O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi m. U. Xamidova maxsus pedagogika
Yüklə 1,54 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Spastik dipligiya
- Gemiparetik shaklida
|
Ikki yoqlama gemiplegiya – bolalar serebral falajining eng
og‘ir shaklidir. Bu bolalarda inson uchun eng muhim bo‘lgan funksyalar: nutqiy, ruhiy va jismoniy holatlarda og‘ir buzilishlar mavjud bo‘ladi. Bunday shaklning tashqi ko‘rinishdagi asosiy belgilari: bola tanasining bir qismi falajlangan bo‘lib, asosan qo‘l bukilgan holatda, qo‘l ham oyoq ham ichkariga qaragan va bukilgan holatda bo‘ladi. Bu turdagi bolalarning nutqida anartriya yoki og‘ir dizartriya kuzatiladi. Spastik dipligiya – bu eng ko‘p tarqalgan shakli bo‘lib, ma’lum bir og‘ir kasallik yoki Littal sindromining ta’sirida kelib chiqadi. Spastik dipligiya shaklidagi bolalarda ikkilamchi nuqson sifatida ruhiy rivojlanishida sustlashishi kuzatiladi. 30-35% bu shakldagi bolalarda yengil darajadagi aqli zaiflik, 70%ida esa nutq nuqsonlari kuzatiladi. Spastik dipligiya turidagi falaj bolalarning oyoqlari qo‘llariga nisbatan ko‘proq serebral falajlik ta’siri ostida bo‘lib, qo‘llar bir oz beo‘xshov harakatlanadi. Oyoqlar bir-biriga yopishgan va ichkariga qaragan holatda bo‘lishi kuzatiladi. Gemiparetik shaklida bir tomonlama falajlik kuzatiladi. Ya’ni bolaning bir tomonlama oyog‘i va qo‘li falajlanadi. Bu bolalarning 25–35% ida nutq nuqsonlari kuzatiladi. Giperkinetik shaklining kelib chiqishiga ilk vaqtda gemolitik kasalliklarning natijasida bilirubin ensefalopatiyasi sabab bo‘ladi. Bu bolalarda harakatlanishdagi g‘ayrioddiy harakatlar, qo‘l va oyoqni harakatlanishidagi buzilishlar kuzatiladi. Bolalar serebral falajining giperkinetik shaklining tug‘ma turida bolalar juda kech 113 o‘tiradilar, kamdan-kam hollarda 2-3 yoshdan boshlab yura boshlaydilar, ko‘p hollarda ular 4-7 yoshdan boshlab, hatto 9-12 yoshlarida mustaqil yurishlari mumkin. Bu bolalarning 90% ida giperkinetik dizartriya, 50% ida – ruhiy rivojlanishi sustlashgan, 25- 30% ida eshitishidagi buzilishlar kuzatiladi. Bolalar serebral falajining giperkinetik turida umumiy va artikulyatsion motorikaning quyidagi kamchiliklari kuzatiladi: mushaklar tonusining o‘zgaruv- chan xarakateri (distoniya), ixtiyorsiz majburiy harakatlar; harakat va nutqiy jarayonlarning hissiy namoyon bo‘lishi, statik qomat va holatni ushlab turishning yetarli emasligi. Tonik zo‘riqishlar artikul- yatsion, nafas mushaklari, hiqildoq muskullari bo‘ylab tarqalishi, hamda ovoz hosil bo‘lishi va nafasning o‘ziga xos buzilishlarini keltirib chiqarishi mumkin. Ushbu holatlar 90% holatlarda kuzatiluvchi giperkinetik (qobiq osti) dizartriyaga xosdir. Bolalar serebral falajlanishida dizartriyaning o‘ziga xosligi Yüklə 1,54 Mb. Dostları ilə paylaş:
|