Milli Kitabxana
346
Həlimə oğlunu hər gecə soyundurub əzizləyə-əzizləyə yatırardı. O da anasının
boynunu qucaqlayıb: - Ana, gecən xeyrə qalsın, - deyə onu öpərdi və şirin yuxuya
gedərdi. O idi ki, həmin gecə qulluqçu onu rahat edəndə anası yadına düşüb
təzədən ağlamağa başladı. Gecə yarıdan keçdi. Lakin Nurəddin yata bilmədi.
Ağlamağını kəsib xəyala getmişdi.
- Ah, birdən anam dirilə... Bəlkə, anam heç ölməmişdir, bilmirlər?.. O günü
müəllimimiz söylədi ki, bir elə yuxu var ki, ölümə oxşayır, bir neçə gün, hətta neçə
ay azarlı ölü kimi qalıb axırda yenə dirilir. Çox ittifaqlar düşür ki, elə azarlını
ölmüş zənn edib dəfn edirlər.
Ah, bəlkə anam da elə yuxuya getmişdir?.. Onu ölmüş bilib basdıracaqlar, -
yox, yox, qoymaram. Səhər tezdən atama deyəcəyəm ki,
hələ
anamı
basdırmasınlar, bəlkə ölməmişdir.
Belə fikir və xəyalatda ikən Nurəddin sübh vaxtı yuxuya getdi və günortaya
kimi yatdı. Nurəddin yuxudan oyanınca Həliməni dəfn etdilər.
Hacı Nəsirin başı yas yerinə gələn adamlara qarışdığından oğlundan bixəbər
idi. Nurəddin gözlərini açdı. O biri otaqda molla həzin bir səslə quran oxuyurdu.
Mollanın xoş avazı yuxudan yeni ayılmış Nurəddinə layla kimi təsir edib, onu bir
müddət yuxu ilə ayıqlıq halətində saxladı. Sonra "Bu quran nə üçün və kim üçün
oxunur" fikri Nurəddinin başına düşdü. Bu isə anasının ölməyini yadına saldı.
Birdən gecəki fikri Nurəddinin başına ildırım kimi şığıyıb onu yerindən dik
qaldırdı. Bu halda qulluqçu Bahar içəri daxil oldu. Nurəddin soruşdu:
- Bahar, de görüm, anamı basdırdılarmı?
Bahar gözlərinin yaşını silərək:
- Bəli, basdırdılar. Kaş onun əvəzinə mın ölıydim, mıni basdıraydılar, - deyə
cavab verdi.
Anasının dirilməsindən zavallı Nurəddinin ümidi daha kəsildi, lakin onu ölüm
yuxusunda ikən dəfn etmək şəkki hələ ürəyində idi. O idi ki, axşam başsağlığına
gələn adamlar ona dedi, atası da onu şəkdən çıxarıb sakit etdi.
Anasının vəfatından sonra Nurəddində böyük təğyir görünürdü. Həmişə deyib-
danışan, gülərüzlü və mehriban bir uşaq olduğu halda, indi qəmgin və məyus olub
məktəb yoldaşlarından kənar dururdu.
Milli Kitabxana
347
Həmfikri, həmsirri ancaq kitabları olmuşdu. Əvvəl vaxtlar yoldaşları onun bu
halətini anasının vəfat etməyinə görə təbii bilib, bu xəyalda idilər ki, sonralar yenə
həmişəki halına düşəcəkdir. Lakin bir ay keçdi, iki ay keçdi, bir il keçdi. Nurəddin
əvvəlki halına düşmədi. Ancaq biliyi ilə müəllimlərini heyrətə gətirirdi. Çox vaxt
onlara elə sual verirdi ki, cavabında aciz qalırdılar.
Hacı Nəsirin əli aşağı düşdüyünə görə Nurəddin dəxi əvvəlki kimi məkətəbə öz
faytonlarında getmirdi. Bu təğyirdən Nurəddin bir o qədər qəm çəkmirdi, çünki
təbiətində təkəbbürlük, təşəxxüslük əsla qoyulmamışdı. Hacı Nəsir nə qədər
oğlunun elm və ədəb kəsbində göstərdiyi səy və qeyrətdən fərəhlənirdisə, bir o
qədər də onun pərişanlığından qəmgin olardı və bilməzdi ki, nə yolla onu şad etsin.
Axırda Hacı Nəsir evlənmək fikrinə düşdü. "Bir kasıb kişinin qızını alıb evimə
gətirməliyəm ki, Nurəddinə analıq edib onu qəm-qüssədən azad etsin", deyə Hacı
Nəsir fikir etdi. Bir ittifaq bu xahişi tezliklə əmələ gətirməyə səbəb oldu.
Hacı Nəsir bir qeyri şəhərdə sakin olan şəriki ilə hesab çəkməyə getmişdi. Bu
şəhərin iyirmi verstliyində olan kənddə Hacı Nəsirin İmamverdi adlı tanışı vardı.
Neçə müddətdi ki, ondan bir xəbər-ətər yox idi.
- Bu uzun yolu gəlmişkən qoy bu dostuma da bir baş çəkim, - deyə Hacı Nəsir
yola rəvan oldu. Kəndə çatdıqda ondan-bundan xəbər tutub axırda İmamverdini
tapdı.
İmamverdi altmış yaşında bir qoca kişi idi. Kənddə özünə görə yaxşı evi-mülki
vardı. Amma indi onların hamısı satılıb borclarına verilmişdi. İmamverdi Hacı
Nəsiri bir köhnə daxmaya dəvət edərkən dedi:
- Hacı Nəsir, son görən dövlət əlimdən çıxdı. İndi mənə qalan, ancaq bu uçuq
daxmadır. Övladdan da bir qızdan başqa, bir kəsim qalmamışdır.
- Hərgah mənim işlərim əvvəlki kimi düzgün olsaydı, sənə əl tutardım.
- Bilirəm, bilirəm, - deyə İmamverdi cavab verdi. Sonra üzünü qızına sarı tutub
dedi:
- Gülpəri, tez ol nahar tədarük et, Hacı Nəsir yol gəlib, acdır. Gülpəri xörək
hazırlamağa, İmamverdi və Hacı Nəsir söhbət etməyə məşğul oldular.
|