BİOLOGİYA, TİBB VƏ AQRAR ELMLƏR
111
Şəmkirçay su anbarında bəndin oxunun seçilməsi mərhələsi:
Bəndin oxunun seçilməsi
mərhələsində Şəmkirçay çayının üzərində yerləşən 4 variantda oxlar nəzərdən keçirilmişdir: Qara-
qoç köç yerindəki oxdan 16,9 km məsafədə və çay axınından yuxarıda yerləşən Seyfəli (A-A), Qa-
raqoç (B-B), Barules (C-C), Barsum (D-D) oxları (Şəkil 2) [4,6].
A-A oxu
-Qaraqoç köç yerindən 500 metr yuxarıda yerləşir. Bəndin hündürlüyü 140 m, göv-
dəsinin həcmi 19 mln.m
3
-ə yaxın, su anbarının tutumu 180 mln.m
3
-dir.
B-B oxu
-A-A oxundan çayın axını üzrə 5,5 km yuxarıda yerləşir. Bəndin hündürlüyü 151 m,
gövdəsinin həcmi 18 mln.m
3
, su anbarının tuumu 180 mln.m
3
-dir.
C-C oxu
-A-A oxundan çayın axın üzrə 9,75 km yuxarıda yerləşir. Bəndin hündürlüyü 163 m,
gövdəsinin həcmi 15 mln.m
3
, su anbarının tutumu 180 mln.m
3
-dir.
D-D oxu
-A-A oxundan çayın axını üzrə 12 km yuxarıda yerləşir. Bəndin hündürlüyü 150 m,
gövdəsinin həcmi 16 mln. m
3
, su anbarının tutumu 180 mln.m
3
-dir (şəkil 3).
Ərazinin relyefi, geoloji və geomorfoloji quruluşu haqqında olan məlumatlara əsaslanaraq,
Şəmkirçay çayının dərəsini üç mühəndisi-geoloji rayona bölmək olar: I rayon –çayın yuxarı axını;
II rayon-çayın orta axını; III rayon – çayın aşağı axını [4,6].
Çayın yuxarı axınında (I rayon) çay axının yalnız bir hissəsindən istifadə etmək mümkündür.
Bu sahə suvarılan torpaqlardan uzaqda və gediş-gəliş yolu olmayan əlçatmaz dağ şəraitində yerləşir.
Bundan əlavə, I rayonda bəndin tikilməsi üçün tikinti materialı kimi istifadə edilə biləcək dördüncü
dövr çöküntüləri praktiki olaraq yoxdur [6].
Dostları ilə paylaş: