Pedagogika fakulteti

Bolalarning mustaqil nutqini tekshirish metodikasi 
Bolalarning bog‘langan Nutqini tekshirish uchun ularga quyidagi vazifalarni 
bajarish taklif etiladi: 
- predmetli rasmlardan, o`yinchoqlardan, narsalardan foydalangan holda hikoya 
tuzish. Masalan, «Bu qo`g‘irchoq. Qo`g‘irchoq juda chiroylik. Uning sochiga katta qizil 
bant boylangan. Qo`g‘irchoq atlas kuylak kiygan. Uning oyogida tapochka bor». 
- seriya rasmlardan foydalangan holda hikoya tuzish. 
Logoped 3-4 talik seriyali rasmlarni bolaga tavsiya etadi va shu rasmlarga qarab 
ketma-ketligini aniqlab hikoya tuzishni taklif etadi. 
Berilgan mavzu bo`yicha hikoya tuzish. 
Logoped bolaga murojaat qiladi: 
«O`ylab ko`r-chi, sen kecha uyda nima kilding?», yoki «Qanday multfilmlarni 
bilasan?», «Sen mehmonga borishni yaxshi ko`rasanmi?», «Kimnikiga mehmonga 
borgansan?». 
Baxolash: 
- hikoya to`g‘ri tuzilgan. Hikoyani mazmunini yaxshi yoritib bera oldi.Hikoya 5-6 
gapdan to`zilgan; 
- hikoya tuza oldi. Lekin mazmunini oxirigacha echib bera olmadi. Hikoya 3-4 
gapdan to`zilgan; 
- hikoyada ko`p xatolar. Mazmunini yoritib bera olmadi. Hikoya 1-2 gapdan 
to`zilgan; 
- mustaqil Nutqi yo`q. 
Bolani nutqini logopedik tekshirish davomida olingan ma‘lumotlar Nutq xaritasiga 
yozilib boradi (nutq xaritasi ilovada berilgan). 
Bola nutqini tekshirish uchun materiallar 

---

Narsa modeli, mulyaj, tarqatma materiallar (rasmlar, konstruktorlar), zondlar, 
shtagel, oyna (devor va stol oynasi). 
Didaktik materiallar: o`yinchoqlar to`plami, stol ustida o`ynaladigan o`yinchoqlar 
(loto, domino). 
Albomlar yoki rasmlar to`plami, narsalarga oid iborali, syujetli, davomli, qirkma 
rasmlar. 
Turli kattalikdagi va turli xil sanoq materiallari, mozayka, optik-fazoviy 
tasavvurlarini aniqlash uchun turli rang va shakldagi narsalar to`plami. Turli 
o`lchamdagi narsalar yoki ularning rasmlari. 
Ovozli o`yinchoqlar to`plami: do`mbira, nay, pianino, ovoz chiqaradigan hayvon - 
o`yinchoqlar.Rasmlar to`plami (o`yinchoqlar): uy jihozlari, kiyim, idish-tovoqlar, 
transportlar, uy hayvonlari va yovvoyi hayvonlar, sabzavotlar, mevalar. 
Fonematik idrokni tekshirish uchun maxsus qo`llanmalar: juft narsalarga oid 
rasmlar, bo`g‘inlar, so`zlar. 
Bolalar nutqini har tomonlama tekshirish natijasida biz bolalar Bilan ishlash 
prosessni to`g‘ri tashkillashtiramiz. Ular nutqidagi kamchiliklarni to`g‘ri va aniq 
tekshirish esa, o`z vaqtidabolalardagi nutq kamchiliklarini bartaraf etishimizga yordam 
beradi.