Şakir Musayev
286
qablaşdırılması, təsbit olunması, qorunması və göndərilməsi barədə
müvafiq tövsiyələr mövcuddur.
Təbii nümunələr arasında məhkəmə tibbi təcrübədə ən çox qan
nümunəsi ilə işləmək lazım gəlir. Onların müayinəsi ilə qrup, cins,
növ mənsubiyyəti təyin olunur və maddi sübutlar üzərində olan
bioloji mənşəli izlərlə müqayisə olunur. Bununla da bu izlərin
müəyyən şəxsə mənsub olub-olmaması mümkünlüyü məsələsi həll
olunur.
Canlı şəxslərdən qan nümunəsi tibb müəssisələrində və Məhkəmə
Tibbi Ekspertiza və Patoloji Anatomiya Birliyinin məhkəmə
biologiya şöbəsində, ekspertizanın həvalə olunduğu ekspert və ya
ekspertin nəzarəti altında həmin müəssisənin iki tibb işçisinin iştirakı
ilə digər mütəxəssis tərəfindən götürülür.
Ekspert-bioloq ekspertizanın keçirilməsi barəsində şöbəyə daxil
olmuş qərarda hadisənin məzmunu ilə tanış olduqdan sonra
ekspertizaya gəlmiş şəxsin sənədinə əsasən onun müstəntiq
tərəfindən göndərilən şəxs olmasına əmin olmalıdır. Əgər şəxs
məhkəmə ekspertizasına könüllü surətdə gəlmişdirsə, bu zaman qanın
götürülməsinə razı olduğunu bildirməlidir. Bu halda qan nümunəsinin
götürülməsi ekspert müayinəsinin bir hissəsini təşkil edir və bu
proses ekspert rəyində fiksə olunur. Bundan əlavə göndərilən şəxs
ondan qan götürülməsi faktını laboratoriyanın müvafiq sənədlərində
qeydə alınmasını bilməlidir.
Qan nümunəsi həmçinin müstəntiqin iştirakı ilə hər hansı bir tibb
müəssisəsində həkim və ya tibb bacısı tərəfindən götürülə bilər. Bu
barədə protokol tərtib olunur. Belə halda müstəntiqə və ya tibb
işçisinə qanın götürülməsi və onun məhkəmə tibbi ekspertiza
idarəsinə göndərilməsi qaydaları barədə ekspert tərəfindən məsləhət
verə bilər.
Qan barmaqdan və ya dirsək venasından steril birdəfəlik şpris
vasitəsilə aseptika və antiseptika qaydalarına əməl olunmaqla 3-5 ml
miqdarında götürülür. Bir cinayət və mülki işlər üzrə keçən şəxslərin
qanının eyni bir vaxtda götürülməsi məqsədəuyğundur.
Meyitlərdən qan nümunəsi meyit yarılan zaman ekspert
tərəfindən götürülür. Qan daxili üzvlər çıxarılan ana qədər
|