A. I. To’rayev, F. F. Axrorov, M. M. Rahmatov

Harbiy lavozimlar va mansablar. 
Hojib ul-hojib-somoniylarda bosh qo’mondonlik qilgan. Bu 
lavozimlar turkiylardan tayinlangan. 
Sipohsolor-amirlikda qo’shin qo’mondon. 
Ariz-somoniylarda qo’shin ta’minoti bilan shug’ullanuvchi shaxs 
Pushtig’bon- tan soqchilik qilgan. Faqat amirga bo’ysungan va 
amirni himoyalagan. 
Hojib-harbiy boshliq yoki zobit. 
Xaylboshi-o’nlik tizim zobiti. 
Visoqboshi-to’rt nafarli askariy guruh boshlig’i, chodir boshlig’i. 
Bahodir Eshovning O’zbek davlatchiligi va boshqaruvi tarixi kitobida 
shunday 
yozilgan. 
Nizomulmulkning 
Siyosatnoma 
asarida 
yozilishicha, uch nafar g’ulom berilgan. Bundan tashqari o’n olti 
qoziqli chodir berilgan. U qora kigizga nuqra (kumush) bezaklar 
tikilgan qalpoq va ganja qabosi kiygan. 
Sud-huquq organlaridagi mansab va unvonlar. 
Qozikalon-davlatdagi 
barcha 
huquqiy 
masalalar 
bilan 
shug’ullangan. 
Muftiy-diniy masalalar bo’yicha fatvo chiqaruvchi shaxs. 
Bundan tashqari sud ishlarida asosiy maslahatchi hisoblanadi. 
Qozi –viloyatlardagi sud ishlarini amalga oshiradigan shaxs. 
Rais-sud ishlarida qatnashadigan asosiy shaxslardan yana biri. 
Somoniylar sulolasining vakillari noiblik (819-875). 
Somoniylar davlat (875-1005) yillari. 
Hijriy yil bilan (204-395) yillari. 
1
Ҳaсанов.Ф. Турон халқлари ҳарбий санъати. -T.: “Давлат илмий нашриёти”, 2018. -
Б.241. 

---

41 
 
 Nuh ibn Asad (819-842)  
 Ahmad ibn Asad (842-864) 
 Nasr I ibn Ahmad (865-892) 
 Ismoil ibn Ahmad (874-907) 
 Ahmad ibn Ismoil (907-914) 
 Nasr II ibn Ahmad (914-943) 
 Nuh I ibn Nasr (943-954) 
 Abdumalik ibn Nuh (954-961) 
 Mansur I ibn Nuh (961-976) 
 Nuh II ibn Mansur (976-997) 
 Mansur II ibn Nuh (997-999) 
 Abdulmalik II ibn Nuh (999-1000) 
 Ismoil II al-Muntasir (1000-1005)