12
Frazeologik
senonimiya. Senonimlik
til birliklari orasidagi
semantik mikro sistemalardan biri bo‘lib, iboralar orasida ham anchagina.
Ikki iborani senonim deyish uchun ular ayni bir ma’noni anglatishi shart.
Bu siz senonimiya haqida gapirib bo‘lmaydi. Ayni bir ma’nolilikni teng
ma’nolilik deb tushunish yaramaydi. Har bir senonim,
shu senonimiya
uyasi uchun umumiy ma’no o‘zanidan tashqari, o
‘
ziga xos ma’no qirrasiga
ega bo‘ladi.
Senonimlar odatda bir yoki bir necha jihatdan farqqa ega bo‘ladi.
Shulardan biri ma’no qirrasidagi farq bo‘lishi mumkin.Masalan: yer bilan
yakson bo‘lmoq- yer bilan yakson qilmoq iborasi kulini ko‘kka sovirmoq-
kuli
ko‘kka
sovirildi iborasiga senonim: ayni bir ma’noni
anglatadi.(“butunlay yemirmoq, yo
‘
q qilmoq”)
Bu senonimlar boshqa
belgi-xususiyatlardan qat’iy nazar ma’no qirrasida farq qiladi: ikkinchisida
ma’no bir qadar kuchli Frazeologik senonimlarni belgilashda ular asosida
boshqa- boshqa obrazning yotishi ham hisobga olinadi. Masalan: bir
og‘iz, bir shingil, bir chimdim senonim iboralari
asosida har xil obrazlar
yotadi; bir bosh uzumning qismi; chimdim olinadigan miqdor.
Dostları ilə paylaş: