Cabbar Mämmädov Dİplomatik psixologiYA

www.uemu.birolmali.com
                                                   
Urmu Kitabxanasi
 
90 
«OrganizerDelete» 
5. 
Adını däyişdirir 
«OrganizerRename» 
6. 
Yenisini yaradır 
«VBProject.VBComponents.Add» 
 
1.e) Fayl ämäliyyatları 
 
1. 
Faylı (faylları) yazı rejimindä açır 
«Open For Append» 
1.1. 
h 
atributlarını däyişdirir 
«SetAttr» 
1.2. 
h 
üzünü köçürür 
«Selection.Copy» 
2. 
Yeni fayl yaradır 
«CreateObject(...)» 
2.1. 
h 
vä ya olanları käsib atır 
«Kill» 
3. 
Yeni papka yaradır 
«MkDir» 
3.1. 
h 
vä ya olanları käsib atır 
«RmDir» 
4. 
Mövcud fayl vä ya papkanın adını däyişir 
«Name ... As ... » 
 
2) Proqramdaxili digär komandalar 
 
a) 
Ümumi 
şablonun 
(Normal.dot) 
saxlanılması  barädä  sorğunu  dövrädän 
açır 
«Options.SaveNormalPrompt 
= False» 
b) 
Virusdan müdafiäni dövrädän açır 
«Options.VirusProtection 
= 
False» 
c) 
Klavişa basılmasını emulsiya etdirir 
«SendKeys» 
 
3) Xarici proqram vä modullara müraciät 
a) 
Xarici proqramı avtomatik dövräyä qoşur 
«Shell» 
b) 
«ActiveX» mexanizminin işä salır 
«CreateObject», 
«GetObject»... 
c) 
DirectX 
 
d) 
API-funksiyaya müraciät göndärir 
«Declare» 
vä s. 
Kitab kompüter texnologiyası  mövzusuna deyil, bir başqa  mövzuya häsr olunduğundan, burada,  sadalanan 
bu  komandaların  hamısının  iş  prinsipindän,  destruktiv  funksiyalarının  mexanizmindän  uzun-uzadı  danışmayıb, 
yalnız  onların  hamısının  iş  prinsipi  barädä  ümumi  täsävvür  yaratmaq  mäqsädilä,  bu  sonuncu  komandaların 
fäaliyyät mexanizmi barädä müxtäsär izahat vermäklä kifayätlänirik: 
5.a) Mäs.,  «Troya  atı»  adlandırılan  virus  «Shell»  komandası  vasitäsilä  düşdüyü  kompüterdän  lazım  olan  informasiyaları 
toplayır, sonra gizli päncärädä FTP-proqramını aktivläşdiräräk, yığdığı informasiyaları İnternet vasitäsilä lazımi ünvana 
göndärä bilir; 
5.b) Yaxud, «Macro.Word97.Melissa» virusu, vä ya 2000-ci ilin sonlarında bütün dünyanı başına götürmüş mäşhur “I love 
you” virusu («Mähäbbät virusu»): «CreateObject» komandası vasitäsilä ActiveX mexanizminin imkanlarından istifadä 
edib,  istifadäçinin  xäbäri  olmadan,  kompüterdä  Outlook.Application  obyekti  yaradır.  Sonra  Outlook  proqramının 
elektron ünvan kitabından bütün ünvanları götürür, yeni mäktub tärtib edir, ona yoluxmuş sänäd älavä edir vä İnternetä 
ilk  qoşulma  anında  hämin  bu  yoluxmuş  sänädi  ünvan  kitabçasından  götürdüyü  bütün  ünvanlara  göndärir.  Sonra  da, 
hämin  ünvanların  här  birinin  elektron  ünvan  kitabçasında  olan  bütün  ünvanlara  göndärir,  vä  beläcä,  sonsuz  olaraq. 
Älälxüsus  nähäng  firma  vä  poçt  şäbäkälärinin  elektron  ünvan  yaddaşında  sonsuz  böyük  sayda  elektron  ünvanlar 
saxlanıldığını näzärä alanda, virusun internet şäbäkäsi üçün tählükäsini aydın täsävvür etmäk olar. 
5.c) Virus  «DirectDraw»  vä  «Direct3D»  mexanizmlärinin  imkanlarından  istifadä  etmäklä  psixikaya  täsir  göstärän 
(«siniriflicedän») video effektlär, DirectMusic vasitäsilä analoji xarakterli säs effektläri yaradır (bu barädä ätraflı bax: 
burada, säh. 93). 
5.d) API-funksiyadan  istifadä  etmäklä  virus  ämäliyyat  sisteminin  vä  digär  proqramların  funksiya  vä  proseduralarına 
müdaxilä edä bilir, o cümlädän, buradan sadalanan destruktiv fäaliyyätlärinin hamısını standart VB komandalarının heç 
birindän  istifadä  etmädän  häyata  keçirä  bilir.  Mäsälän,  hansısa  faylı  vä  ya  papkanı  käsib  atmaq  üçün  göstärilän  VB 
komandasına äl atmadan bunu, sistem kitabxanası olan «Kernel32.dll» vasitäsilä häyata keçirä bilir. 
 
Bundan  älavä  deyilänläri  tam  dolğunlaşdırmaq  vä  virus  barädä  täsävvürü  tam  täkmilläşdirmäk,  virus 
proqramının necä göründüyünü äyani bilmäk mäqsädilä aşağıda tählükäsiz bir virus proqramı tärtib edib veririk. 

www.uemu.birolmali.com
                                                   
Urmu Kitabxanasi
 
91 
Proqramın iş prinsipini yoxlamaq vä virusun täsir mexanizmini äyani görmäk üçün aşağıdakı iki xättin aralığında 
yerläşän  mätni  kompüterin  makros  redaktoru  hissäsinä  yazmaq  lazımdır.  Bilmäyänlär  üçün  daha  da 
konkretläşdiririk  ki,  bu  redaktoru  açmaq  üçün  «Servis/Makros(Tools/Macro)»  menyüsündän  vä  ya  Alt + F11 
düymäsindän  istifadä  etmäk  olar.  Yazdıqdan  sonra  lazımsız  bir  Word  faylını  açın  vä  ya  5-6  abzaslıq  bir mätn 
tärtib  edin  (abzasların  mätnläri  färqli  olmalıdır).  Bundan  sonra  nä  zaman  siz  mätni  saxlamaq  komandasını 
(menyü:  Fayl/Soxranit  vä  ya  klavişa  Shift + F12)  verdikdä  mätnin  abzasları  bir-birinä  qarışacaq.  Bağlamaq 
(menyü: «Fayl/Zakrıtğ» vä ya klavişa Ctrl + w) komandasını verdikdä isä bir müddät 4-5 abzasın mätnläri bir-
bir  ekranda  görünüb,  sonra  da  fayla  Sizin  xäbäriniz  olmayan  bir  parol  verib bağlayır.  Äslinä  qalsa,  parol  latın 
qrafikası ilä yazılmış bizim adımızdır («Cabbar»). Mätni açmaq üçün bu parolu yazmaq lazımdır (Birinci härfin 
böyük olmasına xüsusi diqqät vermäk lazımdır). 
Qorxmaq  lazım  deyil.  Çünki  bu  virus  tählükäsizdir,  yäni  öz-özünü  sänädlärä  vä  ya  kompüterin  älavä 
yerlärinä  köçürmür,  fayl  vä  ya  disket  vasitäsilä  başqa  yerä  yayılmır  vä s.  Bir  sözlä,  yalnız  täcrübä  mäqsädi 
daşıyır  vä  axıra  qädär  elä  yazdığınız  yerdä  dä  qalır.  Pozandan  sonra  da  özündän  sonra  kompüterdä  heç  bir  iz 
qoymur. 
Eksperimenti başa vurduqdan sonra isä bunu mütläq pozun vä ya hansısa bir mätn faylına köçürüb saxlayın 
(yäni  ixtiyari  halda,  «şablon»da  olmasın).  Äks  halda,  o  bundan  sonra  bu  kompüterdä  açılan  bütün  Word 
sänädlärinin  başına  bu  oyunu  açacaq,  yäni  hamısının  abzaslarını  bir-birinä  qarışdıracaq,  bağlayanda  da  hämin 
parolu  qoyacaq.  Pozmaqda  çätinlik  çäksäniz,  ümumiyyätlä,  äsas  şablon  olan Normal.dot faylını  «(C:/Program 
Files/Microsoft Office/Şablonı (Template)» papkasında) käsib atın vä ya adını däyişin. Cämisi bir däfä istänilän 
bir Word sänädi açan kimi proqram özü avtomatik olaraq yeni vä tam tämiz şablon yaradacaq (Ümumiyyätcä, äl 
altında  heç  bir  anti-virus  proqramınız  olmadığı  bir  vaxtda  kompüterinizi  50-60%  virus  növündän  tämizlämäk 
istäyirsinizsä, bu ämäliyyatı tez-tez yerinä yetirin. Ägär bu şablona Sizin özünüz vä ya idaränizin proqramçıları 
täräfindän hansısa işä lazım olan makroslar yazılıbsa [hansı ki, bu da çox nadir halda baş verän bir işdir], o 
zaman hämin makrosu adi «*.txt» faylında saxlayın, sonra yeni yaranan şablonun modullarına köçürün). 
Beläliklä, sadä bir zärärsiz virus proqramı: 
 
-------------------------------------------------------- 
Sub fileSave() 
Dim X, N, Passw, Parol 
Passw = Array(67, 97, 98, 98, 97, 114) 
Parol = "Parol." 
 
For N = 1 To 6 
 
Mid(Parol, N, 1) = Chr(passw(N-1)) 
Next 
 
With ActiveDocument 
 
.Password = Parol: .Save 
End With 
 
End Sub 
————————————— 
Sub autoClose() 
 
 
With ActiveDocument 
 
.InsertAfter " ": .Password = "": .Save: .Close 
 
 
End With 
 
End Sub 
 
 
☯ ☯ ☯ 
I
I
V
V
.
.
2
2
.
.
3
3
.
.
2
2
.
.
6
6
.
.
 
 
H
H
ä
ä
r
r
b
b
i
i
 
 
(
(
f
f
i
i
z
z
i
i
k
k
i
i
)
)
 
 
t
t
ä
ä
z
z
y
y
i
i
q
q
 
 
Än son halda äl atılan bu metodla räqibä qarşı aşkar vä ya gizli kanallarla (o cümlädän, özgäsinin äli ilä) 

www.uemu.birolmali.com
                                                   
Urmu Kitabxanasi
 
92 
sui-qäsd, diversiya-terror,  fiziki  güc tätbiqi, açıq müharibä vä s. aksiyaları häyata keçirilir vä başlıca olaraq, 
canlı qüvvä vä texnikası, silah vä sursat anbarları, enerji vä kommunikasiya (tranzit, rabitä, täbliğat,...) sistemi, 
infrastrukturları,  texnologiyası  vä s.  dağıdılır,  iflic  edilir,  blokirovkalanır,  lazımi  adamları  (o  cümlädän, 
äväzolunmaz  kadrları,  o  cümlädän,  yeri  gäldikdä  özü)  aradan  götürülür  vä  ya  şikäst  edilir,  yer-yerdän  bioloji 
täminatı (qidaya, suya, yuxuya vä s. olan täläbatı), tächizat vä rabitäsi tromblanır, blokirovkalanır vä s. 
  Nümunä üçün,  mäs., adi häyatda baş verän müxtälif davalar, kimlärinsä bir başqaları vasitäsilä kimisä döydürtmäsi, 
evinä,  avtomobilinä  od  vurdurtması,  avtomobilinin  benzin  qabına  benzinlä  reaksiya  näticäsindä  müäyyän  müddätdän 
sonra partlayan kimyävi qarışıq atması, kimäsä qarşı ‘‘killer’’lär tutulması vä b. bu varianta nümunälärdändir. 
Azärbaycanın  bugünkü  gündä  müharibä  väziyyätindä  olmasını  vä  bu  säpkili  informasiyaların  çox  mähdud 
çärçivädä yayıldığını näzärä alaraq, alimlärin vä adi häväskarların bu säpkili tädqiqatlarına müäyyän oriyentasiya 
mäqsädilä,  bugünkü  gündä  ayrı-ayrı  dövlätlärin  härbiyyäsinin  äsasını  täşkil  edän  müasir  silah  vä  sursat 
növlärinin bäzilärinin mexanizmi barädä bir qädär ätraflı informasiya veririk: 
I
I
V
V
.
.
2
2
.
.
3
3
.
.
2
2
.
.
6
6
.
.
1
1
.
.
 
 
P
P
s
s
i
i
x
x
o
o
t
t
r
r
o
o
n
n
 
 
s
s
i
i
l
l
a
a
h
h
l
l
a
a
r
r
 
 
«Psixotron  silahlar»  adı  altında  müasir  elmdä  psixikanı  idarä  etmäyä  imkan  verän  texniki  qurğular  näzärdä  tutulur. 
Müasir elmdä insanın düşüncä aparatının mexanizmini izah etmäyä cähd edän bir neçä näzäriyyä mövcuddur ki, onlardan 
biofiziki,  biokimyävi  vä  soliton  näzäriyyäläri  xüsusilä  aktualdır.  Bunlardan  birincisindä  –  insanın  fikir  ämäliyyatları 
beyindä  baş  verän  müxtälif  elektrik,  maqnit  vä  ya  elektromaqnit  hadisäläri  ilä,  ikincisindä  –  kimyävi  proseslärlä 
älaqäländirilir, sonuncu isä – bunun sinirlärdä  yayılan xüsusi tänha dalğalar (solitonlar) vasitäsilä baş verän hal olduğunu 
izah etmäyä cähd göstärir. Deyilän mäsälä ilä bağlı konkret näticälärin äldä edilmäsi, telepatiyanın mexanizmini açıqlayar, 
digär  täräflärdänsä,  lazımi  fikirläri  insanların  beyninä  xüsusi  dalğalar,  sahälär,  kimyävi  preparatlar  vasitäsilä  yeritmäyä 
imkan verärdi. Häläliksä, qätiyyätlä demäk mümkündür ki, bu sahädä heç bir äsaslı iräliläyiş mövcud deyil – ägär hipnoz 
mexanizmi  ilä  beyinä  lazımi  komandaları,  ideyaları  vä s.  yeritmäk  imkanı  verän  bir  sıra  texniki  metodlar  (mäs.,  aşağıda 
[burada, säh. 93] izah ediläcäk ‘‘25-ci kadr’’ virusu) näzärä alınmazsa. 
Äväzindä isä, differensial formada emosiya vä intellektin müxtälif funksiyalarını aktivläşdirib-passivläşdirmäyä imkan 
verän bir sıra näticälär äldä edilib ki, bunların da äsasında müasir psixotron silahlar yaradılıb: 
 IV.2.3.2.6.1.1) Xüsusi  tezlik  generatorları:  Müäyyän  edilib  ki,  beyin  bioritmlärinä  (2-10  Hers)  vä  ya  geomaqnit 
döyüntülär diapazonuna (0,01-20 Hers)  yaxın tezliklärdä olan elektrik vä maqnit sahäläri älahiddä bioloji täsir effektlidir. 
Mäs., 0, 5 V/t vä 2-8 Hers tezlikli elektromaqnit sahäsi – üräk  yığılmalarının tezliyini azaldır, qanın forma elementlärinin 
aktivliyini  aşağı  salır;  8  Hers  tezlikli  maqnit  sahäsi  –  canlıların  fermentlärinä  passivläşdirici  täsir  göstärir;  Maqnit 
vibrasiyalarının  (döyüntülärinin)  H≤1E  diapazonu  –  neyroendokrin  sistemini  pozur,  baş  beyin  yarımkürälärinin 
neyronlarının funksional väziyyätini däyişir vä s.; 1000 nonotesl amplitudalı vä 5 – 7 mm. uzunluqlu elektromaqnit dalğaları 
– insanda idaräolunmaz däräcädä böyük vahimä, dähşät, qorxu hissi törädir. 
Bundan älavä, akustik dalğaların da müxtälif spektrläri analoji täsir effektlidir. Mäs., 9 Hers tezlikli infrasäs dä, indicä 
deyilän 5-7 mm. uzunluqlu elektromaqnit dalğaları kimi, insanda ifrat böyük däräcädä idaräolunmaz vahimä, dähşät, qorxu 
hissi törädir. Sınaq mäqsädilä, ilk däfä klubların birindä  «dähşät» filminin qorxulu sähnälärinin effektini artırmaq üçün bu 
tezlikli akustik dalğalardan istifadä edilib ki, o da, bütün tamaşaçıların idaräolunmaz vahimä içärisindä hardan gäldi özünü 
klubdan bayıra atması ilä näticälänib. 
«Xüsusi  tezlik  generatorları»nın  äsasında  da,  mähz  bu  elementlär  dayanır.  Äsasında  bu  tezlikläri  induksiya  etdirän 
xüsusi vibratorun vä ya tranzistorların dayandığı qurğuları böyük bir ordunun üstünä mäsafädän cämisi bir neçä däqiqälik 
tuşlamaq, böyük bir qoşunu bu xarakterli dalğalarla cämisi bir neçä däqiqälik şüalandırmaq  kifayätdir  ki, hamısı bir anda 
ällärindä nä var tullayıb, vahimä içärisindä hara gäldi qaçsın; 
 IV.2.3.2.6.1.2) Xüsusi sahä generatorları: İnsanı ähatä edän ätraf fiziki dünyanın täsirlärinin yalnız konkret diapazon 
hüdudu, yäni mövcudluğu müddätindä adaptasiya olub, şärti mänada  «normal» adlandırıla biläcäk bugünkü mötädil häddi 
insan üçün zärärsiz vä tählükäsizdir. Bundan bütün känaraçıxılma halları, patologiya kimi, hätta insanın ölümünä dä gätirib 
çıxara  bilir.  Bu  sahälärin  ifrat  dozaları  bir  täräfdän,  fiziki  effekt  törädir,  o  cümlädän,  havanı  ionlaşdıraraq  atmosferin 
kimyävi  tärkibini  däyişir,  digär  täräfdän,  psixi  effekt  törädäräk  insanda  müväqqäti  vä  ya  äbädi  sinir  iflici  yaradır.  Härbi 
mäqsädlär üçün onların mähz bu spektrläri xüsusi maraq doğurur vä müvafiq laboratoriyalarda araşdırılır. 
Müäyyän edilib ki, xüsusi tuşlanmış ifrat güclü elektrik vä maqnit sahäläri, insanda yuxarıdakı hala bänzär ifrat güclü 
qorxu,  vahimä,  vähşät  hissi  törädir.  Yaxud  müäyyän  edilib  ki,  elektromaqnit  vä  akustik  sahälärin  ifrat  böyük  gärginlikli 
häddi (ultraqısa dalğalar diapazonu), bioloji täsir effektlidir vä canlıların uzun müddät bu täsirlärä märuz qalması, onların 
anomaliyalı  ölümlärinä  gätirib  çıxara  bilir.  Nümunä  üçün,  mäs.,  täqribän  bu  diapazona  yaxın  tezliklärdä  işläyän  mobil 
telefonların vä radiotelefonların orqanizmä ziyanı barädä yäqin ki, hamı eşidib. Haşiyä kimi qeyd edäk ki, ziyanlılığı barädä 
hamının  yaxşı bildiyi rentgen şüaları vä radioaktiv şüalar (radioaktivliyin daşıyıcılarından biri olan qamma-şüalar) mähz 
elektromaqnit dalğalarının än son tezlik häddindän ibarät olan spektrlärindändir. Hämçinin, akustik dalğaların (säsin) 6000 
hers üçün 0,1Vt/m.-10Vt/m. diapazonundan känar amplitudalarının ağrı vä hätta iztirablı ölüm törätdiyi dä mälumdur; 
 IV.2.3.2.6.1.3) Psixogen  täsir  generatorları:  Yuxarıda  insanın  adaptasiya  olduğu  diapazon  hüdudundan  känarda 
yerläşän täsir  spektrlärinin  insana ziyanları barädä  danışıldı. İnsanın qäbul edä bildiyi  diapazon çärçiväsindäki siqnalların 
müxtälif  çalarları  isä  färqli  psixi  effektlär  törädib,  insanda  ayrı-ayrı  emosional  hallar  induksiya  etdirmäk  qabiliyyätinä 
malikdir. Mäs., isti ränglär (qırmızı, narıncı vä sarı) – insana oyandırıcı täsir göstärib, onun tänäffüs vä näbzini tezläşdirir, 
därinläşdirir, arterial täzyiqini yüksäldir, onda narahatçılıq vä häyäcan hissläri doğurur. Äksinä, soyuq ränglär (yaşıl, mavi, 
göy vä bänövşäyi) – bunlara tam zidd näticälär verib, sentimental vä komfort ähval-ruhiyyä doğurur. Yaxud mäs., limonun, 
lavandanın, çobanyastığının vä sändäl ağacının ätri – beyinin aktivliyini istänilän depressantdan daha tez zäiflädir, äksinä, 
qızılgülün,  jasminin,  nanänin,  mixäyin  ätri  –  beyindä  boz  maddänin  (hansının  ki,  miqdarı  ilä  intellekt  ämsalı  birbaşa 
älaqädardır) hüceyrälärinä kofedän daha güclü oyandırıcı täsir göstärir. 
Eyni qayda ilä digär qalan bütün hiss kanalları vasitäsilä ätraf dünyadan aldığı siqnalların färqli spektrläri dä, insana 
färqli psixi täsir göstärir (bax: hämçinin, burada, säh. 63). Bütün bunlarsa, aşağıdakı mäsälälär üçün xüsusi ähämiyyät käsb 

www.uemu.birolmali.com
                                                   
Urmu Kitabxanasi
 
93 
edir: Ävväla – müvafiq emosional fon insana här hansı bir qärarı qäbul etdirä bilmäk üçün älahiddä rol oynayır (mäs., hamı 
yaxşı bilir ki, räisin yanına onun ähval-ruhiyyäsinin xoş olduğu vaxtda girärkän, näyäsä onun razılığın almaq ehtimalı daha 
böyük olur, näinki pis olduğu vaxta); İkincisi – insanın ätraf alämä vä insanlara münasibäti onun daxili durumu ilä birbaşa 
älaqädardır. Belä ki, şän vaxtında ünsiyyätä meyl edib, ätraf insanlarda yalnız yaxşı cähätläri sezdiyi halda, kädärli vaxtında, 
ruh düşkünlüyü zamanı isä, äksinä, insan hamını vä här şeyi  yalnız qara rängä görür, o cümlädän, özünä vä öz qüvväsinä 
inamı  azalır  vä  perspektivi  barädä  bädbin  fikirlärä  düşür;  Üçüncüsü  –  mänfi  vä  müsbät  ähval-ruhiyyä  insanın  zehni  vä 
praktik  fäallıq  däräcäsi  üçün  älahiddä  idaräedici  rola  malikdir.  Belä  ki,  şän  halında  insan  enerji  ilä  alışıb  yandığı  halda, 
depressiya väziyyätindä maksimum passivläşir vä cüzi belä fäaliyyätdän därhal yorulur; Vä nähayät, sonuncusu – bu täsirlär 
lazımi  şäxsä  vä  ya  kütläyä  näyisä  tälqin  edän  zaman  onları  hipnozabänzär  bir  väziyyätä  gätirmäkdä  transgen  vasitä  kimi 
ähämiyyät käsb edir. Psixogen täsir generatorlarından mäqsäd, mähz zäruri anda bu tipli atmosfer formalaşdırmaqdır; 
 IV.2.3.2.6.1.4) Holoqrafik  illüziya  generatorları:  Holoqrafiyanın  nailiyyätlärinä  äsaslanan  bu  cihazlar  optik 
maxinasiyalar vasitäsi ilä müxtälif illüziyalar formalaşdırmaq mäqsädinä xidmät edir. 
  Körfäz  müharibäsindä  holoqrafiyanın  imkanlarından  geniş  istifadä  olunması  barädä  mälumat  verilir.  Belä  ki,  bir  çox 
ärazilärdä  qüvvälärin  sayını  süni  şäkildä  çox  göstärmäk  mäqsädilä,  häqiqi  qoşunların  yaxınlığında  (özü  dä  nisbätän 
tählükäli ärazilärdä) holoqrafiya vasitäsilä süni texnika, qoşun obrazı yaradılırmış ki, bu da här şeyi müşahidä vasitäsi 
ilä izläyän iraqlılarda lazımi xof, psixoloji dezoriyentasiya yaratmaq işindä ähämiyyätli rol oynaya bilirmiş. 
  Nümunä  üçün,  mäs.,  ekstern  situasiyalardan  birindä,  yäni  müttäfiqlärin  quru  qoşunlarının  ifrat  zäif  olduğu,  älavä 
qüvvä  gätirilmäsinä  isä  müäyyän  vaxt  täläb  olunduğu  mövqelärdän  birindä,  NATO  täräfi  mähz  holoqrafik  cihazlarla 
kömäyä gälän böyük bir texnika, qoşun  obrazı  yaratmaqla, oraya qäfil hücuma keçmiş iraqlıların  psixoloji durumunu 
zäiflätmäyä vä lazımi kömäk çatdırılana qädär döyüşün intensivliyini tormozlamağa nail olması barädä informasiyalar 
verilir. 
  Yaxud  bir  başqa  halda,  aktiv  döyüşlärdän  birindä,  İrak  mücahidlärinin  müqavimätini  qırmaq  üçün  Yer  säthindän  bir 
neçä km. yüksäklikdä onların başı üzärindä lazer holoqrafları vasitäsilä Häzrät Älinin obrazı yaradılıbmış ki, fanatik vä 
ifrat dindar ruhlu iraqlılar da bunu, Häzrät Älinin kafärlärlä mübarizädä onlara kömäyä yetişmäsi kimi qäbul edib, yerä 
qapanaraq  duaya başlayırlar. Sonra bu  «müqäddäs»  müxtälif jestlärlä  müsälmanlara öz dästäyini  ifadä edäräk,  onlara 
ardınca  gälmäyi  işarä  edir.  Näticädä,  demäk  olar  ki,  şüursuz  väziyyätdä  (şok  väziyyätindä)  olan  böyük  bir  qoşun, 
ruhlanaraq bir zombi kimi onun ardınca gedib, döyüşsüz-filansız müttäfiq qoşunlarının mühasiräsinä düşür. 
  Sülhmäramlı mäqsädlärlä dä  bu effektlärdän geniş istifadä  olunur.  Mäs., Hollivud kinofilmlärindäki  vizual effektlärin 
(mäs., fantastik obrazların) bir çoxu kompüter üsulundan savayı, häm dä holoqrafik üsullarla yaradılır. Yaxud, mäsälän, 
Rusiyada 1991-ci ilin  yazında vä  1993-cü  ilin payızında  bundan seçkiqabağı  kompaniyada reklam  mäqsädilä  istifadä 
olunub.  Vä  ya  V.Vıqotskinin  xatirä  günündä  Vahaq  mäzarıstanlığının  üzärindäki  buludlarda  hämin  üsulla  –  gitara 
obrazı, 1988-ci ildä müqäddäs üçlük (Troitsa, Üç Üqnum) günündä Moskvanın Krasnopresnensk parkının üzärindä – 
Müqäddäs Märyämin obrazı yaradılıb vä s. 
Bütün  hallarda  burada  äsas  alät  lazer  lifläridir  ki,  müvafiq  obrazlar,  mähz  onların  vasitäsi  ilä  atmosferin  şüanı 
inikas etdirän üst qatında «toxunur», «cızılır», yaradılır; 
 IV.2.3.2.6.1.5) Texniki  viruslar:  Kompüter  monitorları  vä  ya  adi  televiziya  ekranları  vasitäsilä  beyinä  lazımi  fikri 
(lozunqu,  ideyanı,  komandanı,  baxışı,  kodu  vä s.)  yeritmäyä  imkan  verän  virus  növläridir.  Başlıca  nümayändäläri 
aşağıdakılardır: 
a) ‘‘25-ci kadr’’ virusu: Bugünkü gündä bu mäqsädli cämi vasitälär içärisindä elmä mälum olan hälälik yeganä vä än 
güclü täsir üsuludur (hätta bir neçä min ildän bäri insanlığa mälum olan hipnoz da, effektliliyinä görä ondan geri qalır). 
Täsirin  mexanizmi  insan  beyninin  unikal  bir  xüsusiyyäti  ilä  älaqädardır.  Belä  ki,  kinomotoqrafiyanın  yarandığı  ilk 
gündän insanın yalnız 25 kadr/san. süräti ilä verilän kino lentlärini normal qavrayıb, digär sürätläri ekranda zolaqlar axını 
şäklindä  müşahidä  etdiyi  mälum  olub  (Bugünkü  gündä  bu  sürätin  färqli  canlılar  üçün  bir-birindän  färqländiyi 
müäyyänläşdirilib, mäs., arılar üçün bu sürät saniyädä 300, tarakanlar üçünsä – 12 kadra bärabärdir). 
İyirminci äsrin ikinci yarısında psixoloqlar bu 25 kadr arasına, nä isä filmä heç bir aidiyyatı olmayan müstäqil bir kadr 
yerläşdirmäyi  qärara  aldılar  vä  näticäsi  heyrätamiz  oldu:  Filmä  baxanlar  bütün  filmi  yaddan  çıxarsalar  da,  bu  bir  kadrı 
beyinlärindän  heç  cür  silä  bilmirlär,  özü  dä,  näinki  silä  bilmirlär,  hätta  özlärindän  asılı  olmadan  istär-istämäz  onun 
mäzmunundakı  komandanı  icra  etmäk  üçün  özlärini  ölümä  belä  atırlar.  Effektin  mexanizmi  barädä  «Tälqin: 
İnsanları  ayıqkän  necä  hipnoz
 
 
e
e
t
t
m
m
ä
ä
l
l
i
i»  bölümündä  (burada, säh. 67)  ätraflı  şärh  verildiyindän,  burada, 
müxtäsär  olaraq  onu  qeyd  edäk  ki,  iyirmibeşdäbir  saniyä  müddätindä  görünüb  yox  olan  bu  kadr,  ifrat  qısamüddätliliyi 
säbäbindän diqqäti cälb edä bilmäyib, filmin süjetinin tählili ilä mäşğul olan şüurun reaksiyasını doğura bilmäsä dä (çünki 
«diqqäti»  filmin  süjeti  ilä  mäşğul  olan  şüurun  bu  aralıq  informasiyanı  därk  etmäk  üçün  ona  köklänmäyä  praktik  olaraq 
macalı  olmur),  äslindä  ondan  gälän  siqnallar  hiss  reseptorlarına,  göz  analizatorlarına  düşüb  onları  cüzi  dä  olsa 
qıcıqlandırdığından, hämin bu mikroproseslär izsiz dä itib getmir vä periferik sinir impulsları şäklindä şüur senzorunu däf 
edäräk  birbaşa  tähtälşüur  sferasına  düşür  (Özlüyündä  bu  impulslar  ani  şüur  gärginliyinin  näticäsi  olduğundan,  nisbätän