SO-nun Şurası
U
yğ
un
lu
ğ
un
q
iy
m
ət
lə
nd
ir
il
m
əs
i
üz
rə
K
om
it
ə
(K
A
S
K
O
)
Mərkəzi katiblik
İ
SO-nun Baş Məclisi
St
an
da
rt
la
şd
ır
m
an
ın
e
lm
i p
ri
ns
ip
lə
ri
ni
n
öy
rə
ni
lm
əs
i ü
zr
ə
K
om
itə
(S
T
A
K
O
)
İs
te
hl
ak
çı
la
rı
n
m
ar
ağ
la
rı
nı
n
m
üd
af
iə
si
ü
zr
ə
ko
m
it
ə
(K
O
P
O
L
K
O
)
İş
çi qrupları
S
ta
nd
ar
t n
üm
un
əl
ər
ü
zr
ə
K
om
it
ə
(R
E
M
K
O
)
Şə
k. 13.1 Standartlaşdırma üzrə Beynəlxalq Təşkilatın (İSO) strukturu
Ş
uranın digər icraedici orqanı Texniki bürodur, büro
sədr və Şuranın təyin etdiyi doqquz şəxsdən ibarət olur. İSO
Ş
urası aşağıdakı Komitələrdən ibarətdir:
461
–
plan Komitəsi (PLAKO);
–
uyğunluğun qiymətləndirilməsi üzrə Komitə (KASKO);
–
istehlakçıların marağlarının müdafiəsi üzrə Komitə
(KOPOLKO);
–
inkişaf etməkdə olan ölkələrə yardım göstərilməsi üzrə
Komitə (DEVKO);
–
elmi-texniki informasiya üzrə Komitə (İNFКО);
–
standart nümunələr üzrə Komitə (REMKO);
–
standartlaşdırmanın elmi prinsiplərinin öyrənilməsi üzrə
Komitə (STAKO).
Ş
uranın Plan komitəsi İSO-nun texniki fəaliyyətinin
təşkili, koordinasiyası və planlaşdırılması üzrə bütün
tövsiyələri işləyib hazırlayır. Komitə texniki komitələrinin
yenilərinin yaradılması və mövcudlarının buraxılmasına dair
təklifləri araşdırır.
Plan komitəsi texniki iş üzrə Direktivlərin
dəyişdirilməsinə dair təkliflər hazırlayır, Şuranın tapşırığı ilə
texniki komitələrin adlarını təsdiq edir və onların fəaliyyət
sahəsini müəyyən edir. Komitə üzvlərinə müvafiq texniki
komitələrin katibliklərinin aparılmasını təhkim edir.
1970-ci ildən başlayaraq İSO tövsiyələr əvəzinə
beynəlxalq standartların işlənməsinə keçdi. Elə həmin il
məhsulun
beynəlxalq
standartlara
uyğunluğunun
462
sertifikatlaşdırılması
üzrə
Komitənin
(SЕRТİКО)
yaradılması haqqında qərar qəbul edildi. 1985-ci ildə bu
Komitə uyğunluğun qiymətləndirilməsi üzrə Komitə
adlandırıldı.
Bu dövrdə milli sertifikatlaşdırma sistemləri,
müstəqil sınaq laboratoriyaları (mərkəzləri) şəbəkəsi
yaradılmağa başlandı. Sertifikatlaşdırma məsələlərinin
həllində vahid yanaşmanın işlənib hazırlanması KASKO-ya
həvalə olundu.
Ş
uranın bu komitəsində üzvlük İSO-nun istənilən
komitə üzvü üçün açıqdır. Hazırda onun işində 28 komitə
üzvü iştirak edir, 24 ölkə isə müşahidəçi qismində işləyir.
KASKO aşağıdakı istiqamətlərdə iş aparır:
–
məhsulun və keyfiyyətin təmini sistemlərinin
standartlara
və
texniki
şə
rtlərə
uyğunluğunun
qiymətləndirilməsi üsullarının öyrənilməsi;
–
məhsulun, proseslərin, xidmətlərin, həmçinin
sınaq
laboratoriyalarının,
təftiş
təşkilatlarının,
sertifikatlaşdırılması üzrə təşkilatların və keyfiyyətin təmini
sistemlərinin sınaqları, təftişləri və sertifikatlaşdırma üzrə
rəhbərliyin hazırlanması;
–
milli və regional keyfiyyətin təmini sistemlərinin
qarşılıqlı tanınmasına, həmçinin beynəlxalq standartların
463
sınaqlar, təftiş, sertifikatlaşdırma və keyfiyyətin təminində
geniş istifadəsinə köməklik göstərilməsi.
KASKO ikitərəfli və çoxtərəfli əsaslarda sınaqların
nəticələrinin harmonikləşdirilməsi sahəsində İSO-nun
rəhbər sənədlərinin yaradılması, milli sertifikatlaşdırılması
sistemlərinin akkreditləşdirilməsi üçün metodoloji bazanın
yaradılması üzrə işləri həyata keçirir.
Bundan başqa, KASKO periodik olaraq bütün
qüvvədə
olan
milli,
regional
və
beynəlxalq
sertifikatlaşdırma
sistemlərinin
İ
SO
standartlarına
uyğunluğuna, məhsulun sertifikatlaşdırılmasının beynəlxalq
sisteminin zəruri halda təşkili üçün vaxtında ölçü
götürülməsinə nəzarət edir.
Son illər ərzində KASKO Beynəlxalq Elektrotexniki
Komissiyası (BEK) ilə birlikdə sertifikatlaşdırmanın əsas
aspektlərinə dair bir sıra rəhbər metodiki göstərişlər
hazırlamışdır. Bu sənədlər İSO və BEK üzvü olan ölkələrdə
geniş tətbiq olunurlar.
Bir
sıra
ölkələrdə
bu
sənədlər
milli
sertifikatlaşdırmanın sistemlərinin əsasını təşkil edir,
regional ticarət və iqtisadi əməkdaşlıq səviyyəsində isə
qarşılıqlı
tədarük
edilən
məhsulun
uyğunluğunun
464
qiymətləndirilməsinə dair müqavilələrin işlənməsi üçün
baza qismində istifadə olunur.
Hazırda KASKO-nun işçi proqramına yeni tematika
daxil edilmişdir. Buraya zavod nəzarəti sistemində
fəaliyyətdə olan nəzarətçilərin attestasiyası və qeydiyyatına
ümumi tələblərin hazırlanması, sınaq laboratoriyalarının
attestasiyası üzrə ekspertlərin hazırlanması daxildir.
KASKO həmçinin aşağıdakı sahələrdə ümumi
tələblərin və meyarların hazırlanmasını həyata keçirir:
–
sınaq laboratoriyalarının akkreditləşdirilməsi;
–
akkreditləşdirmə orqanlarının işinin keyfiyyətinin
qiymətləndirilməsi;
–
məhsulun sınaqlarının və nəzarətinin nəticələrinin
və məhsula verilmiş sertifikatların qarşılıqlı tanınması üzrə
ikitərəfli və çoxtərəfli müqavilələrin bağlanması.
İ
stehlakçıların
maraqlarının
müdafiəsi
üzrə
Komitənin (КОPОLКО) vəzifələrinə aşağıdakı məsələlər
daxildir:
–
geniş istehlakçı kütləsi üçün maraq kəsb edən
məhsulun
standartlaşdırılmasından
maksimal
səmərə
alınmasında köməkliyin yolları, həmçinin istehlakçıların
milli və beynəlxalq standartlaşdırmada daha geniş iştirakı
üçün lazım olan tədbirlərin görülməsi;
465
–
standartlaşdırma
nöqteyi-nəzərindən
istehlakçıların informasiya təminatı, onların maraqlarının
müdafiəsi, həmçinin standartlaşdırma məsələlərini onların
öyrənilməsi proqramlarına dair tövsiyələrin işlənməsi;
–
istehlakçıların standartlaşdırma üzrə işlərdə
iştirakı təcrübəsinin ümumiləşdirilməsi, istehlak mallarına
standartların tətbiqi, istehlakçılar üçün maraq kəsb edən
milli və beynəlxalq standartlaşdırmanın digər məsələləri;
–
fəaliyyətləri istehlakçıların maraqlarına toxunan
müxtəlif İSO orqanları ilə əlaqələrin lazımi səviyyədə
saxlanılması.
İ
stehlak mallarının standartlaşdırılması məsələləri ilə
məşğul olan müxtəlif beynəlxalq təşkilatların fəaliyyətinin
koordinasiyası məqsədilə İSO-nun Şurası yanında istehlak
mallarına beynəlxalq standartlar üzrə Koordinasiya
Komitəsi
yaradılmışdır.
Onun
işində
Beynəlxalq
Elektrotexnika Komissiyası, keyfiyyətin təmini üzrə
Beynəlxalq mərkəz və digər təşkilatlar iştirak edir.
Elmi-texniki informasiya üzrə Komitə . Bu Komitə
1967-ci ilə Şuraya informasiyanın toplanması və yayılması
metodları, standartlaşdırmanın təbliğat formaları, həmçinin
milli standartlar fondlarının işinin təşkilinə dair tövsiyələr
təqdim etmək üçün yaradılmışdır.
466
İ
nformasiya üzrə İSO Şurası Komitəsinin vəzifələri
aşağıdakılardır:
–
İ
SO-nun səlahiyyətlərinə daxil olan məsələlər
üzrə hesablama texnikası vasitələrinin istifadəsi ilə İSO
informasiya şəbəkəsinin fəaliyyətinin təmin edilməsi;
–
standartlaşdırma və digər yaxın məsələlər üzrə
İ
SO-ya üzv olan ölkələrin informasiya mərkəzlərinin işinin
koordinasiyası;
–
avtomatlaşdırılmış emalı məqsədilə standartların
və digər normativ-texniki sənədlərin təsnifatı və
indeksasiyası üzrə tövsiyələrin işlənməsi;
–
normativ-texniki
sənədlər
(NTS)
üzrə
informasiya sistemlərində beynəlxalq standartların tətbiqinə
köməklik göstərilməsi.
İ
SO-nun İNFKO Komitəsinin işində bütün komitə
üzvləri, fəal üzvlər və ya müşahidəçilər qismində iştirak edə
bilər.
İ
NFKO tərəfindən normativ-texniki sənədlərin
indeksləşməsinə dair vəsait, xarici sənədlərin emalı üzrə
kitabxana
işçiləri
üçün
vəsait,
informasiyanın
avtomatlaşdırılmış axtarışının təşkili üçün üçdilli (ingilis,
fransız və rus) lüğət işlənmişdir.
467
İ
NFKO-nun rəhbərliyi altında standartlar haqqında
avtomatlaşdırılmış informasiya sistemi İSO NET şəbəkəsi
yaradılmışdır.
İ
SO NET standartlaşdırma üzrə milli informasiya
mərkəzlərini əhatə edən və onlar arasında rabitə kanallarını
özündə birləşdirən İSO-nun Cenevrədə yerləşən informasiya
mərkəzindən ibarətdir.
İ
SO NET-in ali icra orqanı İSO NET-in idarəetmə
Ş
urasıdır. Bu Şura inzibati, prosedur və maliyyə məsələləri,
həmçinin siyasət məsələləri üzrə qərarların yerinə
yetirilməsinə cavabdehdir.
İ
nkişaf edən ölkələrə kömək göstərilməsi üzrə
Komitə. Bu Komitə 1961-ci ildə yaradılmışdır. Onun
məqsədi standartlaşdırma üzrə milli orqanların fəaliyyətinin
təşkili və təkmilləşdirilməsidir.
DEVKO-nun əsas funksiyalarına aşağıdakılar
daxildir:
–
standartlaşdırma məsələləri və digər yaxın sahələr
üzrə
(məsələn,
keyfiyyətə
nəzarət,
metrologiya,
sertifikatlaşdırma və b.) inkişaf etməkdə olan ölkələrin
tələbatlarının aşkarlanması və onlara müvafiq köməklik
göstərilməsi;
468
–
standartlaşdırmanın və digər yaxın sahələrdə
fəaliyyətin bütün aspektlərinin inkişaf etməkdə olan
ölkələrdə geniş müzakirəsi və sənayesi inkişaf etmiş və
inkişaf etməkdə olan ölkələr arasında təcrübə mübadiləsi
üçün şəraitin yaradılması.
Standart nümunə lə r üzrə Komitə . REMKO-nun
işinin nəticəsi İSO-nun texniki komitələri üçün rəhbər
sənədlərin işlənməsidir. Komitələr beynəlxalq standartlarda
standart nümunələrə istinad edir. Komitə standart nümunələr
üzrə məlumat kitabı (sorğu kitabı) da hazırlayır və buraxır.
REMKO-nun fəaliyyətində vacib yeri standart
nümunələr sahəsində İSO-nun digər beynəlxalq təşkilatlarla
fəaliyyətini koordinasiya məsələləri, o cümlədən Beynəlxalq
qanunverici metrologiya təşkilatı (BQMT) ilə əlaqələr təşkil
edir.
Standartlaş dırmanın
elmi
prinsiplə rinin
öyrə nilmə si üzrə Komitə (STAKO). Bu Komitə 1952-ci
ildə beynəlxalq standartlaşdırma sahəsində optimal
nəticələrə nail olmaq üçün lazım olan prinsip və metodlara
dair İSO Şurasına müvafiq köməklik göstərilməsi məqsədilə
yaradılmışdır.
STAKO-nun bütün fəaliyyəti müvafiq işçi qruplar,
məsələn standartlaşdırmanın prinsipləri, onun səmərəliliyi,
469
ölkələrdə beynəlxalq standartların tətbiqi və digər qruplar
çərçivəsində aparılır.
STAKO-nun terminologiya üzrə işçi qrupu
çərçivəsində xüsusən böyük işlər aparılır. Standartlaşdırma,
sertifikatlaşdırma
və
sınaq
laboratoriyalarının
akkreditləşdirilməsi sahəsində terminlər və onların
təriflərinə dair rəhbər sənədlər hazırlanmış və dərc
olunmuşdur.
STAKO-nun
terminologiya
sahəsində
Rəhbərliyi hökumətlərarası səviyyədə – BMT-nin Avropa
İ
qtisadi Komissiyası tərəfindən bəyənilmişdir.
Hazırda STAKO başlıca olaraq beynəlxalq
standartlaşdırmanın inkişaf perspektivləri, beynəlxalq
standartların ölkələr arasında ticarətin inkişafı üçün tətbiqi
məsələləri üzrə beynəlxalq seminarların təşkili ilə məşğul
olur.
İ
SO-nun texniki orqanları və beynəlxalq
standartların iş lə nmə si. İSO-nun fəaliyyətinin əsas növü
beynəlxalq standartların işlənməsidir. Təşkilatın başlıca
struktur bölməsi də Texniki Komitələrdir.
İ
SO-nun beynəlxalq standartları məcburi deyildir,
hər bir ölkə onları bütövlükdə və ya ayrıca bölmələrini
tətbiq edə bilər və ya, ümumiyyətlə, tətbiq etməyə bilər.
Lakin məhsul istehlakçıları, məhsulun yüksək rəqabət
470
qabiliyyətini saxlamağa çalışaraq, İSO və digər beynəlxalq
təşkilatların standartlarını tətbiq etməyə məcburdurlar.
Standartların
işlənməsi
texniki
orqanların
proqramına o halda daxil edilir ki, standartlar ölkələr
arasında ticarətin genişləndirilməsi üçün lazımdır, insanların
təhlükəsizliyi və sağlamlığının qorunması, ətraf mühitin
mühafizəsinin tələb olunan səviyyəsinin təmin edilməsinə
yönəlmişdir.
Beynəlxalq standartlaşdırma təcrübəsində məhsula
standartın işlənməsi zamanı əsas vurğu məhsulun
sınaqlarının vahid metodlarının müəyyənləşdirilməsinə
yönəlir.
Göstərilən
tələblərdən
başqa,
beynəlxalq
standartlarda məhsula insanların həyatı və sağlamlığı, ətraf
mühitin mühafizəsi, qarşılıqlı əvəzolunma və texniki
uyğunluq məsələlərinə dair xüsusi tələblər müəyyən edilir.
İ
SO-nun bütün fəaliyyət sahələri texniki komitələr
arasında bölüşdürülmüşdür, onlar tərəfindən 7000-dən artıq
beynəlxalq standartlar işlənmişdir. Bu gün təcrübi olaraq
texnikanın elə bir sahəsi yoxdur ki, BEK və ya İSO
standartları işlənilməmiş olsun.
Qeyd edək ki, elektrotexnika, elektronika və rabitə
sahələrində standartların işlənməsi ilə İSO və BEK arasında
471
qüvvədə olan müqavilə-razılaşmaya uyğun olaraq BEK
məşğul olur.
Hər bir texniki komitə (TK) İSO Şurası tərəfindən
təsdiq olunmuş fəaliyyət sahəsinə malikdir. Texniki
komitələr ümumi texniki komitələrə və texnikanın konkret
sahələrində işləyən xüsusi komitələrə bölünür.
Ümumi texniki komitələrin fəaliyyəti ümumi texniki
və sahələrarası məsələlərin həllinə istiqamətlənir. Belə
Komitələrə misal kimi TK10 “Texniki cizgilər”, TK12
“Kəmiyyətlər, vahidlər, işarələr, keçid əmsalları və
cədvəlləri”, TK 37 “Terminologiya” və digərlərini
göstərmək olar.
İ
SO-nun strukturunda elə TK var ki, onlar bütöv
sahələri (aviasiya və kosmik texnika üzrə TK, kimya üzrə
TK və s.) təmsil edirlər. Belə hallarda TK çərçivəsində
altkomitələr yaradılır, onlar daha konkret sahələrdə iş
aparırlar.
İ
nformasiya texnologiyalarının inkişafı İSO və BEK
qarşısında “İnformasiya Texnologiyası” birgə texniki
komitəsinin yaradılması məsələsini qoydu. Onun tərkibinə
BEK/TK 83 “İnformasiya texnologiyası” və BEK/PK 47B
“Mikroprosessorlar” yarımkomitələri daxildir.
472
Son illərdə bütün ölkələrin müəssisələrində
məhsulun keyfiyyətinin təmini üzrə müasir sistemlərin
yaradılmasına böyük diqqət yetirilir.Yalnız belə sistemlər
istehlakçını, buraxılan məhsulun standartların tələblərinə
tam uyğunluğu barədə maksimum zəmanətləndirə bilər.
Bir sıra qabaqcıl dünya ölkələrinin (ABŞ, Fransa,
Böyük Britaniya və s.) müəssisələrində belə sistemlərin
yaradılmasına dair tövsiyələrə malik milli standartlar
işlənmiş və təsdiq olunmuşdur.
Müəssisələrdə məhsulun keyfiyyət məsələlərinin
həllində eyni cür yanaşmanın işlənməsi məqsədilə
“Keyfiyyətin idarə edilməsi və keyfiyyətin təmini” TK 176-
nı yaratmaq qərara alındı. Bu komitənin vəzifəsinə keyfiyyət
sistemlərinin (9000 seriyalı) əsasverici prinsiplərinin
standartlaşdırılması daxil edilmişdir.
Beynəlxalq standartların işlənməsi qaydası, İSO
orqanlarının funksiyaları, onların katibliklərinin vəzifələri
BEK və İSO-nun təsdiq etdikləri Direktivlərlə müəyyən
edilmişdir. Bu qayda istisnasız olaraq texniki orqanların
işində iştirak edən bütün ölkələrə bu orqanların iclaslarında
iştirak etmək, beynəlxalq standartların işlənməsinə dair
təklifləri digər komitə üzvlərinin nəzərinə çatdırmaq, öz
473
iradlarını təqdim etmək və standartların layihələrinin qəbul
edilməsində iştirak etmək imkanı verir.
Beynəlxalq standartların layihələri işçi qruplar
tərəfindən hazırlanır, hər bir baxılan sahədə ölkələrin aparıcı
mütəxəssisləri standartların hazırlanmasında iştirak edirlər.
Maraqlılıq dərəcəsindən asılı olaraq İSO-nun hər bir komitə
üzvü hər bir texniki komitənin işində özünün iştirakının
statusunu müəyyən edir. Bu üzvlük fəal (“R” üzvlər) və
müşahidəçi qismində (“O” üzvlər) ola bilər.
Fəal
üzvlük
texniki
komitələrin
iclaslarına
nümayəndə
göndərmək,
beynəlxalq
standartların
layihələrinin qəbul edilməsində və müzakirələrində iştirak
etmək və baxılan sənədlərə səs vermək prosedurunda iştirak
öhdəliyi qoyur.
Müşahidəçi üzvlər TK-nın bütün işçi sənədlərinin bir
nüsxəsini əldə etmək və iclaslarda müşahidəçilər qismində
iştirak etmək hüququndan istifadə edə bilərlər.
İ
SO
çərçivəsində
beynəlxalq
standartların
işlənməsinin aşağıdakı mərhələləri nəzərdə tutulur, TK-nın
proqramına bu və ya digər beynəlxalq standartın
işlənməsinin salınması haqqında təkliflərə baxılır.
Bütün
təkliflər
TK-nın
katibliyi
və
ya
yarımkomitələr (YK) tərəfindən standartın işlənməsinin
474
məqsədəuyğunluğunun əsaslandırılması ilə birlikdə verilmiş
komitənin (yarımkomitənin) işində fəal iştirak edən komitə
üzvlərinə göndərilir. Təkliflərə dair müsbət qərar qəbul
edildikdə sənədin işçi layihəsinin işlənməsinə başlanır.
Ə
ksər hallarda sənədlərin işçi layihələri bu məqsədlə
yaradılmış işçi qruplar tərəfindən hazırlanır. Belə qruplara,
bir qayda olaraq, maraqlı ölkələrin verilmiş sahədə aparıcı
mütəxəssisləri cəlb edilir.
İş
çi layihələr TK və ya YK-yə baxılmaq üçün,
həmçinin ayrıca komitə üzvləri (əksər hallarda belə layihələr
ölkələrin milli standartları olur) tərəfindən təqdim edilə
bilər. İşçi layihələrin təqdim olunmasının belə qaydası
sənayesi inkişaf etmiş bir sıra ölkələrdə geniş istifadə edilir.
Səbəb odur ki, işçi layihənin gələcəkdə beynəlxalq
standart kimi qəbul edilməsi milli standarta dəyişikliklərin
edilməsini və ya ona yenidən baxılmasını tələb
etməyəcəkdir və deməli, istehsal sferasında əlavə xərclərlə
ə
laqədar olmayacaqdır.
İş
lənmiş işçi layihənin TK-nın və ya YК-nın
iclasında, yaxud TK və YK üzvləri arasında yazışma yolu
ilə bəyənildiyi halda İSO-nun Mərkəzi katibliyində
beynəlxalq standartın layihə təklifi qismində qeydə alınır və
ona qeydiyyat nömrəsi verilir.
475
Layihə təklifi TK və YK-nın katibliyi tərəfindən bu
orqanın bütün fəal üzvlərinə baxılmaq üçün göndərilir,
iradlar alındıqdan sonra beynəlxalq iclas çağırılır və orada
layihənin texniki məzmunu müzakirə edilir.
Bir qayda olaraq, bir iclasın gedişində ümumi qərara
gəlmək mümkün olmur. Odur ki, hər bir iclasdan sonra
dəqiqləşdirilmiş layihə (birinci layihə, ikinci layihə və s.)
hazırlanır və növbəti iclaslarda baxılır.
Lakin üç dəfədən çox layihənin işlənməsinə yol
verilmir. Bundan sonra kompromis qərara gəlməyin qeyri-
mümkünlüyü
səbəbindən
belə
standartın
sonrakı
işlənməsinin məqsədə uyğunluğu məsələsi müzakirə edilir.
İ
clasda ümumən bəyənildiyi halda layihə Mərkəzi
Katibliyə beynəlxalq standartın layihəsi kimi artıq qeydiyyat
üçün və onun verilmiş TK və ya YK fəal üzvlərinə səsvermə
üçün göndərilməsinə verilir.
Bəyənildikdən sonra layihəni İSO-nun komitə
üzvlərinə, yəni standartlaşdırma üzrə milli təşkilatlara
səsverməyə göndərirlər. Belə prosedur onunla əlaqədardır
ki, bir sıra hallarda işçi orqanlarda mütəxəssislərin rəyi
standartlaşdırma üzrə milli təşkilatların rəyindən fərqlənə
bilər. Bu halda yalnız milli təşkilat beynəlxalq standartın
476
layihəsinə münasibət bildirdikdən sonra qərar qəbul etmək
hüququna malikdir.
Lakin standartın müzakirəsi və bəyənilməsi
prosesdurunun müddətlərini qısaltmaq üçün kombinə
olunmuş səsvermə nəzərdə tutulur, bu zaman layihə TK və
ya YK-nın fəal üzvlərinə və standartlaşdırma üzrə milli
təşkilatlara eyni vaxtda göndərilir.
Beynəlxalq standartın layihəsi verilmiş TK və YK-
nın fəal üzvlərinin üçdə ikisinin lehinə səsini alarsa, layihə
bəyənilmiş sayılır. Bu zaman layihənin əleyhinə səs
verənlərin sayı səsvermədə iştirak edən komitə üzvlərinin
ümumi sayının dörddə birindən çox olmamalıdır.
İ
SO-nun Mərkəzi katibliyi tərəfindən beynəlxalq
standartın dərc olunması ingilis və fransız dillərində, yəni
təşkilatın işçi dillərində həyata keçirilir. Lakin bir sıra
nəşrlər, o cümlədən terminoloji standartlar, həm də rus
dilində dərc olunur.
Göründüyü kimi, İSO beynəlxalq standartlarının
işlənməsi prosesi kifayət qədər uzun müddət tələb edir.
Odur ki, son zamanlar İSO-da standartların işlənməsi
müddətlərinin əhəmiyyətli qısaldılmasına dair təkliflərə
baxılır.
477
İ
SO bunun yolunu ayrıca ölkələrin mütərəqqi milli
standartlarının beynəlxalq standartlar kimi qəbul edilməsi və
İ
SO-nun müvəqqəti standartlarının beynəlxalq standartlar
kimi qəbul edilməsi və İSO-nun müvəqqəti standartlarının
qüvvəyə minməsində görür.
Dostları ilə paylaş: |