T. C. Ankara üN Đ vers đ tes

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

 
238 
  4.3.6   müssen 
           Müssen   fiilinin  sözlüksel  anlamları aşağıdaki gibidir: 
     “ 1. (gezwungen sein) mecbur [zorunda, yükümünde] olmak; zoru altında  
             kalmak.          
        2. (erforderlich sein) zaruri [lâzım, gerek] olmak 
        3.  (anzunehmen sein)  muhtemel olmak.”(STEUERWALD, 1988: 389-390) 
 
           Görüldüğü  gibi  müssen,    temel  anlam  olarak  mecbur  olmak,  zorunlu  olmak, 
zaruri  olmak  anlamlarına  gelmekte,  öznel  anlamda  ise  muhtemel  olmak  anlamını 
yansıtmaktadır.  
           Müssen  kiplik fiilinin sözlüksel anlamları ise aşağıdaki gibidir: 
             
“ 1.a)  [Dışarıdan gelen] bir baskı altında kalmak, bir şeyi yapmaya  
                             mecbur  olmak, bir şeyin olmasının kaçınılmaz bir şekilde zorunlu          
                             olması  
b)
 
Toplumsal normlar, kişisel sorumluluk nedeniyle bir şeyi yapmaktan 
kendini alıkoyamamak; yükümlü olmak, belli bir şeyi yapmaya kendini 
yükümlü hissetmek                              
c)
 
 Daha  önceden  geçmiş  belli  olaylar  nedeniyle,  mantıksal  çıkarımdan 
dolayı ya da benzer nedenlerle belli bir şeyin olmasının zorunlu olması                              
d)
 
 Kuzey Almancada  dürfen ve sollen (olumsuz) anlamını ifade eder.”   
                                                                                  (
DUDEN, 1989:1046)                           
 
 
           DUDEN’da  yer  alan  e)  ve  f)  şıklarındaki  sözlüksel  anlamlarla    ilgili  alıntılar 
müssen  kiplik  fiilinin      öznel  anlamlarını  ilgilendirdiği  için  ilgili  bölümlerde  ele 
alınmıştır.    
           Müssen kiplik fiili ile ilgili  diğer sözlüksel anlamlar  şu şekildedir: 
                    2.   Asıl Fiil olarak: < Vollverb: musste, hat gemusst)> 

---

 
239 
a)
 
“Bir şeyi yapmaya, herhangi bir yere gitmeye mecbur olmak” 
                       (a.g.e.:1046) 
        Er muss  in die Stadt. 
  Örn. O şehre gitmeli.  
 
           Yukarıdaki  örnekte  muss,    [-mElĐ]  biçimbiriminin  yanı  sıra  [gitmek  zorunda, 
gitmeye  mecbur,  gitmesi  zorunlu,  gitmesi  elzem,  zaruri]    sözcüksel  birimleriyle  de 
ifade edilebilir. Türkçede bu anlam kategorisinde zengin ifade olanakları vardır.  
 
b)
 
“Belli bir şey olmasının zorunlu olması”(a.g.e.: 1046)                                            
 Der Briefträger muss  jeden Tag  zur Post. 
                           Postacı hergün postaneye gitmeli.  
 
            Yukarıdaki    cümledeki  kiplik  fiilin  Türkçe  anlamsal  karşılıkları    [gitmek 
zorunda/ gitmeye mecbur/ gitmesi zorunlu/ gitmesi zaruri] vb. şeklinde ifade edilebilir.