Qədim dünyada tərbiyə və təhsil Mesopotamiyada məktəb və təhsil


Qədim Misirdə tərbiyə və təhsil



Yüklə 62,61 Kb.
səhifə3/9
tarix03.01.2023
ölçüsü62,61 Kb.
#78357
növüYazı
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Mühazirə- tarix -2021 (1)

Qədim Misirdə tərbiyə və təhsil
Qədim Misirdə uşaqların təhsili və tərbiyəsi bir neçə minilliklər ərzində formalaşdı . Adi insanlar , bir qayda olaraq , oxumaq və yazmaq öyrənmirdilər . Sanatkarların , əkinçilərin övladları valideynlərindən sənətləri öyrənirdi.
Ancaq Qədim Misirdə dövlətin idarə olunması ila . memarlıq , inşaat , tibb ilə məşğul olan insanların tədrisi çox ciddi qəbul edilirdi . Eramızdan əvvəl ikinci minilliyin sonunda Misir hər şeyin və hər kəsin mühasibat hesabına tabe olduğu bürokratik bir dövlət oldu . Məmurlar ordusu təsərrüfatlarda alınan məhsulu saydı , yenidən bölüşdürdü , qanunlar yaratdı və fironun əmrlərini xalqın diqqətinə çatdırdı , məhkəmə təşkil etdi və nikah müqavilələrini rəsmiləşdirdi.
Misirlilər həyatlarında cəmiyyətin qurulmuş əxlaqi prinsiplərini rəhbər tuturdular . Hər Misirlinin bilməli olduğu əxlaqi mətnlər var idi . Müəyyən edilmiş əxlaq normalarından çıxmaq , axirət həyatında acınacaqlı bir varlıq təmin etmək demək idi . Bütün Misirlilər inanan və layiqli insanlar üçün layiq olacaq bir axirətə inanırdılar . Misirdə insanlar yer üzündəki Tanrının - Fironun bütün ilahi göstərişlərini ciddi şəkildə yerinə yetirən layiqli insanlar sayılırdılar.
Firon və zadəganlar üçün mürəkkəb mifoloji kompe zisiyaları və saray kompleksləri ilə türbələr yaratmaq üçün geniş bilik tələb olunurdu.
Məmurun taleyi tamamilə birbaşa rəhbərinin əlində idi və eyni zamanda hər kəsin taleyi fironun əlində idi . Tapşınğını yerinə yetirməyən məmur bir gecədə hər şeyi itirə bilər, buna görə də tabeçiliyində olanları səylə və peşəkarlıqla işlərini görməyə maraqlandırırdı, çünki həyatı tamamilə tabeçiliyində olanların yaxşı işlərindən asılı idi. Buna görə də , tabe olduqları insanların lazımi biliklərə sahib olduqlarına əmin olduqdan sonra vəzifələrə qəbul edirdi . Karyerasına başladığı məsul bir isci üçün minimum bir addım var idi . Bundan əlavə , gənc bir mamurun karyera pilləkəninə yüksəlməsi bilik və bacarıqlardan asılı idi.
Məktəblər məbədlərdə yerləşirdi. Valideynlər uşaqlarını erkən yaşlarından öyrənməyə hazır olduqlarına qərar verdikdə gətirirdilər . Müəyyən bir məmurunuşağını beş yaşında ikən maktabo gatirdiyi barədə məlumatlar var.
Misirlilərin övladlarıdoğulandan kiçik yaşlara qədər çılpaq gəzirdilər . Oğlanlar boynuna boyunbağı , qızlar saçlarına daraq taxırdı. Qızlar ehtimal ki, heç vaxt məktəbə getmirdilər, ev təhsili ilə kifayətlənirdilər. Oğlanlar təxminən 12 il oxuduyurlar.
Uşaq ilk növbədə , oxumağı , yazmağı və saymağı öyrənirdi . Papirus məktəblilərə vermək üçün çox baha idi , buna görə uşaqlar cilalanmış əhəng daşı plitələrində məşq edirdilər . Sonra şagirdə xalis papirus verilirdi , " dərslikdən " dini mətnlər qırmızı və qara mürəkkəblə köçürülürdü . Mətnin adı və ilk satirlər qırmızı mürəkkəblə , qalan hissəsi qara rəngdə yazılırdı . Har bir katibə rəsm də öyrədilirdi , buna görə papirusa rəsmlər də çəkilirdi . Bu məktəblərdə qədim mətnlərin saxlanıldığı kitabxanalar var idi: dini, tərbiyəedici və ədəbi əsərlər.
Misir rəsmilərinə dərs verərkən müxtəlif müqəddəs mətnləri əzbərləməyə çox diqqət yetirilirdi . Təhsilin sonrakı mərhələlərində elmlərin öyrənilməsinə çox diqqət yetirildi . Galəcək rəsmilər müxtəlif texniki cihazların istehsalını və hətta hərbi məsələləri başa düşməli idilər . Məmur işində onun üçün faydalı ola biləcək hər şeyi bilməli idi. Məsələn:

  • müəyyən strukturların tikintisi üçün nə qədər material lazım olduğunu ;

  • bu materialı işlətmək üçün neçə nəfər ayrılmalı olduğunu ;

  • döyüşə gedən ordu üçün nə qədər qida tələb olunduğunu və s .

Məmurlar və keşişlər qədim Misirdə ən savadlı insanlar idilər. Məmurlar -memarlar , mühəndislər , rəssamlar və hətta hərbi mütəxəssislər idilər.
Ancaq müdriklər - alimlər yalnız dini ayinlərin təşkili ilə deyil, həm də astronomiya və fəlsəfə kimi elmlərlə məşğul olan kahinlər idilər.
Məmurların oğulları kimi, bir qayda olaraq, onlar da miras yolu ilə kahin olurdular. Kahin olacaq məktəblilərə, bütün uşaqlar kimi oxumaq, yazmaq və saymaq öyrədilirdi . Ancaq təhsilin əsaslarını mənimsədikdən sonra bütün diqqətlərini dini ayinlərin öyrənilməsinə yönəldirdilər. Şagirdlər imtahan verirdilər . Imtahandan müvəffəq sayılanlar dünyəvi geyimlərdən azad edilir , sonra yuyunur , başları keçəl qırxılır , bədəni buxura verilir və kahinlik geyimi geyirdilər.
Həm istedadlı, həm də kahin olan gənclər " Həyat evləri " adlı antik universitetlərda özlərini elmə həsr edə bilirdilər. "Həyat evləri” məbədlərin yanında yerləşirdi . Orada , məktəbin yerləşdiyi adi binalardan əlavə , kahinlərin Misir dəyərlərini - dini və elmi kitablan saxladıqlan binalar var idi . Bunlar kahin kitabxanaçıların xidmət etdiyi qədim kitabxanalar idi . Kitab xanalarda kitablarla tanışlıq otaqları və kitab köçürən katiblər üçün iş yerləri var idi.
Ramses dövründə “ Həyat Evləri " yalnız kitabxanalar və elmi mərkəzlər deyil , həm də mühüm dövlət işlərinin müzakirə olunduğu siyasi mərkəzlərə çevrildi . Daha sonra ilk teatr tamaşalan " Həyat Evləri ” ndə tamaşaya qoyulmağa başladı.

Yüklə 62,61 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin