334
Coğrafiya.Geologiya
105
illiyi
Şəfaət Mehdiyev
1910-1985
DEKABR
Ə d ə b i y y a t
Pyeslər /Ş.F.Mehdiyev.-
Bakı: Elm və təhsil, 2012.-
313 s.
Ümumi geologiya ali
məktəblər üçün dərslik
/Ş.F.Mehdiyev.- Bakı:
MarsPrint NPF, 2008.-
404 s.
Cəlilli, Ş. İşıq adam
/Ş.Cəlilli.- Bakı: Elm,
2005.- 504 s.
Cəlilli, Ş. İşıq adamın na-
ğılı /Ş.Cəlilli, İ.Mirzəyev.-
İstanbul: İMAKOFSET,
2012.- 264 s.
Həşimli, H. Akademik
Şəfaət Mehdiyevin ədəbi-
publisistik irsi /H.Həşimli
//Palitra.- 2010.- 29
dekabr.- S.6.
İ n t e r n e t d ə
www.anl.az
www.adam.az
www.az.wikipedia.org
15
Akademik
Şəfaət Fərhad oğlu Mehdiyev 1910-cu il
dekabr ayının 15-də İranın Sarab qəzasının
Şalqun kəndində anadan olmuşdur. Dörd
yaşında atasını itirdikdən
sonra ailəsi ilə
birlikdə Bakıya köçmüşdür. 1934-cü ildə
Azərbaycan Sənaye İnstitutunun (hazırki
ADNA) geoloji kəşfiyyat fakültəsini bitir-
mişdir.
Hələ tələbə ikən “Azneftkəşfiyyat”
Trestində geoloq, Mərdəkan mədənində
kəşfiyyat sahəsinin geoloqu, Mərdəkan-
Türkan kəşfiyyat
qrupunun böyük geoloqu
vəzifələrində işləmişdir.
1932-1936-cı illərdə Sənaye İnstitutu-
nun “Neft kadrları uğrunda” adlı çoxtirajlı,
daha sonra “Gənc işçi” qəzetlərinin, “Gənc
bolşevik” məcmuəsinin, “Azərbaycan id-
mançısı”, “Qala neftçisi” qəzetlərinin re-
daktoru işləmişdir. 1936-cı ildən Pirsaat
neft mədənində, 1937-1938-ci
illərdə Neft-
çala neft mədənində geoloq kimi çalışmış,
Azərbaycan Elmi-Tədqiqat Neftçıxarma
İnstitutunda baş geoloq, direktor müavini
vəzifələrinə irəli çəkilmiş, eyni zamanda
aspiranturaya daxil olmuşdur. O, 1941-
1945-ci illər müharibəsinin iştirakçısı
olmuş, 1944-cü ilin martında
mühəndis-
geoloq kimi arxa cəbhəyə göndərilmişdir.
Ş.Mehdiyev yenidən aspiranturaya bərpa
olunmuş, 1950-ci ildə doktorluq dissertasi-
yasını müdafiə etmiş, 1951-ci ildə professor
elmi rütbəsini almışdır.
Akademik 400-ə qədər elmi əsərin, 20-
dən artıq monoqrafiyanın, Azərbaycanın
geoloji
və tektonik xəritələrinin, neft və qaz
yataqları xəritələrinin redaktoru və tərtibçisi
olmuşdur.
Ş.Mehdiyev 1952-ci ildən 1954-cü
ilədək Azərbaycan Elmlər Akademiyasının
Məhsuldar Qüvvələr Şurasının sədri, 1954-
1958-ci illərdə Geologiya İnstitutunun di-
rektoru vəzifəsində çalışmışdır. 1958-ci ilin
aprel ayından 1965-ci ilin fevral ayınadək
Azərbaycan Dövlət Universitetinin rekto-
ru olmuşdur. BDU-da Ş.Mehdiyevin adını
daşıyan auditoriya yaradılmış və barelyefi
qoyulmuşdur.
1955-ci ildə Azərbaycan SSR EA-nın
müxbir üzvü, 1958-ci ildə həqiqi üzvü se-
çilmişdir.
Alim 1965-ci
ildən ömrünün sonunadək
AMEA-nın Geologiya İnstitutunda neftin
və qazın geologiyası şöbəsinin rəhbəri və
Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyasın-
da Neft və qaz yataqlarının geologiyası və
kəşfiyyatı kafedrasının müdiri olmuşdur.
Meksika (1956,1967), Hindistan (1964),
Kanada (1972), Avstraliya (1976), AFR və
İsveçrədə (1978) keçirilən Beynəlxalq ge-
oloji, Ümumdünya neft konqreslərində və
simpoziumlarında məruzələrlə çıxış etmiş-
dir.
Ensiklopedik biliyə,
qeyri-adi istedada
malik Ş.Mehdiyevin müxtəlif illərdə yazdığı
“Mirzə Fətəli”, “Ərk qalası”, “Müstəntiq”,
“Səttar xan”, “Rüşvət ustası”, “Su pərisi”,
“Çoxmərtəbəli Amerika” və digər ədəbi
əsərləri hər zaman böyük maraqla oxunur.
Akademik bir sıra mükafatlara və fəxri
adlara layiq görülmüşdür. 1979-cu ildə
“Qaz sənayesi fəxri işçisi” adına layiq gö-
rülmüşdür. “Qırmızı Əmək Bayrağı” və
“Şərəf nişanı” ordenləri və S.İ.Vavilov adı-
na qızıl medalla təltif edilmişdir.
Şəfaət Mehdiyev 1985-ci il dekabr ayı-
nın 15-də vəfat etmişdir.
Ümummilli lider Heydər Əliyevin
fərmanı ilə Bakı küçələrindən birinə onun
adı verilmiş, yaşadığı evin fasadına
xatirə
lövhəsi vurulmuşdur.