Umurtqasizlar zoologiyasidan

Tok shilliq qurtining tashqi va ichki tuzilishi rasmlarini
albomga chizing hamda bilimingizni nazorat qilish uchun quyidagi
test topshiriqlariga javob bering. C=48
1. Suv shillig‘i tanasi tashqi qismida joylashgan organlari va ular 
uchun xos bo‘lgan tuzilish belgilarini juftlab ko‘rsating: A-oyog‘i, B- 
paypaslagichlari, V-ko‘zlari, G-chi.g‘anog’i: 1-ikki juft, boshning ikki 
yonida joylashgan, 2-spiral buralgan; 3-yassi qorin tomonida; 4-bir juft 
paypaslagichlari asosida joylashgan.
2. Suv shillig’ ining oziqlanishini tartib bilan ko‘rsating: A-oziq 
oshqozonga tushadi, B-oziq qoldig'i orqa chiqaruv teshigidan chiqib 
ketadi, V-oziqning hazm bo‘lishi jigarda davom etadi, G-qirg‘ichi 
yordamida oziqni qirib oladi, D-oziqning hazm bo‘lishi tugallanadi, E- 
oziq ichakka o‘tadi, J-oziq halqum va qizilo‘ngachga o‘tadi.
3. Suv shillig‘i nafas olishi jarayonlarini tartib bilan ko‘rsating: A- 
o ‘pka va qon tomiri devori orqali qonga kislorod o ‘tadi, B-havo nafas 
teshigiga o ‘pkadan o‘tadi, V-suv shillig‘i suv yuzasiga ko‘tariladi, G- 
qondan o ‘pkaga karbonat angidrid ajralib chiqadi, D-nafas olish teshigi 
ochiladi.
142

---

4. Suv shil!ig‘ining qon aylanish sistemasini yurakdan chiqayotgan 
qon tomiridan boshlab tartib bilan ko'rsating: A-organlar orasidagi 
bo‘shliq, B-yurak boim asi, V-rnayda kapiilyarlar, G-o‘pka kapillyarlari, 
D-yurak qorinchasi, E-yurakdan ketuvchi tomirlar, J-yurakka keluvchi 
tomirlar, Z-o‘pkaga ketuvchi qon tomirlari.
5. Suv shilligMning hazm qilish sistemasi organlarining joylashish 
tartibini 
to‘g‘ri 
aniqlang: 
A-oshqozon, 
B-og‘iz 
bo‘shlig’i, 
V- 
qizilo‘ngach, G-ichak, D-halqum, E-so‘lak bezi.
6. Suv shillig‘i halqumida qanday organlar joylashgan? A-mayda 
tishchali tilchasi, B-so‘lak bezi, V-paypaslagich, G-jag‘lari.
7. Suv shilligM nima bilan va qanday oziqlanadi? A-mayda suv 
hayvonlari, B-chiriyotgan o‘simlik qoldiqlari, V-suv o‘tlari, G- 
bakteriyalar, D-tilchasi bilan oziqni maydalaydi, E-tilchasi bilan oziqni 
qirib oladi.
8. Suv shillig‘i yuragi qanday qismlardan iborat? A-ko‘p kamerali, 
B-ikki kamerali, V-yurak oldi bo‘lmasi, G-yurak sinusi, D-yurak 
qorinchasi, E-yurak xaltasi.
9. Suv shilligMning ayirish sistemasi qanday tuzilgan? A-yagona 
tasmasimon 
buyrak, 
B-ikkita 
tasmasimon 
buyrak, 
V-halqali 
chuvalchanglamikiga o‘xshash, G-yassi chuvalchanglamikiga o‘xshash, 
D-kengaygan uchi mantiya chetiga ochiladi, E-kengaygan uchi yurak 
oldi xaltasiga, toraygan uchi mantiya chetiga ochiladi.
10. Suv shilligMning nerv tugunlari nechta va qayerda joylashgan. 
A-uch juft, B-besh juft, V-bosh qismida to‘plangan, G-tanasida tarqoq 
joylashgan.
11. Suv shillig‘i boshida qanday sezgi organlari joylashgan? A-bir 
ju ft paypaslagichlar, B-ikki juft paypaslagichlar, V-bir ju ft oddiy ko‘z, 
G-bir ju ft murakkab ko‘z.
12. Suv shillig‘i qanday ko'payadi? A-ayrim jinsli, B-germafrodit, 
V-bitta germafrodit bezi bor, u tuxumdon va urug‘don vazifasini 
bajaradi, G-tuxumdoni bitta, D-urug‘doni ikki juft, E-urug‘lanishi ichki, 
J-urug‘lanishi tashqi, suvda ketadi.
143

---

22-m ashg‘ulot. B aqachanoq m isolida ikkipaliali m ollyuskalarning 
asosiy tuzilish x u su siy atlari va ko‘payishi
B aqachanoqning sistem atik o ‘rni
Tip. M ollyuskalar-M ollusca
K enja tip. C hig‘anoqlilar-C onchifera
Sinf. 
P lastin k ajab ralilar-L am ellib ran ch ia, 
y a ’ni 
ikkipaliali 
m ollyus-kalar-Bivalvia
T urku m . H aqiqiy p lastin k ajab ralilar-E u lam ellibranchia 
V akil. Tishsiz yoki baqach anoq-A nadonta sygnea