501
ishlarini rejalashtirish ko‘nikmalari, og‘zaki ko‘rsatmalarga amal qilish
malakasi, ishning sifatini tanqidiy baholash va boshqa malakalari
tarbiyalanadi. Kamchiliklarini tuzatish yordamida anomal bolalarning normal
rivojlangan bolalar bilan aloqalari uchun sharoitlar yaratish muhimdir. Bir
qator hollarda anomal bolalar uchun davolash-korreksion tadbirlar (davolash
jismoniy mashqlari, masala, artikulyar va nafas olish gimnastikasi, dori-
darmonlar qabul qilish va boshqalar) ni tashkil etish zarur bo‘ladi.
5.
Kompensasiya
(Yunoncha
«compensatio»
–
o‘rnini
to‘ldirish,
tenglashtirish) organizmning buzilgan yoki rivojlanmagan funksiyalarining
o‘rnini to‘ldirish yoki qayta qurishdir. Kompensasiya jarayoni oliy nerv
faoliyatining zahira imkoniyatlariga tayanadi.
6.
Ijtimoiy reabilitasiya
(Yunoncha «rehabilitas» – layoqati, qobiliyatini
tiklash) tibbiy-pedagogik mazmunida anomal bolaning psixofiziologik
imkoniyatlari darajasida ijtimoiy muhitda ishtirok etishi uchun sharoit
yaratish, uni ijtimoiy hayoti va mehnatiga jalb etishni anglatadi. Bu rorreksion
pedagogika nazariyasi va amaliyotida asosiy vazifa hisoblanadi.
Reabilitasiya nuqsonlarini yo‘qotish va yumshatishga yo‘naltirilgan maxsus
tibbiy vositalar hamda maxsus ta’lim, tarbiya va kasbiy tayyorlash yordamida
amalga oshiriladi. Reabilitasiya jarayonida kasallik oqibatida buzilgan
funksiyalarning o‘rni to‘ldiriladi. Reabilitasiya vazifalari anomal bolalarning
turli kategoriyalari uchun maxsus o‘quv muassasalari tizimida hal etilib, unda
o‘quv jarayonini tashkil etish xususiyatlari bolalarning anomal rivojlanishi
xususiyatlariga qarab belgilanadi.
7.
Ijtimoiy adaptasiya
(Yunoncha «adapto» - moslashish) – anomal
bolalarning individual va guruhli xulqlarini jamoatchilik qoidalari va
qadriyatlari tizimiga mos kelishini ta’minlash. Anomal bolalar uchun ijtimoiy
munosabatlarni tashkil etish qiyin, sodir bo‘layotgan o‘zgarishlarga mos
ravishda javob qaytarish qobiliyati past, shu bois murakkab talablarni
bajarishga ularning layoqati yetmaydi. Ijtimoiy adaptatsiya bolalarga ijtimoiy
foydali mehnatda faol ishtirok etish uchun imkoniyat yaratadi.
8
. Oilaviy tarbiya
Reabilitasiya ni samarali tashkil etish omili. Oila va
maktabning hamkorlikdagi harakatlari anomal bolani ijtimoiy faoliyatga jalb
etish, uning mehnat qobiliyatlarini aniqlash va imkoniyat darajasida kasb
ko‘nikmalarni shakllantirishni ta’minlaydi
Коррекцион педагогика
Dostları ilə paylaş: