Məmmədov N. R.,Aslanov Z. Y.,Seydəliyev İ. M.,Hacızalov M. N.,Dadaşova K. S



Yüklə 7,93 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə43/46
tarix24.05.2020
ölçüsü7,93 Mb.
#31490
1   ...   38   39   40   41   42   43   44   45   46
Zabit-Aslanov metrologiya


Sertifikatlaşdırma 

– 

sertifikatlaşdırma 



orqanı 

tərəfindən 

həyata 

keçirilən 



obyektlərin 

texniki 


reqlamentlərin tələblərinə, standartların müddəalarına və  ya 

müqavilələrin şərtlərinə uyğunluğunun təsdiqi formasıdır. 

 

Uyğunluğun  təsdiqi  –  məhsulun  və  ya  digər 



obyektlərin,  istehsal  proseslərinin,  istismarın,  saxlanmanın, 

daşınmanın,  satışı  və  utilləşdirilməsinin,  işlərin  yerinə 

yetirilməsi  və  ya  xidmətlərin  göstərilməsinin  texniki 

reqlamentlərin tələblərinə, standartların müddəalarına və  ya 

müqavilələrin şərtlərinə uyğunluğunun sənədli təsdiqidir.  

Beləliklə,  sertifikatlaşdırma  irəli  sürülən  tələblərə 

obyektlərin  uyğunluğunun  təsdiqi  formalarından  biridir.  O, 

sertifikatlaşdırmanın  aparılmasının  və  obyektlərin  məcburi 



492 

 

tələblərə 



uyğunluğunun 

yoxlanılmasının 

məcburiliyi 

baxımından məcburi, həm də könüllü ola bilər.  

Könüllü sertifikatlaşdırma obyektlərin qeyri-məcburi 

tələblərə,  o  cümlədən  standart  və  müqavilələrin  bütün 

kateqoriyalarının tələblərinə uyğunluğuna aparılır.  

  Uyğunluq  sertifikatı  –  obyektin  məcburi  və  ya 



qeyri-məcburi tələblərə uyğunluğunu təsdiq edən sənəddir.  

Uyğunluğun təsdiqinin mahiyyəti ərizəçiyə obyektin 

müəyyən  edilmiş  tələblərə  uyğunluğuna  dair  sənədin 

verilməsindən  ibarətdir.  Uyğunluğun  təsdiqi  uyğunluğun 

qiymətləndirilməsinin nəticələrinə görə həyata keçirilir.  

Hazırda  sertifikatlaşdırma  uyğunluğun  təsdiqi 

formalarından  biri  kimi,  məsələn,  təşkilatlarda  əməyin 

mühafizəsi üzrə işlərə də tətbiq edilir..  

 

14.1. Uyğunluğun təsdiqinin məqsədləri 

 

Uyğunluğun  təsdiqi  aşağıdakı  məqsədlərlə  həyata 



keçirilir: 

  məhsulun,  istehsal  proseslərinin,  istismarın, 



saxlanmanın, daşınmanın, satışın və utilləşdirmənin, işlərin, 

xidmətlərin  və  digər  obyektlərin  texniki  reqlamentlərə, 

standartlara, müqavilə şərtlərinə uyğunluğunun təsdiqi; 


493 

 



  alıcılara  məhsul,  iş  və  xidmətlərin  səriştəli 

seçimində köməklik göstərmək; 

  Azərbaycanda və beynəlxalq bazarlarda məhsul, iş 



və xidmətlərin rəqabət qabiliyyətinin yüksəldilməsi; 

  Azərbaycan  Respublikası  ərazisində  malların 



sərbəst  yerdəyişməsini  təmin  etmək,  həmçinin  beynəlxalq 

iqtisadi, elmi-texniki əməkdaşlıq və beynəlxalq ticarət üçün 

münbit şəraitin yaradılması.  

“Texniki  tənzimləmə  haqqında”  Qanun  da  şərh 

olunmuş  uyğunluğun  təsdiqinin  məqsədləri  obyektlərin 

uyğunluğun  təsdiqinin  məcburi  və  ya  könüllü  olmasından 

asılı  olmayaraq  texniki  tənzimləmənin  bütün  obyektləri 

üçün ümumidir.  

Bütün şərh olunan uyğunluğun təsdiqi məqsədləri son 

nəticədə  vahid  bir  istiqamətə  malikdir  –  məhsul,  iş  və 

xidmətlərin  istehlakçılarına  istehsalçı,  satıcı  və  ya  icraçının 

müvafiq sənədlərdə istinad etdiyi göstəricilərin uyğunluğuna 

ə

minlik vermək.  



 

14.2. Uyğunluğun təsdiqinin prinsipləri 

 

 



Uyğunluğun təsdiqi aşağıdakı prinsiplərin əsasında 

həyata keçirilir: 



494 

 



  uyğunluğun  təsdiqinin  aparılması  qaydası 

haqqında informasiyanın maraqlı şəxslərə əlçatan olması; 

  texniki  reqlamentlərdə  məcburi  tələblər  müəyyən 



edilməmiş  obyektlərə,  uyğunluğun  təsdiqinin  həyata 

keçirilməsinin yolverilməməzliyi; 

  texniki  reqlamentlərdə  məcburi  tələblər  müəyyən 



edilmiş  məhsul  növlərinə  uyğunluğun  təsdiqinin  forma  və 

sxemlərinin siyahısının təyin edilməsi; 

  uyğunluğun  təsdiqinin  həyata  keçirilməsinə,  o 



cümlədən  müəyyən  könüllü  sertifikatlaşdırma  sistemində 

sertifikatlaşdırılmaya 

məcbur 

edilməsinin 



yolveril-

məməzliyi; 

  ərizəçilərin  əmlak  maraqlarının  müdafiəsi, 



uyğunluğun  təsdiqinin  həyata  keçirilməsi  zamanı  alınan 

məlumatlara dair kommersiya sirrinə riayət edilməsi; 

  uyğunluğun  təsdiqinin  könüllü  sertifikatlaşdırma 



ilə əvəz edilməsinə məcbur edilmənin yolverilməməzliyi.  

Uyğunluğun 

təsdiqi 

orqanının 

harada 

yerləşməsindən,  məhsulun  ölkəsi  və  (və  ya)  mənşəyi, 



istehsalı,  istismarı,  saxlanması,  satışı  və  utilləşdirilməsinin 

həyata  keçirilməsi  proseslərindən,  işlərin  yerinə  yetirilməsi 

və  xidmətlərin  göstərilməsi,  müqavilələrin  növü  və  ya 

xüsusiyyətlərindən və şəxslərdən (istehsalçı, icraçı, satıcı və 



495 

 

ya  satın  alan)  asılı  olmayaraq  uyğunluğun  təsdiqi  eyni 



şə

kildə və eyni ölçüdə  həyata keçirilməlidir.  

 

 

 



14.3. Uyğunluğun təsdiqinin forma və obyektləri 

Uyğunluğun  təsdiqi  forması  müvafiq  məhsul  və  ya 

digər  obyektlərin,  istehsal,  istismar,  saxlama,  daşıma,  satış 

və  utiləşdirilməsi  proseslərinin,  habelə  işlərin  yerinə 

yetirilməsinin, 

xidmətlərin 

göstərilməsinin 

texniki 


reqlamentlərin tələblərinə, standartların müddəalarına və  ya 

müqavilələrin  şərtlərinə  uyğunluğunun  sənədlə  təsdiqinin 

müəyyən qaydası kimi təyin edilmişdir.  

Məhsul və xidmətlərin uyğunluğunun təsdiqi onların 

təhlükəsizliyinin 

qiymətləndirilməsi 

mexanizminin 

təşkiledicilərindən biridir.  

Qiymətləndirmənin  digər  üsullarından  fərqli  olaraq, 

uyğunluğun təsdiqi məhsulun tədavülünün bazara qədər olan 

mərhələsində  tətbiq  olunur  və  həm  istehsalçı,  yəni  birinci 

tərəf  (uyğunluğun  bəyan  edilməsi),  eləcə  də  istehsalçı  və 

istehlakçıdan asılı olmayan müstəqil orqanlar – üçüncü tərəf 

(sertifikatlaşdırma orqanı) vasitəsilə həyata keçirilə bilər.  



496 

 

Uyğunluğun  təsdiqinin  hər  iki  forması  hazırda 



Azərbaycan Respublikasında istifadə edilir.  

Konkret 


məhsulun 

(xidmətin) 

uyğunluğunun 

təsdiqini həyata keçirmək üçün normativ sənəddə müəyyən 

edilmiş  tələblərin  olması  vacibdir  və  məhsulun  (xidmətin) 

təhlükəsizliyinə  əminlik  üçün  istehsalçının  zəruri  sübutları 

təqdim etmək imkanı olmalıdır.  

Uyğunluğu birinci tərəf təsdiq edən zaman sübutları 

istehsalçı  (icraçı)  toplayır,  zərurət  olduqda  bunun  üçün 

üçüncü  tərəf  (məsələn,  keyfiyyət  sisteminin  və  ya  sınaq 

laboratoriyasının  sertifikatlaşdırılması  üzrə  orqan)  cəlb 

olunur.  

Ə

gər  uyğunluq  haqqında  sənədi  (şəhadətnaməni) 



üçüncü  tərəf  verirsə,  onda  sübutları  toplamaq  onun 

vəzifəsidir.  Uyğunluğun  təsdiqinin  bu  iki  formasının  əsas 

fərqləri cəd. 14.1-də verilmişdir.  

Azərbaycan  Respublikasında  məhsul  və  xidmətlərin 

uyğunluğunun 

təsdiqinin 

aparılmasının 

məcburiliyi 

qanunvericilik  aktları  ilə  müəyyən  edilir.  Tarixən  ölkədə 

birinci  tətbiq  olunan  uyğunluğun  təsdiq  forması 

sertifikatlaşdırma olmuşdur.  

Məcburi  sertifikatlaşdırma  üzrə  praktiki  fəaliyyətin 

başlanğıcı  1996-cı  ildə  qüvvəyə  minən  “İstehlakçıların 


497 

 

hüquqlarının 



müdafiəsi 

haqqında” 

Azərbaycan 

Respublikasının  Qanunu  ilə  qoyulmuşdur.  Sahibkarlığın 

inkişafı,  açıq  bazarın  genişlənməsi,  dövlət  nəzarəti  və 

yoxlamaların 

həcminin 

xeyli 


azalması 

şə

raitində 



sertifikatlaşdırma 

istehlakçıların 

təhlükəli 

məhsul 


istehsalından qorunmasının səmərəli bir üsuluna çevrildi və 

bazarda  öz  hüquqlarını  anlamaq  üçün  istehlakçıları 

maarifləndirdi.  

Sertifikatlaşdırma  (uyğunluğun  təsdiqi)  sahəsində 

müəssisənin  menecmentinin  həll  etməli  zəruri  məsələləri 

bunlardır: 

  müəssisənin  buraxdığı  (və  ya  təşkilatın  bazara 



göndərdiyi)  məhsul  üçün  uyğunluğun  təsdiqi  (məcburi 

sertifikatlaşdırma) məcburidirmi?  

  bu  məhsul  hansı  məcburi  tələblərə  uyğun 



olmalıdır ? 

  sertifikatlaşdırma 



üzrə 

hansı 


orqanlar 

qiymətləndirməni apara və uyğunluq  sertifikatı verə bilər? 

  uyğunluğun  təsdiqinin  qayda  və  prosedurları 



necədir? 

  məhsulun 



uyğunluğunun 

təsdiqi 


üçün 

Respublikanın  Nazirliyi  və  ya  bu  məhsula  nəzarəti  və  ya 



498 

 

yoxlamanı  həyata  keçirən  icra  hakimiyyətinin  digər 



orqanlarının sənədləri tələb olunurmu? 

  sertifikatlaşdırılmış  məhsulun  istehsalçısının 



(tədarükçüsünün) hüquq və vəzifələri hansılardır? 

Məhsulun  təhlükəsizlik  tələblərinə  uyğunluğu 

Azərbaycan  Respublikasının  qanunvericilik  aktlarında 

nəzərdə  tutulduğu  hallarda  mütləq  təsdiq  edilməlidir. 

Hazırda  belə  qanunvericilik  aktlarının  sayı  çoxdur.  Onların 

ə

ksəriyyəti 



bir 

çox 


obyektlərin 

məcburi 


sertifikatlaşdırılmasını nəzərdə tutur.  

Uyğunluğun 

təsdiqinin 

ikinci 


formasının 

– 

istehsalçının  (tədarükçünün)  bəyannamə  qəbul  etməsinin 



istifadə  edilməsi  imkanı  ancaq  iki  qanunda  nəzərdə 

tutulmuşdur: 

“Qida 

məhsullarının 



keyfiyyəti 

və 


təhlükəsizliyi  haqqında”  və  “İstehlakçıların  hüquqlarının 

müdafiəsi haqqında”.  

Cədvəl 14.1 

Təyinatı 

Kim aparır? 

Uyğunluğu  təsdiq 

edən sənəd 

İ

stehlakçılar üçün informasiya 



Uyğunluğun 

deklarasiyası 

İ

stehsalçı (təda-



rükçü, icraçı) 

Uyğunluq  haqqın-

da deklarasiya 

Məhsula  qeydə  alınmış  dekla-

rasiya  və  ya  müşayiət  sənəd-

ləşməsi  haqqında  məlumatlar. 

Uyğunluq 

nişanı 


ilə 

markalamaq  



499 

 

Uyğunluğun təsdiqinin iki formasının əsas fərqləri 



 

Məcburi  sertifikatlaşdırma  obyektlərinin,  eləcədə  

uyğunluğu  mütləq  təsdiqlənən  obyektlərin  müvafiq 

qanunlarla    təyini  və  məhdudlaşdırılması  məqsədilə 

Azərbaycan  Respublikası  Hökumətinin  qanunverici  aktları, 

orqanlarının  siyahısı  və  ya  nomenklaturası  tərtib 

olunmuşdur.  

Nomenklatura  məcburi  sertifikatlaşdırma  obyektləri 

haqqında  Respublikada  qanunvericilik  aktları  ilə  məcburi 

sertifikatlaşdırılması  nəzərdə  tutulan  məhsul  və  xidmətlərin 

nomenklaturası təsdiq edilmişdir. 

Azərbaycan 

Respublikası 

Metrologiya, 

Standartlaşdırma  və  Patent  üzrə  Dövlət  Komitəsinin  rəsmi 

sorğu 


və 

informasiya 

sənədidir.Nomenklaturada 

aşağıdakılar göstərilmişdir: 

  məhsulun adı; 



  məhsulun təsnifatına görə kodu ; 

Sertifikatlaşdırma 

Məhsulun  (xid-

mətin)  sertifi-

katlaşdırılması 

üzrə orqan 

Uyğunluq 

sertifikatı 

Uyğunluq  sertifikatının  surəti. 

Uyğunluq  sertifikatı  haqqında 

müşayiət sənədlərində məlumat.  

Sertifikatlaşdırma 

orqanının 

kodu  göstərilməklə  uyğunluq 

işarəsi ilə markalama  



500 

 



  məcburi  sertifikatlaşdırma  zamanı  təsdiqlənməli 

tələblər;  

  təsdiqlənməli  tələbləri  özündə  ehtiva  edən 



normativ sənədlər (dövlət standartı və s.)  

Şə

rh  olunan  Nomenklatura  işçi  bir  alət  kimi 



istehsalçı  və  istehlakçı  üçün  həm  onların  istehsal  (tədarük) 

etdiyi  məhsul  üçün  məcburi  sertifikatlaşdırmanın  tələb 

olunması məsələsini həll etmək, eləcə də bu məhsulun hansı 

konkret təhlükəsizlik tələblərinə uyğun olmasını təyin etmək 

üçün istifadə oluna bilər.  

Qüvvədə  olan  Nomenklatura  əsasında  Azərbaycan 

Respublikası  Metrologiya,  Standartlaşdırma  və  Patent  üzrə 

Dövlət Komitəsi Gömrük Komitəsi ilə birlikdə Azərbaycan 

Respublikasının  gömrük  ərazisinə  buraxılması  zamanı 

məcburi  sertifikatlaşdırmanın  aparılmasının  təsdiqi  tələb 

olunan  mallarının  Siyahısını  formalaşdırmış  və  təsdiq 

etmişdir.  

Bu Siyahıda göstərilmişdir: 

  malın adı; 



  Azərbaycanda  xarici-iqtisadi  fəaliyyətin  əmtəə 

(mal, məhsul) Nomenklaturasına uyğun olaraq malın kodu.  

Uyğunluğu  deklarasiya  ilə  təsdiq  olunan  məhsulun 

siyahısı  Azərbaycan  hökumətinin  qərarı  ilə  təsdiq 


501 

 

edilmişdir.  Bu  siyahıya  uyğun  olaraq  Azərdövlətstandart 



uyğunluğu  deklarasiya  ilə  təsdiq  edilən  məhsulun 

Nomenklaturasını hazırlamış və təsdiq etmişdir.  

Sertifikatlaşdırmanın  məcburiliyini  təyin  etmək  üçün 

aşağıdakılar zəruridir: 

  ölkə 



məhsulu 

üçün: 


sertifikatlaşdırmanın 

məcburiliyini 

 

təyin 


etmək 

üçün 


Azərbaycan 

Respublikasının  qanunverici  aktları  ilə  nəzərdə  tutulmuş 

məhsul  və  xidmətlərin  (işlərin)  Nomenklaturası  istifadə 

olunur; 


  idxal  edilən  (gətirilən)  məhsul  üçün:  bu  halda 

(xüsusi    kodu  olan)  malların  siyahısı  əsas  götürülür.  Onlar 

üçün  respublikanın  gömrük  ərazisinə  buraxılan  zaman 

məcburi  sertifikatlaşdırmanın  aparılmasının  təsdiqi  tələb 

olunur  və  sertifikatlaşdırmanın  məcburiliyini    təyin  etmək 

üçün  Azərbaycan  Respublikasının  qanunvericilik  aktları  ilə 

nəzərdə  tutulmuş  məhsul  və  xidmətlərin  (işlərin) 

Nomenklaturası istifadə edilir.  

Azərdövlətstandart  Standartlaşdırma  Komitəsi  və 

Dövlət  Gömrük  Komitəsi  birlikdə,  idxal  edilən  (gətirilən) 

məhsul  üçün  “Azərbaycan  Respublikası  ərazisinə  malların 

gətirilməsi” qaydasını işləmişlər.  


502 

 

Aşağıdakı  məhsullar  uyğunluq  sertifikatı  təqdim 



edilmədən Azərbaycan Respublikasının ərazisinə buraxılır:  

  istifadədə olmuş mallar; 



  əvvəllər  Azərbaycan  Respublikasının  gömrük 

ə

razisinə  gətirilmiş  və  sertifikatlaşdırılmış  hazır  məmulatın 



ehtiyat  hissələri  qismində  gətirilən  mallar;  bu  şərtlə  ki, 

ə

vvəllər  gətirilmiş  hazır  məmulatın  uyğunluq  sertifikatının 



surəti  təqdim  olunsun  və  təsdiq  edilsin  ki,  bu  ehtiyat 

hissələri  hazır  məmulatda  istifadə  olunur,  məmulatın 

konstruktor  sənədlərinə  daxil  olur.  Bundan  başqa,  öhdəlik 

götürülür  ki,  ehtiyat  hissələri  müstəsna  olaraq  hazır 

məmulatın dəstləşdirilməsində və ya onun texniki xidmət və 

təmirində istifadə olunacaqdır;  

  sertifikatlaşdırma  məqsədilə  sınaqlar  aparmaq 



üçün pay, əyar və ya nümunə qismində gətirilən məhsullar; 

  fiziki şəxslər tərəfindən gətirilən və istehsal və 



ya  digər  kommersiya  fəaliyyəti  üçün  nəzərdə  tutulmayan 

(dəyər  və  miqdarca  müəyyənləşdirilmiş  kvotalardan  çox 

gətirilmə halları istisna olmaqla) məhsullar; 

  xarici  dövlətlər  və  beynəlxalq  hökumətlərarası 



təşkilatların  nümayəndəliklərinin  rəsmi  istifadəsi  üçün 

nəzərdə tutulmuş məhsullar.  



503 

 

Azərbaycan  Respublikasının  gömrük  orqanlarının 



qərarına  əsasən  Azərbaycan  Respublikasının  ərazisinə 

uyğunluq sertifikatı təqdim etmədən müstəsna olaraq onları 

gətirən  şəxslərin  fərdi  istehlakı  üçün  nəzərdə  tutulan  fərdi 

sayda məhsul buraxıla bilər.  

İ

stehlakçı üçün məhsulun təhlükəsizliyini təmin edən 



və  məcburi  sertifikatlaşdırma  aparılarkən  təsdiq  olunan 

məcburi  tələblər  müvafiq  statuslu  normativ  sənədlərdə 

nəzərdə tutula bilər; bu status, bir qayda olaraq, qanunverici 

aktda müəyyən edilir.  

“İstehlakçıların  hüquqlarının  müdafiəsi  haqqında” 

Qanuna  görə  belə  sənədlər  kimi  qanunla  müəyyən  edilmiş 

qaydada  təsdiq  edilən  sənədlər,  o  cümlədən  standartlar 

qanun hesab edilir.  

Müəyyən  edilmiş  qanunvericilik  qaydasında  qəbul 

edilən  normativ  sənədə  sanitar  norma  və  qaydalarını  misal 

göstərmək  olar.  SN  və  Q  Səhiyyə  Nazirliyinin  sanitar  – 

epidemioloji  nəzarət  Departamenti  tərəfindən  işlənir  və 

təsdiq olunur.  

Sənəd  gigiyenik  qiymətləndirmə  və  proqnozlaşdırma 

nəticəsində  alınmış  müxtəlif  toksik  maddələrin  minimal 

buraxılan 

qiymətlərini 

müəyyən 

edir. 


Məcburi 

504 

 

sertifikatlaşdırma  zamanı  standartlar  qismində  istifadə 



olunur:  

  dövlətlərarası standartlar (ГОСТ); 



  Azərbaycan  Respublikasının  dövlət  standartları 

(AZS). 

Məcburi  sertifikatlaşdırılması  nəzərdə  tutulan 



məhsullar  təkcə  dövlət  standartlarına  uyğun  olaraq 

buraxılmır.  Çox  vaxt  onların  buraxılması  üçün  digər 

sənədlər də istifadə olunur: 

  texniki şərtlər (TŞ); 



  firma və müəssisələrin standartları; 

  texnoloji reqlamentlər və s.  



Buna  baxmayaraq,  Azərbaycan  Respublikasında 

müəyyən  edilmiş  təhlükəsizlik  tələbləri  (bunlar  dövlət 

standartlarında,  SN  və  Q  və  digər  normativ  sənədlərdə 

nəzərdə tutula bilər) məcburidir.  

Təşkilatın  istehsal  və  ya  tədarük  etdiyi  məhsulun 

hansı  təhlükəsizlik  tələblərinə  (hansı  sənədlərdə  müəyyən 

edilmiş)  uyğun  olmasını  təyin  etmək  üçün  məcburi 

sertifikatlaşdırılması 

Azərbaycan 

Respublikasının 

qanunverici aktları ilə nəzərdə tutulur.  

Azərbaycan  Respublikasında  sertifikatlaşdırma  üzrə 

fəaliyyət  sertifikatlaşdırma  sistemlərində  həyata  keçirilir. 


505 

 

Sertifikatlaşdırma  sistemi  –    müəyyən  edilmiş  qaydalar 

üzrə  fəaliyyət  göstərən  sertifikatlaşdırma  prosesinin 

iştirakçılarının birliyidir.  

Sertifikatlaşdırma 

sistemlərini 

məcburi 

sertifikatlaşdırma  sistemlərinə  və  könüllü  sertifikatlaşdırma 

sistemlərinə  ayırmaq  olar.  Sertifikatlaşdırma  sistemləri 

aşağıdakı ümumi kriteriyalara malik olmalıdır: 

  normativ 



sənədlərdə 

müəyyən 


edilmiş 

sertifikasiya  obyektləri  və  uyğunluğun  təsdiqi  istifadə 

olunan yayılma sahəsi; 

  təşkilati 



struktur 

və 


sertifikatlaşdırmanın 

aparılmasının vahid qaydaları və prosedurları; 

  digər  sertifikatlaşdırma  sistemlərindən  fərqli 



uyğunluq sertifikatı (və ya sertifikatları) və uyğunluq nişanı 

(nişanları);  

  sertifikatlaşdırılmış  obyektlərin  və  sistemin 



iştirakçılarının reyestri.  

Məcburi sertifikatlaşdırmanın aparılmasının məhsulun 

bazara  buraxılmasının  təmini  üçün  zəruri  olduğunu  nəzərə 

alaraq,  hər  bir  ölkədə  məcburi  sertifikatlaşdırma  sistemi 

fəaliyyət göstərir. Aşağıda onların əsaslarını göstəririk.  

AZS  sertifikatlaşdırma  Sistemi.  Bu  sistemdə 

Azərbaycanın  istehlak  bazarında  tədavüldə  olan  bütün  mal 



506 

 

və 



xidmətlər 

(işlər) 


sertifikatlaşdırılır. 

Sistem 


Azərdövlətstandart  tərəfindən  məcburi  sertifikatlaşdırma 

aparmaq üçün yaradılmışdır.  

Məcburi  sertifikatlaşdırma  bir  sıra  qanunvericilik 

aktlarında  nəzərdə  tutulub,  o  cümlədən:  “İstehlakçıların 

hüquqlarının müdafiəsi haqqında” ölkənin Qanununda AZS 

sertifikatlaşdırma  Sistemi  uyğunluq  sertifikatları  və 

uyğunluq nişanlarının özünəməxsus formalarına malikdir.  

AZS 


sertifikatlaşdırma 

Sistemində 

məcburi 

sertifikatlaşdırmaya aşağıdakılar cəlb olunur: 

  vətəndaşların şəxsi (məişət) ehtiyacları üçün olan 



mallar; 

  istehsal-texniki təyinatlı məhsullar; 



  tikinti məhsulları; 

  yerinə yetirilən işlər və göstərilən xidmətlər. 



AZS  sertifikatlaşdırma  Sistemində  məhsul,  mal  və 

xidmətlərin  məcburi  sertifikatlaşdırılmasının  normativ 

bazasını aş

ağıdakı sənədlər təşkil edir;  

  dövlət standartları;  



  sanitar qaydalar və normalar; 

  tikinti normaları və qaydaları. 



AZS sertifikatlaşdırma Sisteminin fəaliyyətinin əsas 

prinsiplərinə aşağıdakılar  aiddir:  

507 

 



  açıqlıq  (AZS  sertifikatlaşdırma  Sistemi  onun 

qaydalarını  qəbul  edən  və  yerinə  yetirən  digər  federal  icra 

hakimiyyəti  orqanları  və  təşkilatlarının  orada  iştirakı  üçün 

açıqdır):  

  qayda  və  prosedurların  vahidliyi  (AZS 



sertifikatlaşdırma Sistemində ölkə və xarici məhsullar vahid 

qaydalar üzrə sertifikatlaşdırılır); 

  sertifikatlaşdırmanın dəqiqliyi və dürüstlüyü (bu 



prinsip  sertifikatlaşdırma  üzrə  orqanların  və  sınaq 

laboratoriyalarının 

akkreditləşdirilməsi, 

həmçinin 

ekspertlərin  müəyyən  edilmiş  qaydada  sertifikatlaşdırılması 

ilə təmin edilir).  

AZS 

sertifikatlaşdırma 



Sistemində 

sertifikatlaşdırmanın 

nəticələrinin 

obyektivliyi 

və 

dürüstlüyünün  lazımı  səviyyəsinə,  ilk  növbədə,  sistemin 



iştirakçılarının akkreditləşdirilməsi yolu ilə nail olunur.  

AZS  sertifikatlaşdırılma  Sistemində  fəaliyyət  üçün 

sertifikatlaşdırma 

üzrə 


orqanların 

və 


sınaq 

laboratoriyalarının 

akkreditləşdirilməsinin 

beynəlxalq 

tələblərlə  harmonikləşdirilmiş  əsas  kriteriya  və  qaydaları 

akkreditləşdirmənin  aparılması  üzrə  Ümumi  Qaydalarda 

formalaşdırılmışdır.  

Akkreditləşdirmənin əsas prinsiplərinə aiddir: 



508 

 



 

xarici və milli təşkilatlara bərabər yanaşma; 

  istənilən hüquqi şəxsin akkreditləşməyə buraxılması; 



 

akkreditləşdirmənin,  bir  qayda  olaraq,  dövlət 



orqanları  və  ya  onların  səlahiyyətlər  verdiyi  qeyri-

kommersiya təşkilatları tərəfindən aparılması; 

  akkreditləşdirmənin nəticələrinin dərc olunması. 



Azərbaycan 

Respublikasında 

məhsulun 

sertifikatlaşdırılması 

sertifikatlaşdırma 

üzrə 


orqanlar 

tərəfindən  həyata  keçirilir.  İstehsalçının  (satıcının)  məcburi 

sertifikatlaşdırmanı  aparmaq  üçün,  konkret  məhsulun 

sertifikatlaşdırılması  üzrə  işlərin  aparılmasına  bilavasitə 

akkreditləşdirilmiş,  istənilən  sertifikatlaşdırma  orqanına 

hüquqi baxımdan müraciət etmək səlahiyyəti vardır.  

Ümumi halda, məhsulun sertifikatlaşdırılması zamanı 

sertifikatlaşdırma üzrə orqan aşağıdakı əməliyyatları həyata 

keçirir: 

  ərizəçinin  təqdim  etdiyi  sifarişi  və  sənədlər 



dəstini araşdırır və sifarişə dair qərar qəbul edir (sənədlərin 

daxil olduğu andan 15 gündən gec olmayaraq); 

  məhsulun  nümunələrinin  seçilməsi  və 



identifikatlaşdırılmasını 

aparır, 


nümunələri 

sınaq 


laboratoriyasına sınaqlara göndərir; 

509 

 



  istehsalın qiymətləndirilməsini aparır (əgər bu 

ə

rizəçinin  seçdiyi  və  sertifikatlaşdırma  orqanı  ilə 



razılaşdırılmış 

sertifikatlaşdırma 

sxemində 

nəzərdə 


tutulmuşdursa); 

  alınmış  nəticələrin  analizini  aparır  və 



uyğunluq  sertifikatının  verilməsi  (verilməsinə  imtina 

edilməsi) haqqında qərar qəbul edir; 

  sertifikatlaşdırma sxemində nəzərdə tutulduğu 



halda,  sertifikatlaşdırılmış  məhsul  üzərində  təftiş  nəzarəti 

aparır;  lazım  olduqda  sertifikat  sahibi  ilə  korreksiyaedici 

tədbirləri razılaşdırır; 

  sertifikatlaşdırmanın 



nəticələri 

haqqında 

Azərdövlətstandarta informasiya təqdim edir. 

Sertifikatlaşdırmanın 

qayda 

və 


prosedurları 

sertifikatlaşdırma    üzrə  ümumrusiya  qaydalarında,  AZS 

sertifikatlaşdırma  sisteminin  sənədlərində  və  onlara  uyğun 

olaraq işlənmiş eynicins məhsulun sertifikatlaşdırılması üzrə 

qaydalarda müəyyən edilmişdir. 

Sertifikatlaşdırmanı  aparmaq  üçün  ərizəçi  akkreditə 

olunmuş  sertifikatlaşdırma  üzrə  orqana  müəyyən  edilmiş 

forma  üzrə  ərizə  verir.  Sertifikatlaşdırma  üzrə  orqanın 

akkreditləşdirmə  sahəsinə  ərizədə  göstərilən  məhsul  daxil 


510 

 

olmalıdır.  Bundan  sonra  ərizəçi  və  orqan  sertifikatlaşdırma 



sxemini razılaşdıraraq seçirlər. 


Yüklə 7,93 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   38   39   40   41   42   43   44   45   46




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin