 4-turga qaraganda ikki baravar katta. Birinchi 2 ta qator (8 bayt) nazorat 
vazifasini ta’minlaydi va bu 2 ta qatorning tuzilishi IPv4 sarlavhasining adresli 
qismining ustida joylashgan qator tuzilishidan farq qiladi. 
3.5-rasm. IPv6 datagramma sarlavhasining formati 

---

“Versiya” maydoni 4 bit, paket IPv6 sarlavhasiga egaligini ko‘rsatadi. 
“Trafik sinfi” maydoni 8 bit va “Oqim belgisi” maydoni 20 bit, aniq manba
adreslari jufti va belgilangan punkt uchun xizmat ko‘rsatish sifatining dastlabki 
belgilangan sathini aniqlaydi. 
Internetda xizmat ko‘rsatish sifati tarmoqning o‘tkazish qobiliyati, paketlarni 
kechikishi va djitter, shuningdek paketlarni yo‘qolishi orqali aniqlanadi. 
“Foydali yuklama maydoni uzunligi” maydoni 2 bayt, sarlavha uzunligidan 
tashqari baytlarda paket uzunligini aniqlaydi. Shuningdek maydon uzunligi 16-
bitga va paketning maksimal uzunligi 2
16
-1=65535 baytga teng. 
“Keyingi sarlavha” maydoni 8 bit, IPv6 asosiy sarlavhasidan keyingi
keluvchi qo‘shimcha sarlavhalar turini aniqlaydi. Qo‘shimcha sarlavhalar 
joylashgan maydon, IP sarlavhasi, TCP va UDP sarlavhalari orasiga joylashtiriladi. 
Qo‘shimcha sarlavhalar o‘ziga katta funksiyalar yig‘indisini kiritadi, ular 
marshrutlash, fragmentlash, axborot xavfsizligi, autentifikatsiyadir. 
“Qadamlar sonini chegaralash” maydoni 8 bit, 4-turdagi “Yashash vaqti” 
maydonining vazifalarini bajaradi. 
Jo‘natuvchi va qabul qiluvchilarning adreslari har biri 16 baytga ega (128 
bayt) ya’ni 4-turga qaraganda 4 marta ortiq. 
IPv6 protokolni kiritish bilan bog‘liq ishlar 10 yildan ko‘p vaqt davomida 
olib borilishiga qaramay, IP tarmoqlarda apparat-dasturiy modulning asosiy 
qismini 4-turning IP protokoli amalga oshiradi. Bu bilan bog‘liq holda, IPv6 yangi 
tur protokollar oilasiga o‘tishda muammolar yuzaga keladi.