Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyevning tashabuslari bilan davlatimiz mis va

3.4. Burgʻilash-portlatish ishlari samaradorligini oshiruvchi skvajina 
zaryadi konstruksiyasini afzallik va kamchiliklari 
Yuqorida keltirilgan tahlillar izlanishlar shunu koʻrsatadiki burgʻilash-
portlatish ishlari konchilik sohasida oʻziga yarasha aniqlik va yanada izlanishlarni 
talab etadi. Portlatish ishlari konchilik sohasi bilan chambarchas bogʻliq boʻlib 
konchilik sohasi qanchalik rivojlansa, burgʻilash-portlatish ishlari ham oʻz 
navbatida rivojlanib sa‘nat koʻrinishiga chiqmoqda. Yuqorida tavsiya etilgan 
usullarni afzallik va kamchiliklariga toʻxtaladigan boʻlsak, baland pogʻonalarda 
portlatishning juflashgan parallel skvajina zaryadi konstruksiyasi bilan 
portlatishning afzalliklari quyidagilar:
-portlatish ishlaridan soʻnga bajariladigan jarayonlar(yuklash ishlari)da 
toʻxtalishlar hamda pogʻonaning ostki qismi bir tekis portlamay yuklash ishlari 
uchun ishchi gorizontni tayyorlashdagi murakkabliklarga ketadigan toʻxtalishlarni 
bartaraf etilishi; 
-portlatish ishlaridan soʻng xosil boʻladigan yirik oʻlchamli togʻ-jinslari 
chiqishini imkon qadar kamaytirish hamda, yirik oʻlchamli togʻ jinslarini yoʻq 
qilish uchun sarflanadigan vaqt va moddiy sarf harajatlarni qisqartirish; 
-portlash vaqtida juft skvajinalardan chiqadigan energiyalar ta‘sirini 
boshqarish, hamda portlash energiyasini detonatsiya intervallari orqali toʻgʻri 
tanlab energiyani pogʻona markaziga yigʻib togʻ jinsini maydalanish 
koeffitsiyentini oshirish. 
Portlatish ishlarida juftlashgan parallel skvajina zaryadlari konstruksiyasidan 
foydalanishdagi kamchiliklarga toʻxtaladigan boʻlsak, bular: 
-detonatsiya intervalini tanlshda yanglishish orqali maydalanish koeffitsiyenti 
tushib ketishi yirik oʻlchamli togʻ jinslarini xosil boʻlishi; 
-pogʻonada burgʻilash ishlariga tushadigan yuklamani oshishi.
Baland pogʻonali karyerlarda qozonli va yordamchi skvajina zaryadi 
konstruksiyasidan foydalanish afzaliklari va kamchiliklariga toʻxtaladigan boʻlsak, 
afzalliklari quyidagilar: 
-pogʻonaning maydalanish darajasi ortishi; 

---

52 
-korxonaninig portlatish ishlari uchun sarflanadigan sarf-xarajatlarni nisbatan 
kamayishi; 
-portlatish ishlarida pogʻonaning taglik qismi bir tekis maydalanishi. 
Portlatish ishlarida qozonsimon va yordamchi skvajina zaryadlari 
konstruksiyasidan foydalanishdagi kamchiliklarga toʻxtaladigan boʻlsak: 
-qozonsimon skvajina zaryadi konstruksiyasidagi qozon qismini xosil 
qilishdagi muammolar; 
-portlovchi modda sarfini oshishi. 

---

53