Şakir Musayev
194
9.3. İstintaq eksperimenti və ifadələrin
yoxlanılması keçirilərkən xüsusi məhkəmə-tibbi
biliklərin tətbiqi
İstintaq eksperimenti və ya ifadələrin yerində yoxlanılması kimi
prosessual hərəkətlərin keçirilməsində və onların icrasında ekspertin
(mütəxəssisin) iştirakını, qanun könüllülük formasında nəzərdə tutur
(CPM, maddə 260, 262) və xüsusi biliklərin cəlb edilməsinin nə
qədər vacib olduğunu həll etmək üçün müstəntiqə prosessual hüquq
verir. Lakin bu hal, iş üzrə ekspertin həmin məsələdə təşəbbüs
imkanını qadağan etmir. Qanun ekspertin müstəntiqə vəsatətlə
müraciət etmə hüququnu nəzərdə tutmuşdur (CPM, maddə 97).
Ekspert istintaq eksperimentində iştirakı və onun keçirilməsinin
zəruriliyi barədə təşəbbüs irəli sürə bilər. Ekspertin təşəbbüsünü onun
işinin keyfiyyət və səmərəlilik göstəricisi kimi qiymətləndirmək
lazımdır.
Ekspertin istintaq variantlarında və hadisə
şəraitinin
qiymətləndirilməsindəki bilavasitə iştirakı, heç də müstəntiqin
səlahiyyətinə aid olan məsələlərə qarışmaq kimi başa
düşülməməlidir. Belə ki, ekspertin həll etdiyi məsələlər cinayət-
prosessual anlamında cinayəti əhatə etmir, yalnız onun maddi-faktiki
tərəfinə toxunur.
Ekspertin cəlb edilməsi və ya mütəxəssisin məhkəmə tərəfindən
seçilməsi təhqiqatı aparılan hadisənin təbiəti və halları, mütəxəssisin
iştirakı ilə istintaq (məhkəmə) hərəkətinin gedişində həll olunması
nəzərdə tutulan sualların məzmunu və həyata keçirilən hərəkətlərin
mahiyyəti ilə müəyyən olunur. Təcrübədə istintaq eksperimentinin və
ifadələrin yoxlanılması keçirilərkən əsasən MTE və PA Birliyinin
ştatlı mütəxəssisləri, əsasən məhkəmə-tibbi xidmətin ümumprofilli
ekspertləri (tanatoloqlar), xüsusi hallarda isə tibbi-kriminalistik,
məhkəmə-bioloji məhkəmə-kimyəvi və digər sahə ekspertləri dəvət
olunur.
Hüququ ədəbiyyatlarda şəxsiyyət əleyhinə olan cinayət işləri üzrə
keçirilən istintaq eksperimenti və ifadələrin yoxlanılması gedişində
|