Microsoft Word Dissertasiya M?h?mm?dli Nicat docx



Yüklə 0,5 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə26/29
tarix02.01.2022
ölçüsü0,5 Mb.
#46508
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   29
mahammadi nicat

msal  metodu  məhsulların  maya  dəyərinin  hesablanması  üçün  kənd 

təsərrüfatı  müəssisələrində  tətbiq  edilir.  Bu  metod  o  zaman  tətbiq  edilir  ki, 

məsrəflər bir obyekt üzrə uçota alınmış olsun və xərcləri bir neçə məhsul növləri 

arasında bölüşdürmək lazım gəlsin . Bu o halda olur ki, məsrəflərin uçot obyektləri 

kalkulyasiya  obyektləri  ilə  uyğun  gəlmir.  Buna  görə  məsrəflərin  bölüşdürülməsi 

üçün əmsallar müəyyənləşdirilir və onun köməyi ilə alınan məhsullar şərti məhsula 

çevrilir. Nəticədə şərti məhsulun, sonra isə natura şəklində olan məhsulların maya 

dəyəri hesablanır. 

Məhsulların  maya  dəyərinin  kalkulyasiya  edilməsinin  proporsional  metodu 

o halda tətbiq edilir ki, nə zaman istehsaldan bir neçə növ məhsul alınır və həmin 

məhsullar üçün əmsallar müəyyən edilmişdir. Bu halda məhsul növləri  

arasında faktiki məsrəfləri bölüşdürmək üçün baza satış qiymətləri, tutduqları 

sahə  və  s.  ola  bilər.  Məsrəflər  kalkulyasiya  obyektləri  arasında  seçilmiş  bazaya 

proporsional olaraq bölüşdürülür. 

Məhsulların  maya  dəyərinin  kalkulyasiya  edilməsinin  yenidən  bölüşdürmə 

metodu  kənd  təsərrüfatı  müəssisələrinin  sənaye  istehsalında  tətbiq  edilir.  Burada 

emal olunan xammal və materiallar ardıcıl olaraq bir neçə emal fazasından keçir. 

Bu, süd emalında, şərab istehsalında, kərpic istehsalında və s.də müşahidə edilir. 

İstehsala məsrəflərin uçotu üzrə analitik hesab yenidən hazırlanma üzrə açılır. 

Xammal və materialların emalında texnologiyanın xüsusiyyətləri ilə əlaqədar 

kalkulyasiyasının yenidən bölüşdürmə metodunun yarımfabrikat və yarımfabrikatı 

olmayan variantları tətbiq edilir. 



 

58 


 

Yenidən  bölüşdürmə  metodunun  yarımfabrikat  variantı  sonuncu  istisna 

olmaqla hər bir yenidən hazırlanmada tətbiq edilir. Yarımfabrikat variantı özündə 

xammal  emalının  qurtarmış  mərhələsini  göstərir,  nəticədə  gələcəkdə  istehsalda 

istifadə etmək üçün və ya satış üçün hazırlanmış öz istehsalının yarımfabrikatları 

alınır.  Bu  halda  hər  bir  yenidən  hazırlanmadan  sonra  yarımfabrikatların  maya 

dəyəri  kalkulyasiya  edilir  ki,  bu  da  müxtəlif  mərhələlərdə  onların  emalı 

yarımfabrikatların  maya  dəyərini  aşkar  etməyə  imkan  verir  və  bununla  da 

məhsulun maya dəyərinə daha aktiv nəzarəti təmin edilir. 

Məhsulların  maya  dəyərinin  kalkulyasiya  edilməsinin  yenidən  bölüşdürmə 

metodunun  yarımfabrikatı  olmayan  variantda  yalnız  yenidən  hazırlanma  üzrə 

məsrəflərin  uçotu  nəzərdə  tutulur,  hər  bir  yenidən  hazırlamadan  sonra 

yarımfabrikatın  maya  dəyəri  hesablanmır,  ancaq  hazır  məhsulun  maya  dəyəri 

hesablanır. 




Yüklə 0,5 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   29




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin