Qədim türk xalqlarının dinləri

Postsovet Mərkəzi Asiyada ABŞ-ın hərbi siyasi iştirakı məsələləri

Kapitalist Qərbə, iki partiyalı prezident sisteminə sahib olan federal bir respublika olan Amerika Birləşmiş Ştatları, habelə Qərb Blokunun digər Birinci Dünya xalqları, ümumiyyətlə azad mətbuat və müstəqil təşkilatlara sahib olan, ancaq iqtisadi və siyasi cəhətdən banan respublikaları və digər əksəriyyəti Qərb Blokunun keçmiş koloniyaları olan digər avtoritar rejimlər şəbəkəsi ilə birləşdi.

 İndoneziya və Konqo kimi bəzi böyük Soyuq Müharibə cəbhələri 1947-ci ildə yenə də Qərb müstəmləkəsi idi. Sovet İttifaqı, digər tərəfdən, kiçik bir rəhbərlik etdiyi totalitar bir rejimi tətbiq edən özünü elan etmiş marksist-lenist dövlət idi. komitə, Siyasi Büro. Partiya Varşava Paktı və digər peyklər daxil olmaqla, İkinci Dünya boyunca dövlət, mətbuat, hərbi, iqtisadiyyat və yerli təşkilatlara tam nəzarət etdi. Kreml dünyadakı kommunist partiyaları maliyyələşdirdi, lakin 1960-cı illərin Çin-Sovet dostluğunun dağılmasından sonra Mao Çin Xalq Respublikası tərəfindən nəzarət altına alındı. Təxminən bütün müstəmləkəçi dövlətlər 1945-1960-cı illərdə müstəqillik əldə etdikləri üçün Soyuq müharibədə Üçüncü dünya döyüş sahələri oldular.

1 yanvar 1947-ci ildə ABŞ və B.Britaniya, bir müddət sonra isə Fransa sovetlərin razılığı olmadan öz işğal zonalarını iqtisadi cəhətdən birləşdirdilər. Birtərəfli razılaşmalara etiraz olaraq 20 mart 1948-ci ildə SSRİ Nəzarət Şurasını tərk etdi. Bununla da dördtərəfli idarəçilik sisteminə son qoyuldu.

1948-ci ilin mayında Qərb dövlətləri Qərbi Berlindəki işğal zonalarını birləşdirməyə qərar verdilər və vahid pul vahidinin yaradılması ilə bağlı qərar qəbul etdilər. 20 iyun 1948-də köhnə reyxsmarka əvəzinə yeni marka tədavülə buraxıldı. İ.Stalinin etirazlarına baxmayaraq islahat həyata keçirildi. Bu islahat Qərb işğal zonalarını iqtisadi cəhətdən sovet işğal zonasından ayırdı. Cavab olaraq SSRİ şərqi Berlində oxşar addım atdı.İyunda Qərb zonalarından Berlinə gələn qatarlar yoxlanmağa başladı. İosif Stalin Qərbi Berlinlə Qərb dövlətlərinin əlaqəsinin kəsmək və Qərb dövlətlərinin qüvvələrinin Berlindən çıxması üçün Berlinin mühasirəyə alınmasına qərar verdi. 1948-ci ilin mayından 1949-cu ilin 12 mayına qədər blokada davam etdi. Az sonra isə yolların təmiri adı ilə demək olar ki qərbdən Berlinə qatarların gəlməsi dayandırıldı. Su yolları və avtomobil yolları bağlandı. Blokadada olan qərb qüvvələrinin ehtiyaclarının təmin etmək məqsədi ilə ABŞ hərbi qüvvələrinin təyyarəıləri vasitəsi ilə Qərbi Berlin ərzaqla təmin olunurdu. Məhz bu əməliyyat “hava körpüsü” adı ilə adlandılırdı. Həmin əməliyyat çərçivəsində Berlinə 278 min üçüş təşkil olunmuş və 2,3 milyon ton yük daşınmışdır. Berlin blokadasının nəticəsi olaraq qərb dövlətlərində SSRİ haqqında mənfi rəy yarandı və nəticədə Almaniyanın qərbi işğal zonalarının 1949-cu ilin mayında vahid bir dövlət - Almaniya Federativ Respublikası şəklində birləşdirilməsinə yol açdı. Qərbi Berlin muxtar özünüidarə hüququ qazandı və nəqliyyat dəhlizi ilə AFR ilə birləşmişdi.

1949-cu ilin oktyabrında Şərqi Almaniya ərazisində isə SSRİ-nin dəstəyi ilə sosialist rejimin hökm sürdüyü Almaniya Demokratik Respublikası quruldu.

 Baş verə biləcək növbəti blokadaya hazır olmaq üçün Berlin şurası tərəfindən ən vacib qida məhsullarının ehtiyatının yaradılması ilə bağlı qərar qəbul etdi hansı ki onu "Şura ehtiyatı" da adlandırıldılar. Nəticələr effektiv şəkildə şəhərin keçmişini Şərq və Qərb versiyalarına böldü. 300.000 Berliner beynəlxalq hava gəmisini nümayiş etdirdi və davam etməyə çağırdı və ABŞ Hərbi Hava Qüvvələrinin pilotu Gail Halvorsen Alman uşaqlarına konfet təqdim edən "Əməliyyat Vittles" yaratdı. 1949-cu ilin mayında Stalin geri çəkildi və mühasirəni qaldırdı.

1952-ci ildə Stalin dəfələrlə Şərqi və Qərbi Almaniyanı Birləşmiş Millətlər Təşkilatının nəzarətində olan seçkilərdə seçilmiş vahid bir hökumət daxilində birləşdirmək planını təklif etdi, əgər yeni Almaniyanın Qərb hərbi ittifaqlarından kənarda qalacağı təqdirdə bu təklif Qərb gücləri tərəfindən rədd edildi.

26.