67
N Ə T İ C Ə
1. Magistr dissertasiyasında Abşeron yarımadasının təbii-ekoloji şəraiti, hazırki
ekoloji vəziyyəti haqqında mövcud məlumatlar araşdırılaraq ərazidə kəskin ekoloji
problemlərin mövcud olduğu müəyyən edilmişdir.
2. Abşeron yarımadasında texnogen təsirlərə məruz qalmış, o cümlədən sənaye
tullantıları ilə çirklənmiş torpaqların ekoloji vəziyyəti araşdırılmışdır. Texnogen
çirklənmənin təsnifatı növləri, mənbələri, səbəbləri və nəticələri təhlil edilmişdir.
3. Abşeron yarımadasının neftlə çirkləmiş torpaqlarında ağır metallar və
radioaktiv elementlərlə çirklənmənin dərəcəsi, ətraf mühitə təsiri təhlil edilmiş,
cədvəl və diaqramlarla ifadə edilmişdir.
4. Neft və neft məhsulları ilə çirklənmiş torpaqların neftdən təmizlənməsi üçün
yerli təbii şəraitdən, çirklənmənin dərəcəsindən, çirkləndiricilərin tərkib və
xassələrindən asılı olaraq mexaniki, fiziki-kimyəvi, kimyəvi, termiki, bioloji,
biotexnoloji və digər rekultivasiya üsulları ayrı-ayrılıqda və ya kompleks şəkildə
tətbiq edilə bilər.
5. Çirklənmə dərəcəsi, dərinliyi, neftin miqdarı və tərkibinə görə
qruplaşdırılmış torpaqlar üçün təklif olunana uyğun rekultivasiya tədbirlərinin həyata
keçirilməsi daha səmərəli hesab oluna bilər.
6. MS-1 səyyar qurğusu ilə neftlə çirklənmiş torpaqların təmizlənmə
texnologiyası göstərilmişdir.
7. Böyük-Şor gölünün bərpası və gələcəkdə digər göllərin də təmizlənməsi
tədbirləri və nəzərdə tutulan işlər haqqında məlumat verilmişdir.
8. Tədqiqatların nəticələri göstərir ki, Abşeron yarımadasında texnogen
pozulmuş, sənaye tullantıları ilə çirklənmiş torpaqların ekoloji problemlərinin aradan
qaldırılması və qarşısının alınması üçün dövlət əhəmiyyətli kompleks tədbirlərin
həyata keçirilməsi zəruridir. ARDNŞ-in “Ekologiya idarəsi” və “Ekol mühəndislik
xidmətləri” QSC tərəfindən ərazidə aparılan bərpa işləri böyük əhəmiyyət kəsb edir
və onların davam etdirilməsi vacibdir.