1 varyant Radioaktiv elementlar

25-variant 
1. Oltinchi guruh
elementlari, shuningdek, 6-guruh yoki VI-guruh deb nomlanuvchi, davriy sistemadagi elementlar guruhidir. Ular d-blokda 
joylashgan va o'tish metallari sifatida tanilgan. Oltinchi guruhga xrom (Cr), molibden (Mo), volfram (W) va seaborgium (Sg) elementlari kiradi. Bu 
erda oltinchi guruh elementlarining xossalariga ko'ra umumiy tasnifi keltirilgan:1. Xrom (Cr): Xrom qattiq, yorqin va korroziyaga chidamli metalldir. 
U yuqori erish nuqtasi va rangli birikmalar hosil qilish qobiliyati bilan mashhur. Xrom turli xil ilovalarda, jumladan zanglamaydigan po'lat ishlab 
chiqarishda, dekorativ qoplamalarda, qotishmalar va pigmentlar ishlab chiqarishda qo'llaniladi.2. Molibden (Mo): Molibden yuqori erish nuqtasiga 
ega kumush-kulrang metalldir. U mukammal quvvat va issiqlik o'tkazuvchanlik xususiyatlariga ega.Molibden odatda po'lat ishlab chiqarishda, 
shuningdek, elektr kontaktlari, katalizatorlar va yuqori haroratli ilovalar ishlab chiqarishda qotishma element sifatida ishlatiladi.3. Volfram (W): 
Volfram zich, qattiq va yuqori eriydigan metalldir. U har qanday elementning eng yuqori erish nuqtasiga ega va o'zining ajoyib kuchi va issiqlikka 
chidamliligi bilan ajralib turadi. Volfram elektr va elektron qurilmalarda, shuningdek, cho‘g‘lanma lampochkalar, rentgen naychalari va yuqori 
samarali qotishmalar uchun filamentlar ishlab chiqarishda keng qo‘llaniladi.4. Seaborgium (Sg): Seaborgium yuqori radioaktiv va juda qisqa yarim 
umrga ega bo'lgan sintetik elementdir. U bir nechta transuran elementlarini kashf etishga katta hissa qo'shgan taniqli kimyogar Glenn T. Seaborg 
sharafiga nomlangan. Sintetik va o‘ta beqaror tabiati tufayli seaborgium ma’lum amaliy qo‘llanmalarga ega emas.Oltinchi guruhdagi bu elementlar 
turli xil fizik va kimyoviy xossalarga ega boʻlib, ularni sanoat va ilmiy qoʻllanmalarning keng doirasi uchun muhim qiladi. 
2. Kompleks
birikmalarning barqarorligi ularning barqarorlik konstantalari bilan belgilanadi. Barqarorlik konstantalari kompleks birikmaning 
eritmada qay darajada buzilmaganligini bildiradi. Yuqori barqarorlik konstantalari katta barqarorlikni bildiradi.Kompleks birikmalarning 
barqarorligiga turli omillar, masalan, metall ionining tabiati, ishtirok etadigan ligandlar va koordinatsion raqam ta'sir qiladi. Ligand metall ioni bilan 
bir nechta bog‘lanish hosil qiluvchi xelatlovchi effekt kompleksning barqarorligini sezilarli darajada oshirishi mumkin.Barqarorlik konstantalari 
ko'pincha eksperimental tarzda aniqlanadi va eritmaning o'ziga xos shartlariga qarab o'zgarishi mumkin. Murakkab birikmalarning barqarorligini 
tushunish kimyo, biokimyo va atrof-muhit fani kabi sohalarda muhim ahamiyatga ega. 1. Barqarorlik konstantalari: Barqarorlik konstantalari, 
shuningdek, hosil bo'lish konstantalari yoki assotsiatsiya konstantalari deb ham ataladi, murakkab birikmadagi metall ioni va ligand o'rtasidagi 
bog'lanish kuchini aniqlaydi. Ular odatda K yoki Kf belgisi bilan ifodalanadi va kompleks birikma kontsentratsiyasining erkin metall ioni va erkin 
ligandlar kontsentratsiyasiga nisbati sifatida aniqlanadi, ularning stexiometrik koeffitsientlari kuchiga ko'tariladi. Barqarorlik konstantalari odatda 
eksperimental oʻlchovlar yoki hisoblash texnikasi yordamida aniqlanadi.2. Barqarorlikka ta'sir qiluvchi omillar: Kompleks birikmalarning 
barqarorligi bir necha omillarga bog'liq:3. Metal ionining tabiati: Turli metall ionlari ligandlar uchun har xil yaqinlikka ega bo'lib, hosil bo'lgan 
kompleks birikmaning barqarorligiga ta'sir qiladi. Metall ionining zaryadi, hajmi va elektron konfiguratsiyasi kabi omillar uning barqarorligiga ta'sir 
qilishi mumkin.4. Ligandlarning tabiati: ligandlar metall ionlari bilan bog'lanish qobiliyatiga qarab kuchli yoki kuchsiz deb tasniflanishi mumkin. 
Bir nechta donor atomli ligandlar (xelatlovchi ligandlar) odatda bitta donor atomli ligandlarga nisbatan ancha barqaror komplekslar hosil qiladi.5. 
Koordinatsion raqam: Koordinatsion raqam sifatida tanilgan metall ioniga muvofiqlashtirilgan ligand atomlari soni kompleks barqarorligiga ta'sir 
qilishi mumkin. Umuman olganda, yuqori koordinatsion raqamlar yanada barqaror komplekslarga olib keladi.6. Barqarorlik konstantalarining 
ahamiyati: Barqarorlik konstantalari kimyoning bir qancha sohalarida va tegishli sohalarda hal qiluvchi rol o‘ynaydi:7. Analitik kimyo: barqarorlik 
konstantalarini aniqlash murakkab aralashmalarning miqdoriy tahlilida yordam beradi, chunki u eritmadagi turli turlarning nisbiy konsentratsiyasi 
va tarkibi haqida tushuncha beradi.8. Bioanorganik kimyo: Barqarorlik konstantalari biologik tizimlardagi metall ionlarining harakatini, jumladan, 
oqsillar va DNK kabi biomolekulalar tomonidan metall ionlarining bog‘lanishini tushunishga yordam beradi.9. Atrof-muhit fanlari: Barqarorlik 
konstantalari tabiiy muhitda, masalan, suv havzalarida yoki tuproqda metall ionlarining taqdiri va tashilishini baholashda muhim ahamiyatga ega.10. 
Eksperimental aniqlash: Barqarorlik konstantalarini eksperimental ravishda spektrofotometriya, potensiometriya, kalorimetriya yoki NMR 
spektroskopiyasi kabi usullar yordamida aniqlash mumkin. Bu usullar turli sharoitlarda erkin metall ioni va kompleks birikma kontsentratsiyasini 
o‘lchash va tegishli tenglamalar yoki dasturiy ta’minot yordamida barqarorlik konstantasini hisoblashni o‘z ichiga oladi.Umuman olganda, 
barqarorlik konstantalari murakkab birikmalarning barqarorligi va xatti-harakatlari haqida qimmatli ma'lumotlarni taqdim etib, turli sohalardagi 
tadqiqotchilarga ushbu tizimlarni turli maqsadlarda tushunish va boshqarishda yordam beradi.