Qərbi Kaspi Universiteti SƏRBƏst iŞ TƏLƏBƏ: Əlizadə Rəsul faküLTƏ: Sosial Siyasi elmlər İXTİsas: Sosial İş qrup: 132Si

Tənəffüs üzvlərinin mühafizə vasitələri:
Əleyhiqazlar Mülkü əhali üçün fərdi mühafizə vasitələri: Mülkü vətənlaşlar üçün filtrasiya edici əleyhiqazlar QP-5: QP-7: QP-7B: QP-7BM: QP-9: QP-10: QP-21.
Universal mühafizə sistemi BK: BK MQP maskası və BK PPM-88 maskası ilə
Uşaq əleyhiqazı PDF: PDF-2D və PDF-2Ş
Uşaq mühafizə kamerası: KZD-6 Universal müdafiə patronlar komplekti PZU-K
İzolə edici əleyhiqazlar (şlanqlı) PŞ DŞA-99: Şlanqlı tənəffüs apparıtı DŞA-99 qəza balonu ilə İzolə edici əleyhiqazlar: İP-4: İP-4M: İP-4MK İP-5: İP-5: İP-5M İP-6
Respiratorlar
Universal: LUR-QP, Strela 10203, RU-60M respirator qaz-toz əleyhi,
Qazdan müdafiə edənlər: RPQ-67
Toz əleyhi: FORT-P
Respiratorlar ŞB-1 “Lepestok” (toz əleyhi, aerozol əleyhi): ŞB-1 “Lepestok-200”, ŞB-1 “Lepestok-40”
U-2K: U-2Km və U-2K tozəleyhi respirator
F-62Ş tozəleyhi respirator
“Ural” – tozəleyhi respirator
“Kama-200” – tozəleyhi respirator
“Listok” – tozəleyhi respirator RTM-1
Qaz-tüstü mühafizə respiratorları:
“Lepestok-40-2V”
“Lepestok-100-2V”

Əleyhiqaz – tənəffüs üzvlərinin qoruyur, həmçinin görmə orqanını və üzü qoruyan əleyhiqazlar da mövcuddur. Əleyhiqazlar müdafiə xüsusiyyətlərinin tipinə görə bölünürlər: Filtrasiya edici – zəhərləyici maddələrin konkret növündən və əhatə edən havanın zəhərli tərkib hissələrindən filtrasiyasıya edir; adətən filtrasiya edici elementin əvəz edilməsi mümkün olur. İzolə edici – tənəffüs orqanları ətraf mühitin oksigeni ilə deyil, oksigenlə zənginləşdirici sistemin və bərpaedici patronun generasiya etdiyi hava ilə tənəffüs edirlər. Şlanqlı – müxtəlif qapalı mühitlərdə işləyən zaman hava qarışığı müəyyən məsafədən verilir. .

Əleyhiqaz 3 vəziyyətdə daşınır: «səyyar», «hazır» və «döyüş». Əleyhiqazı «səyyar» vəziyyətdə daşımal üçün lazımdır: əleyhiqaz çantasını sab çiyinə elə taxırlar ki, o sod tərəfdə dayansın və klapanı özündən əks tərəfə yönəlsin; çiyinə taxılan kəməri elə nizamlamaq lazımdır ki, çantanın yuxarı kənarı bel kəməri səviyyəsində olsun; çantanın klapanını açıb əleyhiqazı çıxarmaq, istifadəyə yaralılığını yoxlamaq, üz hissənin düzgün bərkidildiyini, gözlüklərin şüşələrinin şəffaflığını və nəfəs vermə klapanlarını yoxlamaq, çirkli şüşələri təmizləmək, tərləməyən plyonkalar şəffalığını itiribsə – dəyişmək lazımdır; sonra çantaya yerləşdirmək, klapanı bağlamaqlazımdır;çantanı bir qədər geriyə yerləşdirmək lazımdır ki, yeriş zamanı qollara mane olmasın və lazım gələrsə çanta bağ vasitəsilə kəmərə bərkidilir. Əleyhiqazı hazır vəziyyətə gətirən zaman çantanın klapanı açılır, əleyhiqaz bel bağı vasitəsilə bədənə bərkidilir, baş örtüyü (dəmir kaska) çənə altı bağları boşaldılır, yaxud xüsusi geyim vasitəsinin baş hissəsi açılır. Adətən çiyin kəməri əşya kisəsinin bağlarının altına, OP-1M plaşının tutacaqlarının üstünə yerləşdirilir.Əleyhiqazı bel kəmərində daşımaq üçün, kəmər çıxardılır çantanın arxa divarunda olan asılqana taxılırvə bədənə elə bərkidilir ki, yerişə mane olmasın.

«Kimya hayacanı» siqnalı və ya «Qazlar» əmri verilərkən əleyhiqaz «döyüş» vəziyyətinə gətirilir. Əleyhiqazı «döyüş» vəziyyətinə gətirmək üçün lazımdır: nəfəsi saxlayıb, gözlər örtülür, lazım gələrsə silah kənara qoyulur; əleyhiqaz çıxarılır, şlem-maska 2 əllə hər tərəfdən aşağı tərəfindən elə tutulur ki, baş barmaq bayır, qalan barmaqlar iç tərəfində yerləşsin; şlem-maskanın aşağı hissəsini çənənin altına yerləşdirdikdən sonraəllərin kəskin hərəkəti ilə yuxarı arxaya dartaraq başa geyindirtlir və çalışmaq lazımdır ki, bu zaman qırışlar əmələ gəlməsin, gözlük hissəsi isə düz gözlərə qarşı gəlsin; əgər şlem-maskanı başa geyinən zaman əyriliklər və ya qatlar əmələ gələrsə onlar aradan qaldırılır, tərin nəfəs verilərək gözlər açılır və tənəffüs hərəkətləri bərpa edilir. PMK və PMK-2 tipli əleyhiqazların maska hissəsi «döyüş» vəziyyətinə gətirilərkən, hər ələ yan bağlar götürülür (alın bağı isə sərbəst qalır), onlar kənarlara dartılır, çənə üz hissənin aşağı çuxuruna qoyulur, üz hissə əllər vasitəsilə yuxarı və arxaya çəkməklə başa taxılır. Maskanın əyriliyi düzəldilir, üz hissənin kənarları və bağlar yoxlanır. Əmin olmaq lazımdır ki, üz hissə yerinə elə otursun ki, həm sakit, həm də başın kəskin hərəkətləri və yuxarı-aşağı və kənarlara hərəkəti zamanı üzdən ayrılmasın.
Əleyhiqazı uzanmış vəziyyətdə geyinərkən lazımdır: nəfəsi saxlamaq, gözləri qapamaq, silahı kənara qoymaq; baş örtüyü çıxardılır; əleyhiqaz çantadan çıxarılıb başa geyindirilir; nəfəs verilir, gözlər açılır, tənəffüs bərpa olunur. Yaralanmış şəxsə əleyhiqaz geyindirilərkən onun vəziyyətini və şəraiti nəzərə alaraq ya uzandırılır, ya da otuzdurulur, əleyhiqaz çantadan çıxarılaraq, həmin şəxsin başına geyindirilir.