Pedagogs international research journal

“
PEDAGOGS
”
 
 international research journal ISSN: 
2181-4027
_SJIF: 
4.995
 
www.pedagoglar.uz
 
Volume-27, Issue-1, February - 2023
 
141
mashg’ulot jarayonida markaziy shaxs hisoblanadi. Trener maxsus bilimlarini 
muntazam ravishda takomillashtirib, g’oyaviy
-siyosiy saviyasini oshirib borishi, ilm-
fan va amaliyotdagi ta’lim va mashg’ulot jarayonida joriy eta bilishi kerak.Futbol
da 
tashkil qilingan mashg’ulotlar jismoniy tarbiya tizimi oldida turgan vazifalarni hal 
qilishga qaratilgandir. Mashg’ulotning asosiy mazmuni kishini mutanosib kamol 
toptirish, uning ijodoy mehnat qilish va Vatanni himoya qilish uchun zarur bo’lgan 
ma’naviy hamda jismoniy qobilyatini har tomonlama rivojlantirishdan iborat bo’lishi 
kerak.Biroq futbol amaliyotida ba’zan yuksak natijalar ketidan quvib, ta’lim va 
mashg’ulotning sog’lomlashtirishga yo’naltirilgandek tomoni, ya’ni tarbiyaviy 
harakter kasb etishi 
sedan chiqarib qo’yiladi. Mashg’ulotga bunday bir tomonlama 
yondashish, odatda nohush oqibatlarga olib keladi.Futbolchining nihoyatta sog’lom, 
jismonan yaxshi rivojlanganligi yuksak ahloqiy-irodaviy fazilatlari futbol mahoratini 
egallab olishda asosiy omil 
bo’lib hizmat qiladi.Futbolchilarning ta’lim va mashg’ulot 
jarayonida quyidagi vazifalarni hal etishi lozim: 
sportchilar organizmining ( nafas olish, yurak qon-tomir, va boshqa sistemalar) 
funksional imkoniyatlarini kengaytirish; 
sportchining ishchanlik qobilyatini saqlash va oshirish; 
sport sohasiga oid bilimni kengaytirish hamda gigiena va o’z
-
o’zini nazorat qilish 
malakalarini hosil qilish; 
mehnatsevarlik, intizomlilik, onglilik, faollik hislatlarini tarbiyalash. 
Mashg’ulot 
jarayonida bu vazifalarni izchillik bilan hal qilish yuksak sport 
natijalarga erishish uchun inson oganizmining g’oyat katta imkoniyatlaridan to’laroq 
foydalanish imkonini beradi.Raqobatchi jamoalar mahorati darajasining uzluksiz o’sib 
borishi futbolchilar 
tayyorlashga bo’lgan talablarni yil sayin har tomonlama oshirib 
boorish zaruratini tug’dirdi. Futbolchilar tayyorlashga qo’yilayotgan yuksak 
talablarning to’la
-
to’lis bajarilishi mashg’ulotning pedagogic prinsplarini izchil 
amalgam oshirish va birinchi navbatda, uning jarayonlarini ilmiy boshqarish 
qonuniyatlariga og’ishmay amal qilish yo’li bilan ta’minlanadi.Jismoniy mashqlar, 
gigiyenik omillar hamda tabiatning tabiiy kuchi ta’lim va mashg’ulotning vositalari 
hisoblanadi.Malaka va ko’nikmalarni shakllant
irish hamda takomillashtirish, asosan, 
jismoniy shakllarni uzviy ravishda bajarib turish bilan bog’liqdir. Mashqlar hilma
- hil 
bo’lib, ular ta’lim va mashg’ulot jarayonida kelib chiqadigan vazifalarga qarab 
tanlanadi.Jismoniy mashqlar harakatni kordinatsiya qilishni yaxshilash, kuchni, 
tezkorlikni, chidamlilik va epchillikni oshirishga yordam beradi. Bunda yurak qon- 
tomiri, nafas olish va organizmning boshqa tizimlari faoliyati takomillashadi, natijada 
sportchining ishchanlik qobilyati oshadi, yuklamadan keyingi tiklanish jarayoni 
tezlashadi.Har bir mashq u yoki bu sifat va malakalarga oz yoki ko’proq darajada ta’sir 
ko’rsatadi. Shuning uchun ham jismoniy mashqlar ko’proq ta’sir etishiga qarab 
tanlanadi.Futbolchilarni mashg’ulotda qo’llandigan hamma mashqla
rni shartli 

---