54
topish zarur.
Tafakkurni yo’naltirish usuli tadqiq etilayotgan vaziyatda ruhiy yo’nalish
olish (masalan, gumon qilinuvchining xatti-harakatlari motivlarini tushunishga
harakat qilish), shuningdek psixologik tahlil o’tkazish va uning asosida
vaziyatning bundan keyingi rivojlanishini bashorat qilishdan iborat. Ba’zi
murakkab vaziyatlarda refleksiya usulidan, ya’ni raqib nuqtai nazaridan
mulohaza qilishdan foydalaniladi.
Tafakkur jarayonida nazoratni kuchaytirish usuli. Xodim o’zini nazorat
qilishning so’zda ifodalangan formulalaridan («Men buni qanday qilib bajara
oldim?», «Nima uchun men bunday xulosaga keldim?» va h.k.) foydalangan
holda tekshirib turishi zarur. O’z xulosalari va baholarida sub’ektivlikka yo’l
qo’ymas- likka, shaxsiy moyillik va xusumatni yo’q qilishga harakat qilishi
kerak.
Tafakkurni shakllantirish usullari:
1)
mustaqil fikr yuritish, javobgarlik hissini anglash kabi shaxsiy
xususiyatlarni rivojlantirish;
2)
kasbiy masalalarni hal qilishda talab etiladigan bilim, ko’nikma va
tajribani egallashga harakat qilish;
3)
kasbiy masalalarni hal qilishda talab etiladigan bilim, ko’nikma va
tajriba egallashga harakat qilish;
4)
bir-biriga qarama-qarshi fikrlar chigalini echish, qiyin, mavhum
vaziyatlarda echim topish mashqlarini mukammallashtirish;
5)
mantiqiy
fikrlash,
tafakkur
operatsiyalar
mohiyatini anglash, masalani echishdagi g’ayritabiiy usullar bilan
tanishish;
6)
aqliy imkoniyatlarni takomillashtirish.
Dostları ilə paylaş: