Psixiatriya ruhiy kasalliklarning kelib chiqishi, patogenezi, klinik
Yüklə 1,38 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Revmatizm. Eng ko‘p uchraydigan surunkali yuqumli allergik kasallikdir.
Revmatizm bilan og‘rigan bolalarning 75% ini 15 yoshgacha bolalar tashkil qiladi. Ushbu yoshdagi bolalarda ko‘pincha neyrorevmatizmning xoreya ko‘rinishida bo‘lishi xarakterlidir. Neyrorevmatizm kattalarda kechganda serebral qon tomir buzilishlar ko‘rinishida bo‘lsa, bolalarda esa ensefalit rivojlanishi mumkin. Psixozlar neyrorevmatizmning turli shakllarida kuzatilishi mumkin. Revmatik psixoz kattalarda ham bolalarda ham depressiv sindrom asosiy o‘rin egallaydi. Katatonik xarakterga ega bo‘lgan yaqqol stuporoz holat asosan xoreik psixozlarda kuzatiladi. G‘amginlik, vahima va qo‘rquv xurujlari paroksizmal holda yuzaga kelib, ba‘zan o‘z-o‘ziga su‘iqasd qilish fikr va harakatlar paydo bo‘ladi. Xurujlar ertalablari odatda og‘ir kechadi. Ba‘zi bemorlarda revmatik psixozda depressiv holatdan tashqari gallyutsinator va vasvasa sindromlari kuzatiladi. Og‘ir xollarda psixoz klinikasi shizoform shaklida kechadi. Bolalardagi revmatik psixozlar ko‘pincha 2 – 4 oy dan to 1 yilgacha davom etadi va sog‘ayish bilan tugaydi. Revmatik infektsiyaning erta belgisi asteniyadir: holsizlik, tez charchash, qo‘zg‘aluvchanlik va x.k. Ota-onalar bolalarining injiqligi, yig‘lokiligi, shovqin va 123 yorug‘likni ko‘tara olmaydigan bo‘lib qoladilar. Kayfiyati tushkun bo‘ladi. Astenik holatning muhim belgilaridan intellektual ish qobiliyatining pasayishidir. Boshqa variantlarda ko‘pincha maktab yoshidagi bolalar klinikasida o‘zini tuta bilishi buziladi. Bolalar maktab programmasini o‘zlashtirishga qiynaladigan tez charchaydigan va etarlicha fikrlay olmaydilar. Ota-onalar so‘ziga ko‘ra bolalari o‘jar, yig‘loqi, baland tovushlar, kuchli yorug‘likni ko‘tara olmaydigan, kayfiyatlari esa tushkun va noturg‘un bo‘lib qoladilar. Astenik holatning asosiy belgisi bo‘lib, bemorlarda intellektual ish bajarish faoliyatining pasayishiga olib keladi. Boshqa xollarda maktab yoshidagi o‘g‘il bolalarda hulq atvorining buzilishi bilan namoyon bo‘ladi. Revmatik tserebrostenik kechuvi to‘g‘ri davolanganda ko‘pincha sog‘ayish bilan tugaydi. Lekin, yaxshi natija ba‘zan noto‘g‘ri bo‘lishi mumkin. Yangi infektsiya ta‘sirida (gripp, angina) yoki maktabdagi yuklamalar natijasida yana sog‘liqni yomonlashuviga olib keladi. Bunday bemorlarda retsidiv kechuvchi nevrotik reaktsiya kuzatiladi (tungi qo‘rquvlar, duduqlanish, anoreksiya). Kasallikning kechki bosqichlarida va revmatizmning og‘ir kechuvchan epilepsiyasimon sindrom kelib chiqadi. Asab ruhiy buzilishlarning og‘ir kechuvchi sindromlari, intellektual faoliyat va xulqning dag‘al buzilishlari bilan. Revmatik entsefalit ko‘rinishida kuzatish mumkin. Bemorlar tormozlangan, impulsiv hatto agressivdirlar. Odatda ularning diqqati va tashqi muhitni anglash buzilmagan bo‘ladi. Bolalar o‘qishi pasaygan, o‘zlashtirishda muammolar va ularni tarbiyalashda qiyinchilik paydo bo‘ladi. Bemorlarda shilqim harakatlar kuzatiladi. Ular soatlab bitta xarakatlarni yoki bitta so‘zni takrorlayveradilar, majburiy kulgi va yig‘i kuzatiladi. Shunday qilib, revmatizmning o‘tkir fazasida ruhiy holat o‘tkir qisqa muddatli, epizodik uyqusimon xush buzilishi vasvasasi bilan kechishi mumkin. Engil kechganda esa depressiv astenik holatni ko‘rish mumkin. To‘xtovsiz retsidiv va latent kechuvdagi psixozlar sekin-asta yoki o‘tkir osti qo‘rinishida bo‘lib, shizoform simptomatikasiga o‘xshab kechuvchi psixozlar kuzatilib, oqibati yomon. Davosi: antirevmatik terapiya, antigistamin preparatlar, umumiy quvvatlovchi va psixotrop preparatlar beriladi. 124 Sil psixozlari kam uchraydi. Krepelin yuqumli kasalliklar oqibatida kelib chiqqan ruhiy holatlardan silga oxirgi o‘rinni ajratgan. Sil psixozining klinikasi bolalar va o‘smirlarda amentiv holat qo‘rinishida kuzatiladi. Delirioz holat o‘tkir infiltrativ holatda bo‘ladi, shizoform simptomatikasi psixozlar o‘pka silining engil kechuvida va mezoadenit kuzatiladi. Bosh miya silida esa epileptiform buzilishlar va karaxtlik holatini ko‘rish mumkin. Yüklə 1,38 Mb. Dostları ilə paylaş:
|