A avloniy nomidagi xalq ta’limi muammolarini

SMART-ta’limning konsepsiyasi
haqida so‘z yuritar ekan: 
“Bu konsepsiya” quyidagilarni o‘z ichiga oladi: 
1. Ta’lim jarayonida ishtirokchilarning kompetentligini doimiy rivojlanishi 
uchun intellektual muhit yaratish, shu jumladan, rasmiy va norasmiy ta’lim 
tadbirlarini 
tashkillashtirish, 
yangi 
kompetensiyalarni 
qo‘llash 
yo‘lida 
ko‘rsatilayotgan tartib-qoida o‘zgarishlari natijalari. Bunday ta’limni amalga 
oshirishning texnik bazasi ta’lim oluvchilarlar va ta’lim muassasalariga tegishli 
bo‘lgan quyidagi qurilmalar hisoblanadi: oddiy statsionar kompyuterlar, noutbuklar, 
planshetlar, smartfonlar, tarmoq qurilmalari va boshqalar. 
2. Maqsad – raqamli jamiyat va aqlli iqtisodiyot sharoitida muvaffaqiyatli 
faoliyat uchun zarur bo‘lgan ko‘nikmalarni ta’minlash. 
O‘quv jarayonida zamonaviy axborot infrastrukturasini yaratish, mutlaq yangi 
multimedia o‘quv dasturlarini yaratish va ta’limga tatbiq etish asta-sekin nihoyasiga 
yetib bormoqda. 
Shu o‘rinda tabiiy bir savol paydo bo‘ladi: keyingi qo‘yiladigan qadam qanday 
bo‘lmog‘i kerak?!
Ayni vaqtda e-learning tizimidan Smart Education (aqilli ta’lim)ga o‘tish 
jarayoni bormoqda. Bu konsepsiya ta’lim sohasining barcha jarayonlarini, 
shuningdek, bu jarayonda qo‘llaniluvchi barcha usul va texnologiyalarni kompleks 
modernizatsiyasini bildiradi. 
Hozirgi kunda, o‘quv darslarida, multimedia vositalaridan foydalangan holda, 
Microsoft Power Point yoki Macromedia Flash dasturiy paketlarida tayyorlangan 
taqdimotlarni qo‘llash oddatiy holga aylanib bormoqda, biroq shu bilan birga, ta’lim 
sohasiga shunday interfaol texnologiyalar kirib kelmoqdaki, ular slayd-shou 
turkumidagi taqdimotlarni siqib chiqarmoqda. Axborotlarni talabalarga yangi 
interfaol uskunalar (interfaol taxta – Smart Boards, interaktiv displey – Sympodium) 
yordamida uzatish, o‘qituvchiga dars jarayonining o‘zida taqdimotlar yaratish 
imkonini beradi. 
Bu esa ta’lim tizimining tarkibi, instrumentlari, usullarini tubdan o‘zgartirilib 
borilayotganligini bildiradi. 
V.P.Tixomirov va N.A.Tixomirova ta’limdagi “SMART-texnologiya” 
quyidagilarni o‘z ichiga olishini ta’kidlagan: 
1. Ta’lim tarmoqlari (Elektron universitetlar konsorsiumi); 
2. Smart e-Learning; 
3. Elektron ta’limning sifati (E-metrix, standartlashtirish vasertifikatlash); 
4. Tez boshlash. 

---

G.A.Pollak ta’lim oluvchilar uchun “SMART-ta’lim” uzluksiz ta’lim tizimi 
(maktab, oliy ta’lim muassasalari, korporativ ta’lim) uchun quyidagilarni taklif 
etgan: moslashuvchan ta’lim dasturlari, portfolio; ta’lim oluvchilarlar faoliyati 
to‘g‘risida kengroq ma’lumotlar; hamkorlik ta’lim texnologiyalari – bilimlarni 
yaratish; o‘quv jarayoniga qurilmalar orqali mustaqil kirish; inson faoliyatining 
ko‘pgina funksiyalarini kompyuterlarga o‘tkazish; ta’limni yangi darajada 
individuallashtirish. 
A.A.Aletdinova va A.A.Melnichenko SMART-ta’lim tushunchasini ilmiy 
tahlil qilar ekan, quyidagi yo‘nalishlarni belgilab bergan (1-rasm): SMART-ta’limi 
kabi intellektual vosita; SMART-birlashgan o‘quv muassasalari va professor-
o‘qituvchilar tuzilmasi; SMART-yangi ko‘rinish kabi, ya’ni, ta’limga yangicha 
yondashuv, yuqori natijalarga erishishga imkon berish yoki ko‘proq samarali 
usullar; SMART yangi smart-kompetentlikni shakllantirish mazmunida inson 
shaxsiyatining takomillashuvi. 
1-rasm.
SMART-ta’lim elementlari 
Shunday qilib, “SMART-ta’lim” bo‘lajak mutaxassis shaxsi rivojlanishi 
imkoniyatlarini kengaytirib, ularda zarur bo‘ladigan ijodiy salohiyatini 
shakllantiradi. Bunda SMART-texnologiyalar va “buyumlar interneti” (IoT) 
ta’limda o‘qitishning asosiy yordamchi vositalari bo‘lib hizmat qiladi.