3.3.1. Bakı buxtası ərazisində aparılması zəruri olan bərpa işləri haqqında.
Əvvəldə qeyd edildiyi kimi Xəzər dənizinin Bakı buxtası ərazisində ekoloji
tarazlığın bərpası günün ən vacib problemidir. Azərbaycan Respublikası Ekologiya
və Təbii Sərvətlər Nazirliyi Bakı buxtasının çirklənmədən mühafizəsi və ekoloji
bərpasının təmin edilməsi məqsədilə aşağıdakı tədbirlərin həyata keçirilməsini
məqsədəuyğun sayır.
•
Bakı buxtasının çirklənmədən mühafizəsi məqsədilə əlaqədar təşkilatların
birgə iştirakı təmin edilməklə, mərhələli Dövlət Proqramının hazırlanaraq həyata
keçirilməsi;
•
Bakı buxtasının batmış, yarmıbatmış vəziyyətdə olan gəmilərdən, fərdi
dəniz özüllərinin dəmir tullantılarından təmizlənməsi üçün xüsusi tədbirlər
proqramının hazırlanması və həyata keçirilməsi;
•
Bakı buxtasına çirkab suların təmizlənmədən axıdılmasının qadağan
edilməsi üçün Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin xüsusi sərəncamının
hazırlanması;
•
Hövsan Aerasiya Stansiyasının və şəhərdaxili kanalizasiya xəttinin istehsal
gücünün artırılması ilə tikintisinin tam başa çatdırılması (940-1200 min m
3
/gün), 9
ədəd leysan suları kollektorlarına axıdılan qeyri-qanuni çirkab suların qarşısının
alınması və Bakı şəhərinin şimal-şərq və cənub-qərb yaşayış zonalarında kompakt
bioloji təmizləyici qurğuların inşası;
• Zığ Nasos Stansiyalarının müasir maşın və avadanlıqlarla təmin edilməsi və
Bakı buxtasına axıdılan çirkab suların Hövsan Aerasiya Stansiyasına nəql edilməsi;
•
Bibi-Heybət ərazisinin ekoloji reabilitasiyası, yaşayış məntəqələrinin
kanalizasiya şəbəkəsinin yaradılması, 32-ci kanalın ləğv edilməsi və istismardan
çıxarılmış 78 neft quyusunda normativlərə müvafiq kipləmə-ləğvetmə işlərinin
aparılması;
63
•
Bakı buxtasının sahil zonalarında yerləşən yanalma körpülərinin, Bakı
Beynəlxalq Dəniz Ticarət Limanının mövcud ekoloji tələblərə cavab verən
yenidənqurma layihəsinin hazırlanaraq həyata keçirilməsi;
•
Bakı buxtası ilə əlaqəsi olan Azərbaycan Respublikası Dövlət Xəzər dəniz
Gəmiçiliyi, Bakı Beynəlxalq Dəniz Ticarət Limanının “Xəzərdənizneftdonanma"
İdarəsinin gəmilərində formalaşan döşəməaltı və təsərrüfat-məişət çirkab sularının
yığılması üçün onların mövcud texniki tələblərə cavab verən ixtisaslaşdırılmış
qəbuledici stansiyaların layihələşdirilərək tikintisinin təmin edilməsi;
•
Sahil zolağında fəaliyyət göstərən gəmi təmiri zavodlarının çirkab
sularından Bakı buxtasının təcrid edilməsi üçün onların lokal təmizləyici sistemlərlə
təmin edilməsi;
•
“Azərneftyağ" Neft Emalı zavodu və Heydər Əliyev adma Bakı Neft
Emalı zavodunun yüksək neft tərkibli tullantı sularının Bakı buxtasına
axıdılmasının qarşısının alınması üçün onlarda müvafiq mühəndis-texnoloji
tədbirlərin hazırlanması və həyata keçirilməsi;
•
Hacı-Həsən (Lökbatan), Hövsan kanalı vasitəsilə Bakı buxtasının təmas
zolaqlarına axıdılan çirkab suların zərərsizləşdirilməsi, onların ümumilikdə
təmizlənməsi üçün qeyd olunan rayonlarda təmizləyici qurğuların inşası və normal
fəaliyyətinin təmin edilməsi;
•
Qazma işləri zamanı formalaşan qazma şlamı və qazma məhlulu
qalıqlarının sahil poliqonlarına daşınmasının təmin edilməsi;
•
“Xəzərdənizneftdonanma” İdarəsinin Gəmi Təmiri zavodu üçün
təmizləyici qurğuların tikintisinin tezləşdirilməsi;
•
Bakı buxtası akvatoriyasında neft-zibilyığan gəmilərin fəaliyyətini
yenidən bərpa etmək məqsədilə yeni gəmilərin alınması və ya bu işləri yerinə
yetirmək imkanlarına malik olan sahibkarlara şərait yaradılınası;
•
Azərneftyağ Neft Emalı zavodunda qısa zamanda müasir tələblərə cavab
verən təmizləyici qurğuların tikilib istismara verilməsi, dənizin neft məhsulları ilə
çirkləndirmə mənbəyinə çevrilə biləcək istismardan çıxarılmış bütün texnoloji və
yardımçı qurğuların demontaj edilməsi;
64
•
Heydər Əliyev adına Bakı Neft Emalı zavodunun istehsalat çirkab
sularının Bioloji Təmizləyici Qurğudan sonra Bakı buxtasına axıdılmasının
qarşısının alınması (layihəyə uyğun olaraq);
•
Qaradağ-Mərdəkanarası ərazidə formalaşmış antropogen gölməçələrin
qurudulması və onların çirkab su axarlarından təcrid edilərək reabilitasiyası üçün
mərhələli tədbirlər planının həyata keçirilməsi;
•
Sahil zolağı boyunca fəaliyyət göstərən istirahət obyektlərində formalaşan
bütün növ tullantıların konteynerləşdirilərək, mütəşəkkil utilizasiya məntəqələrinə
daşınmasının və çirkab sularının təmizlənməsi üçün lokal təmizləyici qurğularla
təmin edilməsi;
•
Sahil zolağının təmas zonalarında perspektivdə yerləşdirilməsi nəzərdə
tutulan sənaye, ticarət, kurort-müalicə infrastrukturları layihələndirilən zaman sərt
ekoloji tələblərin müəyyənləşdirilməsi və ciddi ekoloji ekspertizasının aparılması;
•
Sahil zolağı boyunca “Yaşıl Qurşaq” Proqramının həyata keçirilməsi üçün
geniş Fitomeliorativ Tədbirlər Proqramının hazırlanaraq kompleks yaşıllaşdırma
işlərinə başlanılması;
•
Bakı buxtasının təmizlənməsi üzrə optimal üsulların müəyyənləşdirilməsi
və onların pilot layihələr çərçivəsində tətbiqi;
•
Sahilyanı zonada təsərrüfat fəaliyyətini tənzimləyən hüquqi-normativ
sənədlərin təkmilləşdirilməsi;
•
Təkrar emalın təşkilini nəzərə almaqla, sənaye və məişət tullantılarının
emalı və utilizasiyası texnologiyalarının tətbiqi [11].
Dostları ilə paylaş: |