7) Azərbaycan Dövlət müstəqilliyinin bırpa edilməsi. Müstəqilliyin ilk günlərində Azərbaycanın daxili siyasəti və beynəlxalq vəziyyəti Mərkəzin yuxarı eşelonlarında mühafizəkar qüvvələrin başçıları 1991-ci il 18-19
avqustda dövlət çevrilişinə cəhd edib, Forosda (Krımda) istirahət edən Mixail
Qorbaçovu “neytrallaşdırıb”, Dövlət Fövqəladə Vəziyyət Komitəsi (QKÇP) təşkil
etdilər və “demokratikləşdirmə”nin, “yenidənqurma”nın yaratdığı iflasdan
imperiyanı qurtarmaq üçün bütün hakimiyyəti öz əllərinə aldılar. Lakin
demokratik qüvvələr SSRİ-də dövlət çevrilişinin qarşısını aldılar. Moskvada
1991-ci il avqust hadisələrindən sonra Azərbaycanda siyasi vəziyyət daha da
gərginləşdi. Avqustun 22-də Azərbaycan xalqı respublikanın rəhbərliyinə qarşı
narazılıq çıxışlarını gücləndirdi. Avqustun 23-də AXC qərargahı qarşısındakı
mitinqdə dinc əhaliyə qarşı güc tətbiq edildi, adamlar xəsarət aldılar. Avqustun
25-27-də Bakının Azadlıq meydanında bir milyona yaxın adamın iştirak etdiyi
ümumşəhər mitinqləri keçirildi. Mitinqlərdə respublikada prezident seçkilərinin
dayandırılması, parlamentin buraxılması, yeni parlament seçkilərinin
keçirilməsi, Kommunist Partiyasının ağalığının, fövqəladə vəziyyətin ləğv
edilməsi, DQMV-də Azərbaycanın suveren hüquqlarının təmin olunması üçün
qəti tədbirlərin görülməsi tələb edilirdi. Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin
xalqın təkidi ilə çağırılmış növbədənkənar sessiyası 1991-ci il avqustun 30-da
saat 13.30-da “Azərbaycan Respublikasının dövlət müstəqilliyini bərpa etmək
haqqında Bəyanatı – “Azadlıq Bəyannamə”sini qəbul etdi. “Azadlıq
Bəyannaməsi”ndə qeyd olunurdu: “Azərbaycan Respublikasının Ali Soveti xalqın
ali dövlət mənafelərini rəhbər tutaraq və onun iradəsini ifadə edərək; 1918-ci
ildən 1920-ci ilədək Azərbaycan Respublikasının beynəlxalq birlik tərəfindən
tanınmış müstəqil dövlət kimi mövcud olduğunu qeyd edərək; Azərbaycan
Respublikası Konstitusiyasına, Azərbaycan Respublikasının suverenliyi haqqında
və Azərbaycan Respublikasının iqtisadi müstəqilliyi haqqında Konstitusiya
Qanunlarına əsaslanaraq... Azərbaycan Respublikasının dövlət müstəqilliyinin
bərpa olunduğunu elan edir”.